Γερμανία: Σε κατάθλιψη οι Γερμανοί επιχειρηματίες

Η Γερμανία διολίσθησε πρόσφατα σε τεχνική ύφεση και πολλοί Γερμανοί επιχειρηματίες το θεωρούν εξαιρετικά επικίνδυνο σημείο. Πολλές εταιρείες επενδύουν στο εξωτερικό παρά στο εσωτερικό. Οι Κινέζοι καταναλωτές εισάγουν λιγότερα μετά την άρση των περιορισμών της πανδημίας από ό,τι ήλπιζαν οι Γερμανοί κατασκευαστές. Και η αντεπίθεση της Ουκρανίας κατά των Ρώσων εισβολέων προκαλεί αβεβαιότητα στην αυλή της Γερμανίας.

Τον Μάιο, ένας δείκτης επιχειρηματικής εμπιστοσύνης από το think-tank Ινστιτούτο Ifo υποχώρησε για πρώτη φορά σε επτά μήνες (βλ. διάγραμμα).

Στις 5 Ιουνίου, η ζοφερή διάθεση των κατασκευαστών έγινε ακόμη πιο σκοτεινή όταν η VDMA, ο κύριος όμιλος λόμπι για κατασκευαστές μηχανημάτων, ανακοίνωσε ότι οι παραγγελίες για εταιρείες κατασκευής μηχανών μειώθηκαν κατά 20% τον περασμένο μήνα, από έτος σε έτος. Μια μικρή συρρίκνωση του ΑΕΠ (η γερμανική παραγωγή μειώθηκε κατά 0,3% το πρώτο τρίμηνο) μπορεί να έχει μεγάλη επίδραση στις παραγγελίες για τους κατασκευαστές μηχανημάτων. Ωστόσο, η πτώση των παραγγελιών αντανακλά επίσης την πρόσφατη επιδείνωση της διάθεσης της οικονομίας. Έχοντας υποσχεθεί νέα «γερμανική ταχύτητα» σε επιχειρηματικά και οικονομικά ζητήματα, ο κυβερνητικός συνασπισμός των Σοσιαλδημοκρατών, των Πρασίνων και των Ελεύθερων Δημοκρατών προσφέρει αυτό που στους απογοητευμένους Γερμανούς επιχειρηματίες μοιάζει ολοένα και περισσότερο με κίνηση χελώνας.

Οι πιο πιεστικές ανησυχίες των εργοδοτών είναι, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα βιομηχανικών επιχειρήσεων, οι τιμές των πρώτων υλών και της ενέργειας (και οι δύο παραμένουν υψηλές), διαθεσιμότητα ειδικευμένου εργατικού δυναμικού (το οποίο είναι σε έλλειψη), και αύξηση των μισθών (που ανεβάζουν περαιτέρω το κόστος). Και ας μην αναφέρουμε την γραφειοκρατία. Οι γραφειοκρατικές εγκρίσεις εξακολουθούν να είναι χρονοβόρες. Ένας δύσκολος νέος νόμος απαιτεί από εταιρείες με περισσότερους από 3.000 υπαλλήλους στη Γερμανία να παρακολουθούν εάν οι προμηθευτές τους σε όλο τον κόσμο πληρούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα περιβαλλοντικά πρότυπα. Χρειάστηκαν δέκα χρόνια για να κατασκευαστεί το αιολικό πάρκο που εγκαινίασε ο RΡόμπερτ Χάμπεκ, ο υπουργός Οικονομίας, στο Bad Berleburg της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, στις 6 Ιουνίου, επιμένοντας ότι η Γερμανία θα καταφέρει να διπλασιάσει την αιολική της ικανότητα έως το 2030. Αυτό όμως, κατά τη δική του παραδοχή, θα απαιτούσε τριπλασιασμό του ρυθμού ανάπτυξης αιολικών πάρκων.

Η κρατική παρέμβαση

Οι γερμανικές εταιρείες είναι όλο και πιο απρόθυμες να επενδύσουν και να επεκταθούν. Η χώρα τους κατατάσσεται στη θλιβερή 18η θέση ανάμεσα σε21 βιομηχανικές χώρες ως τόπος επιχειρηματικής δραστηριότητας οικογενειακών εταιρειών, σύμφωνα με το ινστιτούτο οικονομικής έρευνας Ζew Mannheim, ένα (η Αμερική, ο Καναδάς και η Σουηδία είναι οι τρεις πρώτες). Για κάποιους η επιθετική παρέμβαση του κράτους στις επιχειρήσεις καταστρέφει έμμεσα την επιχειρηματικότητα, και κάποιοι κατηγορούν τους Πράσινους για προσέγγιση σχεδιασμένης οικονομίας.

Σχεδόν το ένα τρίτο των γερμανικών μεσαίων επιχειρήσεων σκέφτονται να μεταφέρουν την παραγωγή και τις θέσεις εργασίας στο εξωτερικό και μια στις έξι το κάνει ήδη. Η BioNTech, μια πρωτοποριακή εταιρεία βιοτεχνολογίας που βοήθησε στην ανάπτυξη ενός εμβολίου για τον Covid-19, χτίζει το ερευνητικό της κέντρο για τον καρκίνο στη Βρετανία. Η Viessmann, κατασκευαστής εξοπλισμού θέρμανσης, πουλάει τη βασική της δραστηριότητα αντλιών θερμότητας στην αμερικανική Carrier. «Διατρέχουμε τον κίνδυνο της υφέρπουσας αποβιομηχάνισης», προειδοποίησε στον Economist ο Νίκολας Στιλ, επικεφαλής του εποπτικού συμβουλίου της κορυφαίας εταιρείας κατασκευής αλυσοπρίονων Stihl.

Η Stihl δεν σχεδιάζει να μεταφέρει την παραγωγή κάπου αλλού, αλλά ελπίζει όμως ότι οι αποφάσεις της BioNTech και της Viessmann θα χρησιμεύσουν ως αφύπνιση για την κυβέρνηση. Καμία κίνηση δεν θα είχε συμβεί, είπε ο κ. Στιλ , εάν η Γερμανία ήταν το ίδιο φιλική προς τις επιχειρήσεις όπως παλιά.