ΑΔΜΗΕ: Όχι στο χαοτικό «ψαλίδι» στις ΑΠΕ

Τη «φόρμουλα» βάσει της οποίας θα γίνονται οι περικοπές  στην ηλεκτροπαραγωγή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) αναζητά ο ΑΔΜΗΕ, σε συνεργασία με την Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ). Αυτό ανέφερε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ κ. Μάνος Μανουσάκης μιλώντας προ ημερών στην εκδήλωση της ΕΛΕΤΑΕΝ για την Παγκόσμια Ημέρα Αιολικής Ενέργειας. 

Σήμερα, προκειμένου να «θωρακιστεί» η ασφάλεια και η ευστάθεια του ηλεκτρικού συστήματος  κατά τις ώρες που η ζήτηση ρεύματος είναι χαμηλή, αλλά η παραγωγή των ΑΠΕ υψηλή, ο ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) είναι υποχρεωμένος να προχωρά σε οριζόντιες και αναλογικές έκτακτες περικοπές «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής (ανάλογα με τη ισχύ παραγωγής μίας μονάδας ΑΠΕ τη συγκεκριμένη στιγμή), ένα μέτρο ωστόσο που είναι προσωρινό. 

Τα 4 καλώδια που διώχνουν τα μπλάκ άουτ και φέρνουν περισσότερες ΑΠΕ

Αυτό που απαιτείται  είναι ένα ειδικό Ρυθμιστικό Πλαίσιο Περικοπών ΑΠΕ το οποίο, βάσει και των αναγκών του ελληνικού ηλεκτρικού συστήματος, θα θέτει το πλαίσιο των περικοπών της «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής στο μέλλον, με συγκεκριμένες παραμέτρους και διαφανή κριτήρια, π.χ. για το πώς πρέπει να μετράται η παραγωγή μιας μονάδας ΑΠΕ (οι σταθμοί ΑΠΕ που είναι σήμερα συνδεδεμένοι στο Δίκτυο δεν είναι τηλεμετρούμενοι και ο Διαχειριστής δεν έχει σαφή εικόνα) ή για το πώς θα γίνεται ο απολογισμός ως προς τις περικοπές κλπ.   

Γιατί είναι απαραίτητες οι περικοπές;

Σε συνθήκες μεγάλης διείσδυσης ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας (καθώς έχουν προτεραιότητα στην κατανομή τους) το φορτίο που απομένει για τις θερμικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής (με καύσιμο φυσικό αέριο και λιγνίτη) είναι εξαιρετικά χαμηλό και δεν υπάρχει χώρος για την ένταξή τους στο ηλεκτρικό σύστημα. Ωστόσο, οι θερμικές μονάδες θεωρούνται απαραίτητες για τη διατήρηση της ασφάλειας του συστήματος καθώς σήμερα μόνο αυτές μπορούν να εξασφαλίσουν τις απαραίτητες εφεδρείες. Γι΄ αυτό όταν η παραγωγή «πράσινης» ενέργειας είναι πολύ υψηλή, αναγκάζεται ο ΑΔΜΗΕ  να κρατά σε λειτουργία θερμικές μονάδες και να απορρίπτει πλεονάζουσα ενέργεια από ΑΠΕ.

Η περικοπή ισχύος έως 5% σε ετήσια βάση _  δίχως αποζημίωση, εκτός εάν στη σύμβαση της μονάδας ΑΠΕ προβλέπεται εγγυημένη απορρόφηση ενέργειας _ έχει προβλεφθεί από  ευρωπαϊκή οδηγία, η οποία έχει ενσωματωθεί στην εθνική νομοθεσία. Προϋπόθεση για τις περικοπές είναι η παραγωγή των ΑΠΕ να ξεπερνά το 50% στο ενεργειακό μείγμα. Περικοπές άνω του 5% ετησίως αποζημιώνονται.  «Ήδη ξεκινήσαμε το τελευταίο διάστημα, μαζί με την ΕΛΕΤΑΕΝ,   μια σοβαρή συζήτηση για το πώς θα γίνονται αυτές οι περικοπές. Να μην γίνονται με έναν χαοτικό τρόπο, απλώς για να διασφαλιστεί η ασφάλεια του συστήματος, αλλά να ληφθούν υπόψη  διαφορετικά κριτήρια, τα οποία θα προετοιμάσουμε από κοινού, με ομάδα εργασίας που θα δουλέψει εντατικά το επόμενο διάστημα», ανέφερε ο κ. Μανουσάκης. 

Λύση η αποθήκευση ενέργειας

Οι συνθήκες χαμηλής ζήτησης και υψηλής παραγωγής ΑΠΕ αποτελούν μία νέα πραγματικότητα όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες όσο προχωρά η ενεργειακή μετάβαση. Και η κατάσταση αναμένεται να διατηρηθεί για  αρκετά χρόνια, έως ότου προχωρήσουν οι επενδύσεις αποθήκευσης ενέργειας και τελικά οι μονάδες αντλησιοταμίευσης και συσσωρευτών ενέργειας διεισδύσουν  στο ηλεκτρικό σύστημα ώστε η περίσσεια ενέργειας τις ώρες μεγάλης παραγωγής των ΑΠΕ να αποθηκεύεται και να εγχέεται στο σύστημα άλλες ώρες τις ημέρας. Έτσι θα διασφαλίζεται μια ισορροπία μεταξύ παραγωγής και ζήτησης. 

Όσο για τις διαφορετικές τοποθετήσεις στον δημόσιο διάλογο σχετικά με την ανεπάρκεια των δικτύων, ο κ. Μανουσάκης ανέφερε χαρακτηριστικά ότι, το δίκτυο δεν μπορεί να αυξάνεται επ΄ άπειρον. «Για το ηλεκτρικό σύστημα σε κάθε χώρα, υπάρχει μια απλή εξίσωση: η κατανάλωση ενέργειας ισούται με την παραγωγή της ενέργειας, μείον την αποθήκευση.  Άρα η κατανάλωση είναι το όριο, η οποία είναι σταθερή και εξαρτάται από την οικονομική δραστηριότητα. Για να αλλάξει, θα πρέπει να συμβούν σημαντικά γεγονότα και δεν πρόκειται να αλλάξει γρήγορα», επεσήμανε. 

Και πρόσθεσε ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ: «Συνεπώς το δίκτυο με τον ρυθμό που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια θα είναι σε θέση πολύ συντομότερα από αυτό που προβλέπει το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα να καλύπτει όλη την κατανάλωση και όλες τις ΑΠΕ των οποίων η παραγωγή μπορεί να καταναλωθεί στη χώρα ή να εξαχθεί στις γειτονικές αγορές. Άρα πρέπει να εξετάσουμε τους άλλους παράγοντες της εξίσωσης και κυρίως την αποθήκευση. Η ανάπτυξή της είναι αυτή που θα προσθέσει ηλεκτρικό χώρο και θα δώσει τη δυνατότητα να απορροφηθούν περισσότερες ΑΠΕ, δηλαδή να συμμετέχουν περισσότερες ΑΠΕ από αυτές που παράγουν ενέργεια που θα καταναλωθεί την ώρα που παράγεται».

Σχετικά με τα έργα επέκτασης των δικτύων, ο κ. Μανουσάκης ανέφερε ότι όσο χρόνο χρειάζεται ο ΑΔΜΗΕ για να κατασκευάσει ένα έργο, άλλος τόσος χρόνος απαιτείται για να το αδειοδοτήσει. Άρα, σύμφωνα με τον ίδιο, «πρέπει να απλοποιηθούν οι διαδικασίες αδειοδότησης και για τις γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικές ενέργειας». 

Στις νέες προκλήσεις που φέρνει η μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ, αναφέρθηκε και ο  πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ κ.  Παναγιώτης Λαδακάκος. «Η αδειοδότηση ενός αιολικού πάρκου παραμένει μια πολύπλοκη και ψυχοφθόρα διαδικασία. Οι αβεβαιότητες και τα ρίσκα στα στάδια ανάπτυξης και κατασκευής παραμένουν μεγάλα. Ο ηλεκτρικός χώρος για νέα έργα τείνει να εξαφανιστεί ενώ πλέον αυξάνεται διαρκώς ο προβληματισμός για θέματα όπως οι περικοπές ενέργειας», τόνισε.

Σύμφωνα με τον κ. Λαδακάκο, η πρόσφατη απόφαση για τις περικοπές των αιολικών εγείρει θέματα και αδικίες που πρέπει να θεραπευτούν. «Όλοι αντιλαμβάνονται ότι η μεγάλη διείσδυση φέρνει μοιραία και περικοπές αλλά, η επιβολή σε σύγχρονα αιολικά πάρκα εκ των προτέρων και κατά προτεραιότητα, οριζόντιων περικοπών δεν είναι ο ορθός τρόπος εφαρμογής αυτών και πρέπει να επανεξεταστεί. Αυτό, σε συνδυασμό με την απουσία ικανής αποθήκευσης, εκσυγχρονισμού του δικτύου διανομής κ.α. υποδομών, οδηγεί σε αύξηση των αβεβαιοτήτων και άρα του κόστους. Σε μια στιγμή μάλιστα που τα κόστη ανάπτυξης και κατασκευής έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, γεγονός που συνδέεται και με τις ζημιές που γράφουν οι εταιρείες της αιολικής βιομηχανίας στην Ευρώπη», υπογράμμισε ο ίδιος.

Παρόλα αυτά, μέσα στην κρίση τα αιολικά πάρκα στην Ελλάδα υπήρξαν ο μεγαλύτερος χρηματοδότης των επιδοτήσεων των λογαριασμών ρεύματος μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης. Οι καταναλωτές και οι φορολογούμενοι, δίχως τα αιολικά πάρκα, όπως επεσήμανε ο κ. Λαδακάκος, θα είχαν πληρώσει τους τελευταίους 16 μήνες επιπλέον 4,2 δισ. ευρώ για το ρεύμα τους.