Κατάρρευση γεννήσεων: Η Ιταλία αντιμετωπίζει έναν «δημογραφικό χειμώνα»

Το διάσημο πανεπιστήμιο της Πάντοβα στην Ιταλία φημιζόταν τον Μεσαίωνα για την μελέτη πάνω στην ανατομία του ανθρώπινου σώματος και τις πρωτοποριακές μελέτες του επιστημονικού του προσωπικού.

Αυτές τις μέρες, η Δρ Μαρία Τερέζα Γκερβάσι, διευθύντρια της μαιευτικής μονάδας της ιατρικής σχολής, αναλύει τη δημογραφική κρίση που πλήττει την πανεπιστημιακή πόλη.

Δρ Μαρία Τερέζα Γκερβάσι

Μια οικονομικά και πολιτιστικά ζωντανή πόλη παρόμοια με την Οξφόρδη ή το Κέμπριτζ, η Πάντοβα κατέγραψε μείωση 27% στις ετήσιες γεννήσεις τη δεκαετία έως το 2020. Τα τοπικά δημοτικά σχολεία δυσκολεύονται να εγγράψουν νέα παιδιά, κάτι που αυξάνει την προοπτική της συγχώνευσης ή του κλεισίματός τους.

Ωστόσο, η διοίκηση του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Πάντοβα – με σχεδόν 9.000 υπαλλήλους, εκ των οποίων το 70% είναι γυναίκες – αντιστέκεται στις εκκλήσεις για έναν βρεφονηπιακό σταθμό για να βοηθήσει το προσωπικό και να συμβιβάσει την ανατροφή των παιδιών με τις ατελείωτες, ακανόνιστες ώρες εργασίας στον τομέα της υγείας.

Αυτό, λέει η Γκερβάσι, συνοψίζει το κοινωνικό κλίμα που οδηγεί αυτό που οι ανησυχούντες Ιταλοί έχουν ονομάσει «δημογραφικό χειμώνα». Οι ετήσιες νέες γεννήσεις μειώνονται με δραματικούς ρυθμούς καθώς οι γυναίκες καθυστερούν τη μητρότητα ή την αποκλείουν εντελώς, σε μια χώρα που βρίσκεται πολύ πίσω από άλλες ευρωπαϊκές χώρες όσον αφορά την υποστήριξη των εργαζόμενων μητέρων.

«Οι γυναίκες που επιθυμούν παιδιά αποφασίζουν να μην μείνουν έγκυες επειδή η κοινωνική οργάνωση εδώ δεν είναι καλή για τις γυναίκες που έχουν παιδιά», λέει η Γκερβάσι. «Οι γυναίκες πρέπει να είναι πρώτα οι φροντιστές των παιδιών τους – χωρίς βοήθεια από την κυβέρνηση. Περιμένουν λοιπόν. Περιμένουν μέχρι να είναι αργά».

Τα χαμηλά ποσοστά γεννήσεων – και ο γκριζαρισμένος πληθυσμός – αποτελούν ανησυχία για πολλές προηγμένες οικονομίες, συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών εθνών και της Ιαπωνίας καθώς και της Κίνας, που αντιμετωπίζει τώρα τις συνέπειες από τη δρακόντεια πολιτική της για το ένα παιδί. Οι προκλήσεις των ηλικιωμένων πληθυσμών περιλαμβάνουν την πίεση στα κρατικά συνταξιοδοτικά συστήματα. τεταμένα εθνικά συστήματα υγειονομικής περίθαλψης, πιθανά πλήματα στις αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας και διάχυτες ελλείψεις εργατικού δυναμικού καθώς οι εργοδότες αγωνίζονται να βρουν εργατικό δυναμικό, συμπεριλαμβανομένης της φροντίδας για τους ηλικιωμένους.

Η δημογραφική κρίση της Ιταλίας, ωστόσο, είναι από τις πιο οξυμένες της Ευρώπης – αποτέλεσμα δεκαετιών οικονομικής στασιμότητας και πολιτικής αδιαφορίας για τις φιλοδοξίες των γυναικών. Οι Ιταλοί εξακολουθούν να θεωρούν τους εαυτούς τους ως μια παραδοσιακή, οικογενειακή κοινωνία, και πλανάται το ισχυρό στερεότυπο των αφοσιωμένων μητέρων που θυσιάζονται για τα παιδιά τους. Έρευνες από την Istat, την εθνική στατιστική υπηρεσία, διαπίστωσαν ότι το 46% των Ιταλών θέλουν ιδανικά δύο παιδιά, ενώ το ένα τέταρτο θα ήθελε τρία ή περισσότερα.

Ωστόσο, το ποσοστό γονιμότητας της χώρας – με μόλις 1,24 μωρά ανά γυναίκα – είναι ένα από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη και είναι έτσι εδώ και χρόνια. Το 2022, η Ιταλία κατέγραψε μόλις 393.000 γεννήσεις, μειωμένες κατά 1,8% από το 2021, πτώση 27% από δύο δεκαετίες νωρίτερα, και η λιγότεο μικρότερος αριθμός από την ενοποίηση της Ιταλίας το 1861.

Η Istat προειδοποιεί τώρα για ένα «σενάριο κρίσης» με τον πληθυσμό της Ιταλίας των 59 εκατομμυρίων να αναμένεται να μειωθεί στα 48 εκατομμύρια – με μέση ηλικία τα 50 – έως το 2070, επιβαρύνοντας περαιτέρω μια οικονομία που ήδη παλεύει με ένα από τα μεγαλύτερα χρέη της Ευρώπης. Ορισμένοι ανεξάρτητοι δημογράφοι λένε ότι ακόμη και αυτή η ζοφερή πρόβλεψη είναι μια αισιόδοξη προοπτική – εξαρτώμενη από το αν το ποσοστό γονιμότητας ανέλθει γύρω στο 1,5.

.

Η πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι – της οποίας το κόμμα Άδέλφια της Ιταλίας έκανε εκστρατεία με το σύνθημα «Θεός, Πατρίδα, Οικογένεια» – κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Η δεξιά κυβέρνησή της είναι αποφασισμένη να αντιστρέψει την τάση και να δελεάσει τις Ιταλίδες να κάνουν περισσότερα μωρά, προσφέροντας φορολογικές περικοπές και άλλα οικονομικά κίνητρα.

«Τα παιδιά είναι το πρώτο δομικό στοιχείο για κάθε είδους μέλλον», είπε η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ιταλίας, η οποία έχει μια κόρη έξι ετών, σε συνέδριο για τη δημογραφική κρίση στο Βατικανό τον περασμένο μήνα. «Έχουμε θέσει το ποσοστό γεννήσεων και την οικογένεια κορυφαία προτεραιότητα. . . για τον απλούστατο λόγο ότι θέλουμε η Ιταλία να έχει ξανά μέλλον».

Η υπουργός Οικογένειας, ποσοστών γεννήσεων και ίσων ευκαιριών, Γιουτζίνια Μαρία Ροτσέλα, φεμινίστρια της δεκαετίας του 1970 και ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των αμβλώσεων που έκτοτε έχει λοξοδρομήσει προς τα δεξιά, λέει ότι οι γυναίκες πρέπει να βλέπουν την ανατροφή των παιδιών ως μια έγκυρη επιλογή. «Η μητρότητα έχει υποτιμηθεί σε μεγάλο βαθμό», λέει. «Αν πω «είμαι μητέρα» δεν έχω κοινωνική ανταμοιβή. Αν πω, «Είμαι γυναίκα καριέρας», είναι διαφορετικό. Πρέπει να υπάρχει κοινωνική ικανοποίηση για όσους λένε «είμαι μητέρα»».

Η πτώση του ποσοστού γεννήσεων —σε συνδυασμό με τον υψηλό αριθμό αφίξεων μεταναστών χωρίς έγγραφα από την Αφρική και την Ασία— πυροδοτεί επίσης πιο άσχημη ρητορική. Ένα αμφιλεγόμενο εξώφυλλο του συντηρητικού ειδησεογραφικού εβδομαδιαίου περιοδικού Panorama απεικόνιζε έναν χάρτη της Ιταλίας γεμάτο με φωτογραφίες μαύρων και γυναικών με μουσουλμανικές μαντίλες και τον τίτλο: «Ιταλία χωρίς Ιταλούς» κυκλοφόρησε πρόσφατα προκαλώντας σάλο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τους επικριτές να το κατηγορούν ως ρατσιστικό.

Ο υπουργός Γεωργίας Φραντσέσκο Λολομπριτζίντα έχει προειδοποιήσει δημόσια ότι οι Ιταλοί θα κινδυνεύσουν από επικείμενη «εθνοτική αντικατάσταση» εκτός εάν περισσότεροι από αυτούς ασπαστούν τη μητρότητα. «Οι Ιταλοί έχουν λιγότερα παιδιά, επομένως τα αντικαθιστούμε με κάποιο άλλο», είπε ο Λολομπριτζίντα, κουνιάδος της Μελόνι, σε συνέδριο συνδικαλιστικών οργανώσεων.

Ωστόσο, οι οικονομολόγοι και οι δημογράφοι είναι δύσπιστοι ότι τα οικονομικά κίνητρα και η προπαγάνδα υπέρ της μητρότητας θα επαρκούν για να αυξήσουν τον αριθμό των γεννήσεων σε μια κοινωνία όπου η ανατροφή παιδιών συχνά θεωρείται ασυμβίβαστη -είτε ιδεολογικά είτε πρακτικά- με αμειβόμενες θέσεις εργασίας.

Αυτό που πραγματικά χρειάζονται οι Ιταλίδες για να αποκτήσουν περισσότερα παιδιά, υποστηρίζουν φεμινίστριες ακαδημαϊκοί, είναι καλύτερες ευκαιρίες εργασίας και περισσότερη υποστήριξη τόσο από το κράτος — όσο και από τους άνδρες στη ζωή τους — για να τις βοηθήσει να συνδυάσουν την εργασία με την οικογενειακή ζωή.

Οι επικριτές ανησυχούν ότι η δεξιά κυβέρνηση της Μελόνι βλέπει την κρίση γονιμότητας της Ιταλίας μέσα από έναν «πατριαρχικό» φακό που εστιάζει στο να καταστήσει πιο οικονομικά εφικτό για τις γυναίκες να μένουν σπίτι για να μεγαλώσουν παιδιά.

«Λένε πολλά για τις οικογένειες και για να βοηθήσουν τις γυναίκες να γίνουν μητέρες, αλλά όχι για την προώθηση της γυναικείας απασχόλησης», λέει η Ατζούρα Ρινάλντι, οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο La Sapienza της Ρώμης. «Το πλαίσιο είναι πολύ σαφές: το κύριο καθήκον σου εδώ είναι να είσαι μητέρα».

Χρειάζεται ένα χωριό

Το τελευταίο baby boom (έκρηξη γεννήσεων) της Ιταλίας, με ποσοστά γονιμότητας πολύ πάνω από το ποσοστό 2,1 που οι δημογράφοι θεωρούν απαραίτητο για τη διατήρηση του πληθυσμού, ήταν κατά τη διάρκεια του «οικονομικού θαύματος» μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο – μια εποχή ισχυρής ανάπτυξης και κοινωνικής αισιοδοξίας. Στο αποκορύφωμά της το 1964, η Ιταλία κατέγραψε 1 εκατομμύριο γεννήσεις.

Αλλά οι τοκετοί μειώνονται σταθερά από τη δεκαετία του 1970, καθώς οι περισσότερες μορφωμένες γυναίκες καθυστέρησαν τη μητρότητα για να μπουν σε μια δύσκολη αγορά εργασίας. «Οι γυναίκες προσπάθησαν πρώτα να εδραιωθούν στην αγορά εργασίας και μετά να δημιουργήσουν οικογένειες», λέει η Μαρία Ρίτα Τέστα, δημογράφος στο Πανεπιστήμιο Luiss της Ρώμης.

Άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Σουηδία, η Γερμανία και η Γαλλία, ανταποκρίθηκαν σε παρόμοιες τάσεις αυξάνοντας την κρατική μέριμνα για τα παιδιά, προωθώντας την ευέλικτη εργασία και ενθαρρύνοντας την ισότητα των φύλων μεταξύ των ζευγαριών. Αυτό απέδωσε σε αυτό που ο οικονομολόγος Ρινάλντι αποκαλεί έναν «ενάρετο κύκλο» περισσότερων γυναικών που εργάζονται και μεγαλώνουν παιδιά.

Σε όλη την Ευρώπη σήμερα, η υψηλότερη γονιμότητα συσχετίζεται με υψηλότερα ποσοστά γυναικείας απασχόλησης, τόσο λόγω των υψηλότερων φιλοδοξιών των γυναικών όσο και επειδή η ανατροφή των παιδιών με ένα μόνο εισόδημα είναι δύσκολη. Η Ιταλία, ωστόσο, έχει το χαμηλότερο ποσοστό γυναικείας απασχόλησης στην ΕΕ με λίγο λιγότερο από το 52 τοις εκατό των γυναικών σε ηλικία εργασίας σε αμειβόμενες θέσεις εργασίας, περίπου 20 τοις εκατό κάτω από τη Γερμανία.

Σε αντίθεση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη, η Ιταλία έχει προσκολληθεί στην ιδέα ότι τα παιδιά πρέπει να μένουν σπίτι με τις μητέρες τους μέχρι να ξεκινήσουν το σχολείο στην ηλικία των 6 ετών. Αυτό έχει επηρεάσει δημογραφικά: από τις Ιταλίδες που γεννήθηκαν το 1980, περισσότερο από το 22% δεν έχουν παιδιά, σε σύγκριση με μόλις 15% που παραμένουν άτεκνες στη Γαλλία.

«Η Ιταλία δεν έκανε σχεδόν τίποτα», λέει η Τέστα του Πανεπιστημίου Luiss. «Η μόνη εξωτερική βοήθεια που είχαν οι γυναίκες ήταν από τους γονείς τους και τους πεθερούς τους».

Σήμερα, οι θέσεις σε κρατικούς βρεφονηπιακούς σταθμούς παραμένουν σπάνιες, ενώ η ιδιωτική περίθαλψη είναι τόσο δαπανηρή που τρώει ένα μεγάλο μέρος των κερδών των γυναικών. Τα πράγματα δεν γίνονται πιο εύκολα καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν. Τα σχολεία μέσης εκπαίδευσης, για παιδιά ηλικίας 11 έως 14 ετών, συνήθως τελειώνουν στη 13:00 και δεν έχουν ούτε καντίνες ούτε επιτόπου δραστηριότητες μετά το σχολείο. «Όλα χτίζονται με την ιδέα ότι οι μητέρες είναι στο σπίτι», λέει η Μαρία Λετίτσια Ταντούρι, δημογράφος στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα και η ίδια εργαζόμενη μητέρα.

Αν και οι Ιταλίδες χωρίς παιδιά εργάζονται με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, οι μητέρες τείνουν να εγκαταλείπουν τη δουλειά τους ή να ωθούνται σε συμβάσεις μερικής ή βραχυπρόθεσμης απασχόλησης. Δεκαπέντε χρόνια μετά τη γέννηση του πρώτου παιδιού, οι εργαζόμενες μητέρες κερδίζουν μόλις τα μισά από όσα κερδίζουν οι άτεκνες συνάδελφοί τους παρόμοιας ηλικίας, δεξιοτήτων και αρχικών μισθών, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ιταλίας.

«Έχω ασθενείς που, έχοντας αποκτήσει δύο παιδιά, αποφάσισαν να μείνουν στο σπίτι γιατί δεν μπορούσαν να το κάνουν άλλο», λέει η μαιευτήρας Γκερβάσι.

Η Μελόνι έχει παραπονεθεί ότι πολλές γυναίκες «δεν μπορούν να εκπληρώσουν την επιθυμία τους για μητρότητα χωρίς να χρειαστεί να εγκαταλείψουν την επαγγελματική ολοκλήρωση». Αλλά έχει στείλει επίσης περίπλοκα μηνύματα για τους ρόλους των γυναικών.

Πολλές φεμινίστριες ήταν απογοητευμένες που η πρωθυπουργός πήρε την κόρη της, Τζινέβρα, στη σύνοδο κορυφής της G20 στο Μπαλί και ρώτησαν γιατί, ενώ εκπροσωπούσε την Ιταλία στην παγκόσμια σκηνή, η Μελόνι έπρεπε επίσης να είναι ο κύριος φροντιστής και αν ο πατέρας του παιδιού δεν μπορούσε να βοηθήσει. Η πρωθυπουργός ξέσπασε οργισμένος στο Facebook δηλώνοντας: «Έχω το δικαίωμα να κάνω ό,τι μπορώ για αυτό το έθνος χωρίς να στερήσω τη Τζινέβρα από μητέρα».

Το πώς αυτές οι πιέσεις επηρεάζουν τη γονιμότητα των γυναικών βρίσκεται τώρα στο επίκεντρο μιας δημόσιας συζήτησης, με βιβλία όπως το περσινό No Country for Mothers (Δεν είναι χώρα για μητέρες)— το οποίο εξετάζει το μεγάλο τίμημα της μητρότητας στις οικονομικές προοπτικές των ιταλίδων — και The Children I Do Not Want (Τα παιδιά που δεν θέλω), δοκίμια σχετικά με την απόφαση να γίνετε γονιός ή να μείνετε άτεκνος.

Η 69 ετών Ροτσέλα υποστηρίζει ότι η Ιταλία χρειάζεται μια «πολιτιστική επανάσταση» για να διευκολύνει τις γυναίκες να επιδιώξουν την προσωπική και επαγγελματική τους ολοκλήρωση. «Η γενιά μου ήταν πολλαπλών εργασιών — προσπαθήσαμε να κάνουμε τα πάντα», λέει ο υπουργός. «Σήμερα τα κορίτσια έχουν βαρεθεί. Δικαίως δεν θέλουν να κάνουν το διπλάσιο από αυτό που κάνουν οι άνδρες. . . Δεν θέλουν να κάνουν όλες τις θυσίες που υφιστάμεθα – και έχουν δίκιο».

Ωστόσο, δεν είναι σαφές πώς η κυβέρνηση της Μελόνι σκοπεύει να βοηθήσει.

Μέχρι στιγμής έχει μειώσει στο μισό τον ΦΠΑ σε βρεφικά προϊόντα όπως πάνες και παιδικές τροφές. επεκτάθηκε νέα οικονομική στήριξη για οικογένειες με τέσσερα ή περισσότερα παιδιά, και μείωση των φόρων στα πρόσθετα επιδόματα για τους εργαζόμενους με παιδιά. Αυτές οι κινήσεις συμπληρώνουν ένα πρόγραμμα που ξεκίνησε από την προηγούμενη κυβέρνηση το 2021 για να χορηγούνται στους γονείς μηνιαία επιδόματα — από 50 έως 175 €, ανάλογα με το εισόδημα του νοικοκυριού — για κάθε παιδί από τη γέννηση έως την ηλικία των 21 ετών.

Ωστόσο, τα σχέδια να δαπανηθούν 4 δισεκατομμύρια ευρώ από το ταμείο ανάκαμψης των 200 δισεκατομμυρίων ευρώ της Ιταλίας, το οποίο εκταμιεύθηκε από την ΕΕ για νέες εγκαταστάσεις παιδικής μέριμνας, με θέσεις για περίπου 264.000 παιδιά κάτω των έξι ετών, υστερούν πολύ σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα.

Η Ρώμη πιέζει τους εργοδότες να υιοθετήσουν πολιτικές φιλικές προς την οικογένεια, όπως η ευέλικτη εργασία και η επιτόπια φροντίδα των παιδιών, αλλά αυτό φτάνει μόνο μέχρι κάποιου σημείου σε μια οικονομία που εξακολουθεί να κυριαρχείται από μικρές και μεσαίες οικογενειακές επιχειρήσεις. Στην Ιταλία, περισσότερο από το ένα τρίτο των εργαζομένων είναι είτε αυτοαπασχολούμενοι είτε με επισφαλείς, βραχυπρόθεσμες συμβάσεις.

Παρόλο που η Μελόνι καλεί τους Ιταλούς να «ανακαλύψουν ξανά την ομορφιά του να είναι γονείς», η κυβέρνησή της εξακολουθεί να θεωρεί τη γονεϊκότητα ως προνόμιο που ορισμένοι άνθρωποι, όπως τα μέλη της LGBTQ κοινότητας και οι ανύπαντρες γυναίκες, δεν δικαιούνται. Στην Ιταλία, η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι νόμιμα διαθέσιμη μόνο σε ετεροφυλόφιλα παντρεμένα ζευγάρια — περιορισμούς που η κυβέρνηση δεν σχεδιάζει να χαλαρώσει.

«Όποιες κι αν είναι οι νόμιμες επιλογές και οι ελεύθερες κλίσεις του καθενός. . . όλοι γεννιόμαστε από άνδρα και γυναίκα», λέει η Μελόνι. «Τα παιδιά δεν είναι μη συνταγογραφούμενα προϊόντα που μπορείτε να αγοράσετε, σαν να βρίσκεστε σε ένα σούπερ μάρκετ».

«Χρειαζόμαστε ανθρώπους»

Πίσω στην Πάδοβα, πολλές νεαρές γυναίκες – αποθαρρημένες από τα παραδοσιακά στερεότυπα και τις συντριπτικές κοινωνικές προσδοκίες των μητέρων – πιστεύουν ότι η απόκτηση ενός παιδιού απαιτεί μια ισότιμη θυσία που δεν είναι διατεθειμένες να κάνουν. «Εδώ, θεωρείται ότι αν γίνεις μητέρα, χάνεις τη ζωή σου», λέει η δημογράφος Ταντούρι. «Αυτή είναι το αφήγημα που ακούν οι άνθρωποι από τις παλαιότερες γενιές».

Η συγγραφέας Μάρτα Ζούρα-Πουνταρόνι, 35 ετών, μετακόμισε στο ιστορικό κέντρο της πόλης πριν από τρία χρόνια για να συζήσει με τον φίλο της, έναν υπότροφο στο πανεπιστήμιο. Έχει δει μερικούς από τους φίλους της να αγωνίζονται με την απομόνωση και την πρόκληση να συμβαδίσει με τη δουλειά από τότε που έκανε παιδιά. Δεν έχει καμία επιθυμία να ακολουθήσει το παράδειγμά τους.

Μάρτα Ζούρα-Πουνταρόνι

«Ποτέ δεν νιώθω την επιθυμία να κάνω μωρά», λέει η Ζούρα-Πουνταρόνι, συγγραφέας ενός μυθιστορήματος και δύο απομνημονευμάτων. «Ακόμα κι αν ο σύντροφός μου είναι ένας υπέροχος άνθρωπος – φεμινίστρια, μαγείρισσα και όλες οι οικιακές δουλειές είναι μισές μισές – δεν νομίζω ότι θα ήταν το ίδιο αν είχαμε ένα μωρό. Το κύριο μέρος της ανατροφής των παιδιών είναι πάντα στη μητέρα, ακόμη και τώρα. . . [ο σύντροφος μου] δεν θα χρειαζόταν να αλλάξει τον τρόπο ζωής του τόσο βαθιά όπως εγώ».

Η επισφάλεια της εργασίας απασχολεί επίσης τις νεότερες γυναίκες. Η Ζούρα-Πουνταρόνι, η οποία επίσης κερδίζει χρήματα ως influencer στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δείχνει μια φίλη, σύμβουλο επικοινωνίας, η οποία έχασε ένα μακροχρόνιο συμβόλαιο με μια μεγάλη εταιρεία αμέσως μετά τη γέννα. «Πολλοί από εμάς [οι millennials] είμαστε ελεύθεροι επαγγελματίες, επομένως δεν είναι εύκολο να αποφασίσεις να κάνεις μωρό», λέει. «Δεν είμαι σε άσχημη θέση όσον αφορά τα χρήματα, αλλά ο τρόπος ζωής μου θα ήταν πολύ διαφορετικός. Όλα τα χρήματα που ξόδεψα για τον εαυτό μου, για το σπίτι, τα ταξίδια, το κρασί – όλες οι μικρές μου πολυτέλειες – θα πήγαιναν στο μωρό».

Σε όλη την πόλη, η πολυσύχναστη συνοικία Arcella φιλοξενεί πολλούς από τους 36.000 μετανάστες μεταξύ των 209.000 κατοίκων της Πάντοβα. Είναι από τους λίγους χώρους όπου οι αίθουσες διδασκαλίας και οι παιδικές χαρές είναι γεμάτες. Το μέλος του δημοτικού συμβουλίου Φραντσέσκα Μπεντσιλιόνι λέει ότι η εθνοτικά διαφορετική γειτονιά είναι ένα ζωτικής σημασίας μέρος της πόλης, και αγανακτεί me την ανησυχητική αντιμεταναστευτική ρητορική που βγαίνει από τη Ρώμη.

«Η Ιταλία είναι ένα μέρος που από την αρχή ήταν σε επαφή με όλους τους μεσογειακούς πληθυσμούς», λέει. «Είναι μέρος της ιστορίας μας. Τώρα, πιστεύουμε ότι έχουμε εθνοτική υποκατάσταση; Είναι τρελό».

Η Μαρία Καστιλιόνι, δημογράφος του Πανεπιστημίου της Πάντοβα, λέει ότι η Ιταλία θα πρέπει να συμφιλιωθεί με τη μετανάστευση ως μέρος της απάντησης στις επιδεινούμενες ελλείψεις εργατικού δυναμικού και στα δημογραφικά δεινά της.

«Χρειαζόμαστε ανθρώπους», λέει. «Ναι, αυτό πρέπει να ρυθμιστεί αλλά σε πρακτική βάση. Είμαστε πολύ ιδεολόγοι. Χρειαζόμαστε μετανάστες, αλλά πρέπει να αλλάξουμε τη στάση μας απέναντί τους [και] να τους δούμε ως πόρο και όχι ως βάρος».

Ωστόσο, ακόμη και μεταξύ των εθνικών μειονοτήτων της Ιταλίας, οι δημογράφοι λένε ότι τα ποσοστά γεννήσεων τείνουν να μειώνονται καθώς οι άνθρωποι αφομοιώνονται.

Η Γιάντα Ουάνγκ, 35 ετών, γεννήθηκε στην Ιταλία από Κινέζους μετανάστες και απέκτησε την ιταλική υπηκοότητα σε ηλικία 18 ετών, η κατώτατη ηλικία που επιτρέπεται από τους ιταλικούς νόμους. Πριν από ένα χρόνο, αυτή και ο γεννημένος στην Κίνα σύζυγός της, Γου Τζινγκ, άνοιξαν το Xiang Dim Sum, ένα δημοφιλές εστιατόριο 28 θέσεων που σερβίρει αυτό που η Ουάνγκ αποκαλεί γοητευτικά «κινέζικα ραβιόλι».

Η Ουάνγκ σκέφτεται να αποκτήσει ένα παιδί, αλλά το έχει βάλει στο περιθώριο προς το παρόν, καθώς εργάζεται για να εξασφαλίσει την επιτυχία της νεοσύστατης επιχείρησής της. «Κανείς δεν είναι εναντίον της απόκτησης μωρών. Από τη φύση τους, οι άνθρωποι τείνουν να τα θέλουν», λέει.

«Αυτή η τάση να μην τα κάνουμε είναι επειδή δεν υπάρχει υποστήριξη. Ο άνεμος δεν είναι ευνοϊκός. Για μένα το να κάνω παιδί δεν είναι προτεραιότητα. Ίσως του χρόνου.”