Τουρκία: Oι δύο «σωματοφύλακες» του Ερντογάν

Μετά την επανεκλογή Ερντογάν, στην προεδρία της Τουρκίας στις 28 Μαΐου, η χώρα έχει να αντιμετωπίσει πολλές οικονομικές δυσκολίες. Στο πλαίσιο αυτό, η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να μετατοπιστεί από τις προηγούμενες πρακτικές της όσον αφορά τα χαμηλά επιτόκια και να πραγματοποιήσει στροφή 180 μοιρών προσομοιάζοντας την οικονομική της πολιτική με εκείνη της Δύσης. Υπό αυτό το πρίσμα, ο «ισόβιος» πρόεδρος ανέθεσε τα δύο πιο καίρια πόστα της οικονομίας σε δύο πρόσωπα «φιλικά» προς τις αγορές και την Δύση. Τον Μεχμέτ Σιμσέκ, που ανέλαβε νέος υπουργός οικονομικών και την Χαφιζέ Ερκάν – με τον αμερικάνικο «αέρα» -που διορίστηκε νέα πρόεδρος της κεντρικής τράπεζας.

Τουρκία: Η επανεκλογή Ερντογάν βύθισε τη λίρα σε νέο ιστορικό χαμηλό

Η καθιέρωση δημοσιονομικής πειθαρχίας και η εξασφάλιση σταθερότητας των τιμών για βιώσιμη υψηλή ανάπτυξη θα είναι οι κύριοι πυλώνες της πολιτικής της νέας κυβέρνησης, με κύριο στόχο την επιστροφή του πληθωρισμού σε μονοψήφιους αριθμούς και την σταθεροποίηση της τουρκικής λίρας, η οποία συνεχίζει την διολίσθηση, καθώς η Τουρκία δεν έχει πείσει ακόμη της αγορές ότι είναι όντως πρόθυμη να επιστρέψει σε μια ορθόδοξη πολιτική.

Το ανόρθοδο πρόγραμμα Ερντογάν

Στο πλαίσιο του ανορθόδοξου προγράμματος του Ερντογάν, οι αρχές έχουν αναλάβει πρακτικό ρόλο στις αγορές συναλλάγματος, χρησιμοποιώντας αποθεματικά δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων μόνο φέτος για να διατηρήσουν τη λίρα σταθερή.

Ωστόσο, μετά την επανεκλογή του, ο Ερντογάν σηματοδότησε μια στροφή το Σαββατοκύριακο, ονομάζοντας τον Μεχμέτ Σίμσεκ, έναν πρώην αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, ως νέο υπουργό Οικονομικών της Τουρκίας.

Ο Σίμσεκ δήλωσε αργότερα ότι η οικονομική πολιτική πρέπει να επιστρέψει σε «λογικό» έδαφος και την Τετάρτη είπε ότι δεν υπάρχουν «γρήγορες λύσεις».

Χαμηλά συναλλαγματικά αποθεματικά

Τα καθαρά συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας έφθασαν στο ιστορικό χαμηλό των 4,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων τον περασμένο μήνα, καθώς η ζήτηση αυξήθηκε κατά τη διάρκεια των εκλογών.

Οι επενδυτές αναμένουν τώρα τον διορισμό του νέου διοικητή της κεντρικής τράπεζας για να διαδεχθεί τον Σαχάπ Καβτσιόγλου, ο οποίος ηγήθηκε της προσπάθειας μείωσης των επιτοκίων από το 2021.

Η ανάγκη για αύξηση των επιτοκίων

Υπό την πίεση του Ερντογάν, ενός αυτοαποκαλούμενου «εχθρού» των επιτοκίων, η κεντρική τράπεζα μείωσε το επιτόκιο πολιτικής της από το 2021, πυροδοτώντας μια ιστορική κρίση της λίρας που οδήγησε τον πληθωρισμό σε υψηλό 24 ετών πέρυσι, υπερβαίνοντας το 85%.

Ο Ερντογάν διόρισε την Χαφιζέ Γκαγέ Ερκάν, υψηλόβαθμο οικονομικό στέλεχος με έδρα τις ΗΠΑ, ως διοικητή της κεντρικής τράπεζας την Δευτέρα.

Ορισμένοι οικονομολόγοι αναμένουν επείγουσα αύξηση των επιτοκίων -σε περίπου 25% από το τρέχον 8,5%- ενόψει της επόμενης προγραμματισμένης συνεδρίασης της κεντρικής τράπεζας στις 22 Ιουνίου.

Παρόλα αυτά, οι προθέσεις της κυρίας Ερκάν δεν είναι διόλου σαφείς. Δεν έχει καμιά εμπειρία στη νομισματική πολιτική, πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας της στη Γουόλ Στριτ και στις αίθουσες διοικητικών συμβουλίων αμερικανικών τραπεζών μετά τις σπουδές της στο Πρίνστον.

Στροφή της οικονομικής πολιτικής

Συνάντηση με κορυφαία τραπεζικά στελέχη της χώρας, αναμένεται να έχει την επόμενη εβδομάδα ο νέος τσάρος της τουρκικής οικονομίας, Μεχμέτ Σίμσεκ.

Σύμφωνα με πηγές, τις οποίες επικαλείται το Bloomberg, η συνάντηση έχει προγραμματιστεί πιθανότατα για την επόμενη Πέμπτη.  Στην ατζέντα των συζητήσεων αναμένεται να τεθούν μια σειρά από μέτρα για τη στήριξη της λίρας, η οποία βρίσκεται σε πτωτική τροχιά.

Το προφίλ της Χαφιζέ Γκαγέ Ερκάν

Η νέα διοικήτρια της κεντρικής τράπεζας, η πέμπτη σε τέσσερα χρόνια, αντικαθιστά τον Σαχάπ Καβτζίογλου, που υπήρξε αιχμή του δόρατος της πολιτικής μείωσης των επιτοκίων του κ. Ερντογάν, παρά την ιστορική πτώση της λίρας το 2021 και την απογείωση του πληθωρισμού, που ξεπέρασε το 85% πέρυσι, φθάνοντας σε υψηλό 24ετίας.

Ο διορισμός, που ανακοινώθηκε μέσω της τουρκικής επίσημης Εφημερίδας της Κυβέρνησης, συνοδεύτηκε από την τοποθέτηση του κ. Καβτζίογλου στη θέση του επικεφαλής του τουρκικού εποπτικού φορέα των τραπεζών (BDDK).

Στέλεχος αμερικανικών τραπεζών

Το κατευθυντήριο επιτόκιο της τουρκικής κεντρικής τράπεζας έχει μειωθεί στο 8,5% από το 19% όπου βρισκόταν το 2021, με τα λεγόμενα πραγματικά επιτόκια βαθιά σε αρνητικό έδαφος και τις αρχές να διαχειρίζονται την ισοτιμία της λίρας με δεκάδες ρυθμίσεις για τις πιστώσεις και το συνάλλαγμα.

Η τουρκική λίρα κατέγραψε νέα ιστορικά χαμηλά αυτή την εβδομάδα· μετά την ανακοίνωση για τον διορισμό της Χαφιζέ Γκαγέ Ερκάν, παρέμενε ανεπαίσθητα πάνω από το ναδίρ της συναλλαγματικής της ισοτιμίας έναντι του δολαρίου.

Εργάστηκε στη First Republic από το 2014 ως το 2021, σύμφωνα με το προφίλ της στο LinkedIn.

Η τράπεζα αυτή έγινε νωρίτερα φέτος η μεγαλύτερη που χρεοκόπησε στις ΗΠΑ μετά το 2008, όταν πήραν τον έλεγχό της οι ρυθμιστικές αρχές προτού την πουλήσουν στην JPMorgan.

Ποιος είναι ο νέος «τσάρος» της οικονομίας Μεχμέτ Σιμσέκ

Έχοντας χτίσει διεθνή καριέρα ως οικονομολόγος, αρχικά στην πρεσβεία των ΗΠΑ στην Άγκυρα (1993-1997) και έπειτα στον ιδιωτικό τομέα -από την UBS στη Νέα Υόρκη έως τη Merrill Lynch- μεταπήδησε στην πολιτική το 2007 με το AKP.

Ανέλαβε με το «καλημέρα» το υπουργείο Οικονομίας και δύο χρόνια αργότερα το υπουργείο Οικονομικών (2009-15) κάνοντας διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, προτού γίνει αντιπρόεδρος των κυβερνήσεων Νταβούτογλου και Γιλντιρίμ (2015-2018), αρμόδιος για Οικονομικές και Δημοσιονομικές Υποθέσεις.

Μετά όμως τις εκλογές του 2018 το πόστο καταργήθηκε και τα «ηνία» της οικονομίας ανέλαβε ο γαμπρός του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, εφαρμόζοντας πειθήνια -όπως και οι υπόλοιποι ιθύνοντες- την ανορθόδοξη πολιτική των Erdoganomics.

Στην προσωπική του ζωή ο Σιμσέκ είναι παντρεμένος με την Έσρα Καρά από το 2010 και έχουν δυο κόρες και έναν γιο. Μάλιστα έχει υπηκόοτητα από τις ΗΠΑ αλλά και από το Ηνωμένο Βασίλειο όπου σπούδασε και εργάστηκε.

Στα χόμπι του η συλλογή ταινιών, ενώ παίζει τένις για δυο με τρεις ώρες την ημέρα μετά από το πρωινό του γεύμα.