ΕΕ: Ερίζουν στην Ευρώπη για το «χρώμα» της πυρηνικής ενέργειας

Έντονη αντιπαράθεση κυριαρχεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναφορικά με το νομοσχέδιο για την επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, και ειδικότερο για το σημείο εκείνο που επιτρέπει τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας στην παραγωγή αμμωνίας.

Όπως τονίζουν διπλωματικές πηγές στο Reuters, μια ομάδα χωρών υπό την ηγεσία της Γαλλίας ανέστειλε την έγκριση των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, πιέζοντας για ευνοϊκότερη μεταχείριση της πυρηνικής ενέργειας χωρίς CO2 και εξαίρεση για τις μονάδες αμμωνίας που ενδέχεται να δυσκολευτούν να αντικαταστήσουν το φυσικό αέριο.

Στο επίκεντρο της διαμάχης αυτής είναι το κατά πόσον η πυρηνική ενέργεια είναι πράσινη και πώς η χρήση της μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη των κλιματικών στόχων της ΕΕ.

Οι πρεσβευτές των χωρών της ΕΕ συζήτησαν την Τετάρτη μια πρόταση για εξαίρεση ορισμένων μονάδων αμμωνίας από τους στόχους, επιτρέποντάς τους να στραφούν σε καύσιμα που παράγονται με χρήση τη πυρηνικής ενέργειας, η οποία δεν περιέχει CO2 αλλά δεν είναι ανανεώσιμη.

Οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι έχει προγραμματιστεί νέα συνάντηση για την Παρασκευή προκειμένου να αποφανθούν επί τις πρότασης, ωστόσο κάποιες χώρες έχουν ήδη εκφράσει ανησυχίες για την τροποποίηση του νόμου για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μια συμφωνία στην οποία κατέληξαν τα κράτη της ΕΕ με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο φέτος.

Πυρηνική ενέργεια: Συνεχίζεται η διαμάχη στην Ευρώπη

Διαφωνεί το ευρωκοινοβούλιο

Αυτή η συμφωνία, η οποία ήταν αποτέλεσμα πολύμηνων διαπραγματεύσεων, υποτίθεται ότι ήταν οριστική. Ο Μάρκους Πίπερ, επικεφαλής διαπραγματευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, είπε  μάλιστα ότι οι ευρωβουλευτές δεν επιθυμούν να ανοίξουν ξανά τις συζητήσεις, αυξάνοντας την πιθανότητα να μην περάσει η σχεδιαζόμενη τροποποίηση ακόμα κι αν οι χώρες το υποστηρίξουν.

«Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ουσιαστικά αντίθετο», είπε ο Πίπερ, προσθέτοντας ότι θα ήταν υπέρ μιας ξεχωριστής γραπτής δήλωσης για το θέμα, ώστε να αποφευχθεί η εκ νέου συζήτηση του νόμου.

Εάν ψηφιστεί, ο νόμος θα δεσμεύσει την ΕΕ να λαμβάνει το 42,5% της ενέργειάς της από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030.

Οι αιτιάσεις της Γαλλίας

Η Γαλλία έχει πει ότι η στροφή της Ευρώπης προς την πράσινη ενέργεια θα απαιτήσει υδρογόνο που παράγεται τόσο από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όσο και από πυρηνικά, και η νομοθεσία της ΕΕ θα πρέπει να αντικατοπτρίζει το δικαίωμα των κρατών μελών να επιλέγουν το δικό τους ενεργειακό μείγμα.

Άλλες χώρες , συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και της Ισπανίας, υποστηρίζουν ότι η ανάμειξη των πυρηνικών στη νομοθεσία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα υπονόμευε τις προσπάθειες για μαζική επέκταση της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας.

Ένα προσχέδιο της προτεινόμενης τροποποίησης, που είδε το Reuters, ανέφερε ότι ορισμένες μονάδες αμμωνίας θα μπορούσαν να αποκλειστούν εφόσον σχεδιάζουν να μειώσουν τη χρήση υδρογόνου με βάση τα ορυκτά καύσιμα. Αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει σε αυτά τα εργοστάσια να στραφούν προς το υδρογόνο που παράγεται από την πυρηνική ενέργεια, αντί να τους επιβάλλει ανανεώσιμα καύσιμα όπως είχε προγραμματιστεί αρχικά.

Τα στρατόπεδα

Τους τελευταίους μήνες η σύγκρουση μεταξύ των φιλοπυρηνικών μελών της ΕΕ – οι μισές χώρες του μπλοκ που διαθέτουν πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής – και εκείνων που αντιτίθενται στην επέκταση αυτής της μορφής ενέργειας έχει κλιμακωθεί. Αυτή η αντιπαράθεση έχει ως αποτέλεσμα να μην έχει εγκριθεί ακόμα η Οδηγία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η οποία ορίζει ως δεσμευτικό στόχο 42,5% του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ έως το 2030.

Το στρατόπεδο υπέρ των πυρηνικών, με επικεφαλής τη Γαλλία, επιδιώκει μεγαλύτερη αναγνώριση της πυρηνικής ενέργειας στην Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ και τη συμπερίληψη της πυρηνικής ενέργειας στους στόχους μηδενικών εκπομπών άνθρακα. Το άλλο στρατόπεδο, με επικεφαλής τη Γερμανία και την Αυστρία, απορρίπτει την πυρηνική ενέργεια ως «πράσινη» πηγή ενέργειας και θέλει η ΕΕ να επικεντρωθεί στην επιτάχυνση της εγκατάστασης αιολικής και ηλιακής ενέργειας.

Η πυρηνική ενέργεια παράγει σήμερα το περίπου 25% της ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ

Οι «πυρηνικές» χώρες

Όπως επισημαίνει το oilprice.com, δεκατρείς χώρες της ΕΕ –σχεδόν τα μισά από τα 27 κράτη μέλη– είχαν λειτουργικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες: Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία, Ουγγαρία, Ολλανδία, Ρουμανία, Σλοβενία, Σλοβακία, Φινλανδία και Σουηδία.

Το 2021, οι πυρηνικοί σταθμοί με συνολική εγκατεστημένη ισχύ περίπου 100 γιγαβάτ (GW) παρήγαγαν το 25,2% του συνόλου της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται στην ΕΕ, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat . Η Γαλλία είχε το υψηλότερο μερίδιο πυρηνικής ενέργειας στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας της, με 68,9%, ακολουθούμενη από τη Σλοβακία με μερίδιο πυρηνικής ενέργειας 52,4% και το Βέλγιο με 50,6%.

Από τα μέσα Απριλίου, η Γερμανία δεν παράγει πλέον πυρηνική ενέργεια αφού κατάργησε σταδιακά όλους τους πυρηνικούς σταθμούς της – μια υπόσχεση που έγινε μετά την καταστροφή της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία το 2011.