Η ασταμάτητη ιδιωτική ετικέτα, το άδειο πορτοφόλι των καταναλωτών και η απειλή για την ανταγωνιστικότητα

Με την κούρσα των τιμών στα είδη διατροφής να συνεχίζεται παρά την πτώση του πληθωρισμού, η εγχώρια βιομηχανία τροφίμων και ποτών βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλαπλές προκλήσεις, προκειμένου να διατηρήσει αλλά κυρίως να ενισχύσει τη δυναμική της, τόσο εντός της χώρας όσο και εκτός.

Οι καταναλωτές που είναι δεδομένο ότι έχουν υποστεί μείωση στο εισόδημά τους και η διασφάλιση της επισιτιστικής επάρκειας παραμένουν βασική προτεραιότητα για την ελληνική βιομηχανία τροφίμων και ποτών, επισήμανε κατά τη χθεσινή ετήσια Γενική Συνέλευση των μελών του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων ο πρόεδρος του ΣΕΒΤ, κος Ιωάννης Γιώτης.

Δέσμευση του ΣΕΒΤ για την ανάπτυξη πιο βιώσιμων συστημάτων τροφίμων

Ωστόσο επεσήμανε «δυστυχώς, όμως, οι γεωπολιτικές αναταράξεις έχουν παγιωθεί, ενώ οι πληθωριστικές πιέσεις συνεχίζουν να αφήνουν το αποτύπωμά τους. Οι αρνητικές επιπτώσεις από τις κρίσεις δεν είναι εύκολο να αντιστραφούν άμεσα.»

Παράλληλα, επισημαίνοντας ότι «οι επιχειρήσεις του κλάδου βρίσκονται αντιμέτωπες με ζητήματα βιωσιμότητας παρόμοια με την περσινή χρονιά, όπως είναι τα αυξημένα κόστη σε ενέργεια και πρώτες ύλες, η μειωμένη αγοραστική δύναμη των καταναλωτών και καθυστερήσεις στην απορρόφηση χρηματοδοτικών εργαλείων» τόνισε ότι «θέλουμε την πολιτεία αρωγό και όχι απέναντί μας».

Φουλ «επίθεση» της ιδιωτικής ετικέτας

Παρά τις μεγάλες αυξήσεις τιμών που καταγράφουν τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, το μερίδιό τους αυξάνεται εντυπωσιακά, αποτελώντας μια ακόμη ισχυρή πρόκληση για την εγχώρια βιομηχανία τροφίμων.

Με βάση τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Παναγιώτης Μπορέτος διευθύνων σύμβουλος της Circana (πρώην IRI) την περίοδο Ιανουάριος – Απρίλιος 2023 το συνολικό μερίδιο των private label έφθασε στο 19,3%, όταν το αντίστοιχο τετράμηνο του 2022 ήταν στο 16%.

Μεγάλη άνοδο σημειώνεται στα γαλακτοκομικά προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, καθώς από 13,4% πέρυσι εμφανίζουν μερίδιο φέτος στο 15,8%, στα κατεψυγμένα τρόφιμα από το 21% πάνε στο 22,3% , στα μη αλκοολούχα από το 5,8% πάνε στο 6,7%.

Στο σύνολο των συσκευασμένων κωδικών τα private label εμφανίζουν μερίδιο αγοράς 21,7% από 20,2% πέρυσι.

Αξίζει να επισημανθεί ότι ο ρυθμός ανάπτυξης των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι υψηλότερος συγκριτικά με το σύνολο της κατηγορίας τροφίμων, με τον τζίρο στα βασικά καταναλωτικά είδη στο τετράμηνο Ιανουάριος – Απρίλιος 2023 να ανεβαίνει 9,3%, ενώ στα τρόφιμα η ανάπτυξη είναι 8,2% σε αξία αλλά οι όγκοι υποχωρούν κατά 0,9%, όταν η μέση ανατίμηση κυμαίνεται στο 9,2%.

Στον αντίποδα, οι τιμές των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας καταγράφουν υψηλή αύξηση της τάξεως του 13%, με ενδεικτικές τις ανατιμήσεις στα γαλακτοκομικά που ξεπέρασαν το 15,7%. Παρά ταύτα, σημειώνεται σημαντική ενίσχυση στις πωλήσεις σε όγκο, καθώς η ψαλίδα τιμής σε σχέση με τα επώνυμα παραμένει μεγάλη.

Είναι χαρακτηριστικό πως με βάση τις μετρήσεις της Circana, οι top60 κατηγορίες προϊόντων στο πρώτο πεντάμηνο του 2023 αυξάνονται κατά 10,5% σε αξία, με τα επώνυμα να καταγράφουν ανάπτυξη 8,6% και η ιδιωτική ετικέτα κατά 20%.

Σε επίπεδο όγκου, τα επώνυμα προϊόντα καταγράφουν πτώση (στο –0,7%), ενώ οι πωλούμενες ποσότητες των ειδών ιδιωτικής ετικέτας ενισχύονται κατά περίπου 5%.

Τα επώνυμα προϊόντα αυξάνουν τις τιμές τους κατά 9,3% όταν τα PL εμφανίζουν αύξηση τιμής κατά 14,4%.

Το καλάθι των 60 επώνυμων προϊόντων πέρυσι κόστιζε 190 ευρώ ενώ φέτος το ίδιο καλάθι ανέρχεται στα 207 ευρώ.

Αντίστοιχα, το ίδιο καλάθι με private label από 131 ευρώ πέρυσι φέτος κοστίζει 139 ευρώ, με την «ψαλίδα» στις τιμές να παραμένει μεγάλη.

Σημαντικός παράγοντας για την «επέλαση» των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας ήταν το «καλάθι του νοικοκυριού» και όπως σημείωσε ο κος Μπορέτος «τα επώνυμα προϊόντα που δεν είχαν μείωση τιμής και μπήκαν στο καλάθι του νοικοκυριού δεν είχαν σχεδόν καθόλου ανάπτυξη».

Οι αιτίες του πληθωρισμού και η απειλή για την ανταγωνιστικότητα

«Οι δύο αιτίες πυροδότησης του πληθωρισμού: νομισματική πολιτική τη περίοδο της κρίσης covid και ενεργειακή κρίση, έχουν δρομολογήσει μια αυτόνομη πορεία των τιμών δημιουργώντας ένα σπιράλ και με τους μισθούς», επεσήμανε ο κος Νίκος Βέττας, Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ & Καθηγητής ΟΠΑ.

Σύμφωνα με τον ίδιο «εάν τα επόμενα τρία με τέσσερα χρόνια ο ρυθμός πληθωρισμού εγχωρίως δεν είναι χαμηλότερος από το ρυθμό πληθωρισμού στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες θα χάνουμε ανταγωνιστικότητα. Οι εξαγωγές του κλάδου τα τελευταία χρόνια κινούνται ανοδικά, ωστόσο το επίπεδο εξακολουθεί να είναι μικρότερο στα αντίστοιχα προϊόντα που εξάγουν άλλες χώρες. Είναι δύσκολο να κρατήσεις υψηλούς ρυθμούς εξαγωγών όταν τα μακροοικονομικα των αγορών-στόχων, που προορίζεις τις εξαγωγές σου, περιορίζονται».

Νίκος Βέττας, Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ

Μάλιστα, ο κος Βέττας σχολιάζοντας την ιδέα ότι ο πληθωρισμός είναι κάτι καλό γιατί πληθωρίζει τα ιδιωτικά και δημόσια χρέη και φέρνει μη αναμενόμενα κέρδη στο δημόσιο μέσω των αυξήσεων των τιμών και των έμμεσων φόρων ανέφερε ότι «προσωρινά σίγουρα σου “αγοράζει” χρόνο αλλά μακροπρόθεσμα θα είναι λάθος για την οικονομική πολιτική να στηρίξει πολιτικές πληθωρισμού γιατί μεγάλο μέρος των νοικοκυριών που δε θα το αντέξει».