Φυσικό αέριο: Το «τρελό» σχέδιο για αποθήκες στην Ουκρανία – Πώς η χώρα γίνεται το powerbank της Ευρώπης

Περίπου 60 μίλια από τα σύνορα της Ουκρανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, μια σειρά από αγωγούς και αντλίες «μαρτυρά» τι πρόκειται να γίνει στην περιοχή, αποκαλύπτοντας ένα ακόμα σχέδιο της ΕΕ στο πλαίσιο των προσπαθειών του μπλοκ να απομονώσει περαιτέρω ενεργειακά τη Ρωσία.

Μοιρασμένη ανάμεσα σε αγροκτήματα και δάση, η εγκατάσταση αποθήκευσης Bilche-Volytsko-Uherske μπορεί να αποθηκεύσει τουλάχιστον τέσσερις φορές περισσότερο φυσικό αέριο από τη μεγαλύτερη τοποθεσία στη Γερμανία και συνδέεται εύκολα με τα δίκτυα του μπλοκ, χάρη στον επί δεκαετίες ρόλο της Ουκρανίας ως διαμετακομιστικής διαδρομής για τη ρωσική ενέργεια.

Πώς αχρηστεύθηκε το «υπερόπλο» Πούτιν – Ο εκβιασμός με την ενέργεια που γύρισε μπούμερανγκ

Μια τρελή ιδέα

Όπως υπογραμμίζει το Bloomberg, μπορεί η αποθήκευση ζωτικών καυσίμων σε μια χώρα που δέχεται πυραυλικές επιθέσεις σε ενεργειακές υποδομές να ακούγεται σαν τρελή ιδέα, ωστόσο κερδίζει ολοένα και περισσότερους υποστηρικτές καθώς οι εγκαταστάσεις είναι αρκετά μακριά από την πρώτη γραμμή και ορισμένοι έμποροι πιστεύουν ότι αξίζει τον κίνδυνο.

Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι σκέφτονται τώρα εάν θα υποστηρίξουν συνδέσεις με το Bilche-Volytsko-Uherske και άλλες εγκαταστάσεις διάσπαρτες σε όλη την Ουκρανία, η οποία διαθέτει το μεγαλύτερο δίκτυο υπόγειων σπηλαίων που μπορούν να κρατήσουν φυσικό αέριο όταν η ζήτηση και οι τιμές αυξάνονται το χειμώνα.

Ουκρανία: Τα σχέδια για τη δημιουργία ενεργειακού κόμβου

Καθώς οι εγκαταστάσεις της ΕΕ βρίσκονται ήδη σε υψηλά ποσοστά πληρότητας, επί του παρόντος πληρούν περισσότερο από 70% – η αποθήκευση του καυσίμου στην Ουκρανία θα μπορούσε να αποτρέψει την υπερβολή τους επόμενους μήνες.

«Η αποθήκευση στην Ουκρανία μπορεί να βοηθήσει στην εξισορρόπηση της προσφοράς και της ζήτησης κατά το δεύτερο μισό του καλοκαιριού 2023, δεδομένης της εξαιρετικής σύνδεσής τους με τις αγορές φυσικού αερίου της ΕΕ», ανέφερε στο Bloomberg, η γερμανική εταιρεία κοινής ωφελείας RWE AG, η οποία έχει χρησιμοποιήσει την αποθήκευση της Ουκρανίας στο παρελθόν.

Προϋποθέσεις

Ωστόσο, για να καταστεί βιώσιμη η αποθήκευση φυσικού αερίου στην Ουκρανία, οι τιμές θα πρέπει να πέσουν αρκετά χαμηλά για να δικαιολογήσουν το κόστος. Η ΕΕ πιθανότατα θα χρειαστεί επίσης να παρέμβει για να παράσχει ένα backstop έναντι πιθανών απωλειών που σχετίζονται με τον πόλεμο.

Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο των προσπαθειών που καταβάλλονται στην ΕΕ, ώστε να αποφευχθεί ο πανικός που οδήγησε τις τιμές σε ιστορικά υψηλά και σε σημαντικές κρατικές παρεμβάσεις. Σύμφωνα με το think tank Bruegel, προκειμένου να προστατεύσουν εταιρείες και καταναλωτές, οι κυβερνήσεις της ΕΕ διέθεσαν βοήθεια 646 δισεκατομμυρίων ευρώ και δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά μια επανάληψη.

Ενώ οι ευρωπαϊκές ενεργειακές εταιρείες αποθήκευαν φυσικό αέριο στην Ουκρανία πριν από την εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022, η διάθεση προμηθειών σε μια χώρα που εμπλέκεται σε μάχες θα ήταν κανονικά ανήκουστη και οι συζητήσεις αντικατοπτρίζουν το στενό φάσμα επιλογών που έχει η Ευρώπη, αλλά και το πώς ο συνεχιζόμενος πόλεμος έχει επαναφέρει τους κινδύνους.

Το «ενεργειακό» όπλο

Η ενέργεια αποτέλεσε ένα ισχυρό όπλο στη φαρέτρα του Πούτιν από την αρχή του πολέμου. Η έκρηξη της περασμένης εβδομάδας στο φράγμα Kakhovka στον ποταμό Δνείπερο είναι το τελευταίο παράδειγμα. Πέρυσι, το Κρεμλίνο σταδιακά συμπίεσε τις προμήθειες φυσικού αερίου, δημιουργώντας όλεθρο στις ενεργειακές αγορές της Ευρώπης. «Αυτές οι ανησυχίες παραμένουν και η Ουκρανία προσφέρει βοήθεια» σχολιάζει το Bloomberg.

Η αποθήκευση φυσικού αερίου για την Ευρώπη δεν θα δημιουργούσε μόνο τα απαραίτητα έσοδα για τη χώρα, αλλά θα ενίσχυε και τους δεσμούς με το μπλοκ, απομακρύνοντας ακόμα περισσότερο το Κίεβο από τη Μόσχα

Η χωρητικότητα αποθήκευσης φυσικού αερίου της χώρας —που βρίσκεται σε σχετική ασφάλεια έως και 2 χιλιόμετρα κάτω από το έδαφος— ανέρχεται συνολικά σε περισσότερα από 30 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Ο φορέας εκμετάλλευσης Ukrtransgaz διαθέτει το ένα τρίτο αυτού του χώρου — που αντιστοιχεί περίπου στο 10% της ζήτησης της ΕΕ για το τέταρτο τρίμηνο πέρυσι.

«Η ουκρανική αγορά προσφέρει αποθήκευση με σταθερό κόστος, γεγονός που καθιστά την αποθήκευση φυσικού αερίου στην Ουκρανία μια πολύ ελκυστική και ανταγωνιστική επιλογή», ​​δήλωσε ο Marco Saalfrank, επικεφαλής εμπορικών συναλλαγών στην ηπειρωτική Ευρώπη στην Axpo με έδρα την Ελβετία.

«Ζυμώσεις» στις Βρυξέλλες

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «διερευνά εάν και πώς οι εγγυήσεις που εκδίδονται από δημόσιους θεσμούς θα μπορούσαν ίσως να υποστηρίξουν το ξεκλείδωμα της πρόσβασης σε αποθήκες φυσικού αερίου στην Ουκρανία», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής Τιμ ΜακΦί σε μια ενημέρωση με δημοσιογράφους την περασμένη εβδομάδα.

Από την πλευρά της, η Ukrtransgaz εργάζεται για την παροχή εγγυήσεων για τη μείωση των κινδύνων που σχετίζονται με τον πόλεμο, καθώς επιδιώκει να γίνει «ένα power bank για την Ευρώπη», δήλωσε η εταιρεία σε απάντηση μέσω email σε ερωτήσεις του Bloomberg, προσθέτοντας ότι η ζήτηση έχει ξεπεράσει τις αρχικές προσδοκίες της.

Ο χρόνος είναι λίγος για τη δημιουργία ενός συστήματος. Οι χώροι αποθήκευσης της Ευρώπης αναμένεται να φτάσουν τα όρια χωρητικότητας στις αρχές Σεπτεμβρίου.

Οι βλέψεις για την επόμενη ημέρα

Η επισκευή της κατεστραμμένης ενεργειακής υποδομής της Ουκρανίας θα κοστίσει δισεκατομμύρια, αλλά η συγκέντρωση των μετρητών θα βοηθήσει την ΕΕ να ολοκληρώσει την απομάκρυνσή της από τη ρωσική ενέργεια, δήλωσε προσφάτως ο επικεφαλής της μεγαλύτερης ενεργειακής εταιρείας της χώρας.

«Η Ουκρανία πρέπει να ανοικοδομηθεί όχι από έλεος αλλά από πρακτικό επιχειρηματικό συμφέρον», δήλωσε στο Politico ο Ολεξέι Τσερνίσοφ, διευθύνων σύμβουλος της κρατικής εταιρείας παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου Naftogaz. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Ουκρανία στοχεύει να επισκιάσει τη Ρωσία ως προμηθευτή φυσικού αερίου ενώ παράλληλα ενισχύει τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας της στην ΕΕ.

«Η Ουκρανία έχει τα δεύτερα ή τα τρίτα μεγαλύτερα αποθέματα και πόρους φυσικού αερίου στην Ευρώπη», είπε ο Τσερνίσοφ. «Θα πρέπει να είμαστε αυτάρκεις και να αρχίσουμε να υποστηρίζουμε τον έξω κόσμο, δηλαδή την ΕΕ, με περισσότερη παραγωγή φυσικού αερίου τα επόμενα χρόνια»

Εκτιμά επίσης ότι η εγχώρια παραγωγή θα μπορούσε να καλύψει τη ζήτηση της χώρας ήδη από αυτόν τον χειμώνα, με πιθανές εξαγωγές στη συνέχεια.

Σύμφωνα με το Κέντρο Ανατολικών Σπουδών, η Ουκρανία πέρυσι εξόρυξε 18,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου, ενώ η κατανάλωση έφτασε στα 20,1 bcm — μειωμένη κατά 25% σε σχέση με πέρυσι εξαιτίας της οικονομικής καταστροφής και των μαζικών ροών προσφύγων, μετά τη ρωσική εισβολή.

«Όσο συνεχίζονται οι έντονες εχθροπραξίες, δεν θα πρέπει να αναμένεται αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου, ιδιαίτερα στο πλαίσιο του αβέβαιου οικονομικού μέλλοντος της Ουκρανίας», ανέφερε χαρακτηριστικά το think tank που εδρεύει στη Βαρσοβία..

Η θυγατρική εξόρυξης της Naftogaz Ukrgasvydobuvannya πέρυσι άνοιξε 47 νέες γεωτρήσεις.