Φοροδιαφυγή: Κρυφά εισοδήματα 60 δισ. ξετρυπώνει το νέο TAXIS

Επίκαιρο παρά ποτέ είναι το ζήτημα της εκ βάθρων αλλαγής και βελτίωσης του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος TAXIS, περίπου 25 χρόνια μετά τα εγκαίνια της πρώτης εφαρμογής του στην εφορία Μοσχάτου τον Μάρτιο του 1998.

Ένα σύστημα που όλα αυτά τα χρόνια βοήθησε όχι μόνο στο να απλοποιηθούν εκατοντάδες διαδικασίες αλλά και να περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό η φοροδιαφυγή. Όμως, όπως εξελίσσεται η τεχνολογία έτσι εξελίσσονται και οι τεχνικές των φοροφυγάδων, γι΄ αυτό παρά τις όποιες προσπάθειες έχει κάνει η πολιτεία η φοροδιαφυγή παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, όπως αποκάλυψε πρόσφατα και ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννης Στουρνάρας σε συνέντευξη που παραχώρησε στο in.gr.

Παρέμβαση Στουρνάρα: Δεν θα έχουμε νέα λιτότητα με μειώσεις μισθών και συντάξεων

Απόκρυψη εισοδημάτων

Σύμφωνα με τον ίδιο, η απόκρυψη εισοδημάτων – συναλλαγών ξεπερνάει τα 60 δισ. ευρώ ετησίως γεγονός που αν υπολογίσει κανείς με ένα μέσο φορολογικό συντελεστή 30% την απώλεια των φορολογικών εσόδων, αυτή ανέρχεται σε περίπου 18 δισ. ευρώ ετησίως, ποσό που αντιστοιχεί στο ένα τρίτο των συνολικών φορολογικών εσόδων του κράτους.

Εικοσιπέντε χρόνια μετά, το TAXIS περνάει πλέον σε μία νέα εποχή, ενώ η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) και ο Διοικητής της κ. Γιώργος Πιτσιλής αξιοποιώντας τη χρηματοδότηση που προσφέρει το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μετά και την υπογραφή σχετικής απόφασης από τον πρώην αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών κ. Θεόδωρο Σκυλακάκη, προχωρά στον πλήρη ψηφιακό μετασχηματισμό και αντικατάσταση του TAXIS, TAXISnet και Elenxis από ένα νέο ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα φορολογίας της ΑΑΔΕ το οποίο θα βασίζεται και στις απεριόριστες δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης αλλά και των σύνθετων αλγόριθμων που βγάζουν φορολογικά «λαβράκια».

Φοροδιαφυγή: Εμπόδια και καθυστερήσεις στη διασύνδεση ταμειακών μηχανών με POS

Τεχνητή νοημοσύνη

Άλλωστε δεν είναι τυχαίο που η ΑΑΔΕ προχωρά μέσω εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης, δορυφορικών εικόνων και προχωρημένων μαθηματικών πράξεων στον εντοπισμό ακινήτων που έχουν αδήλωτες πισίνες. Και αυτό είναι μόλις ένα παράδειγμα του τι μπορεί να κάνει το νέο ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα που σχεδιάζει η ΑΑΔΕ και θα εφαρμοστεί στην πλήρη του μορφή μέσα σε λιγότερο από ενάμιση έτος. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι μέσω των νέων συστημάτων και της τεχνητής νοημοσύνης θα εντοπίζονται περιπτώσεις εκτεταμένης φοροδιαφυγής, ενώ μπορεί να αποτελέσουν βασικό εργαλείο ώστε μελλοντικά να σταματήσουν να εφαρμόζονται τα τεκμήρια καθώς όλα τα κρυφά εισοδήματα θα μπορούν να εντοπιστούν μέσω ειδικών διασταυρώσεων.

Το χρονοδιάγραμμα

Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που προβλέπεται στην απόφαση ένταξης του έργου στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, θα πρέπει έως τα τέλη του 2025 να παραδοθούν όλες οι απαιτούμενες μελέτες έργων, ο πλήρης επανασχεδιασμός και η υλοποίηση της βάσης δεδομένων, η παροχή διεπαφών δεδομένων και η ανάπτυξη υποσυστημάτων όπως είναι για παράδειγμα το φορολογικό μητρώο του λογιστικού συστήματος. Μάλιστα, το συγκεκριμένο έργο ενισχύει την ικανότητα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της ως πλήρως ανεξάρτητης αρχής.

Επίσης, η αντικατάσταση των τριών βασικών συστημάτων (TAXIS, TAXISnet & ELENXIS) με νέα σύγχρονα συστήματα και ο παράλληλος ο επιχειρησιακός εκσυγχρονισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων αναμένεται να συμβάλλουν στην παροχή ποιοτικότερων υπηρεσιών προς τους συναλλασσόμενους, στη συλλογή και βέλτιστη αξιοποίηση των δεδομένων, στην αντιμετώπιση των κινδύνων της μη συμμόρφωσης και της φοροδιαφυγής, στην παροχή της δυνατότητας αποτελεσματικότερης και αποδοτικότερης εργασίας των στελεχών της ΑΑΔΕ, καθώς και στη συμπίεση του διοικητικού κόστους.

Βάση δεδομένων

Παράλληλα, θα δοθεί η δυνατότητα επανεξέτασης των υφιστάμενων επιχειρησιακών διαδικασιών, έτσι ώστε αυτές να αναθεωρηθούν και να απλοποιηθούν. Επιπλέον, πέρα από τον εκσυγχρονισμό του περιβάλλοντος ανάπτυξης, την υλοποίηση νέων λειτουργικοτήτων και λύσεων, και την ενσωμάτωση στο έργο νέων τεχνολογιών ανάπτυξης, το έργο στοχεύει στον ανασχεδιασμό και στην ενοποίηση των βάσεων δεδομένων, την προσαρμογή στις σημερινές δομές, στην απλούστευση των διαδικασιών αλλά και στο γενικότερο αίτημα πολιτών και επιχειρήσεων, που έγκειται στη παροχή βελτιωμένων και εξατομικευμένων υπηρεσιών από την ΑΑΔΕ.

Σε πρώτη φάση και συγκεκριμένα έως τα τέλη του 2025 θα πρέπει να παραδοθούν εγκατεστημένα τα νέα λογισμικά όπου θα περιλαμβάνουν ανανεωμένες εφαρμογές για το Μητρώο Φορολογουμένων, το Μητρώο Κινητών και Ακινήτων στοιχείων Περιουσίας, την Εικόνα Φορολογουμένου, οι Γνωστοποιήσεις – Κοινοποιήσεις καθώς και οι Υπηρεσίες Δηλώσεων Φορολογουμένων, Βεβαίωση φόρου και Πληρωμές για δύο μεγάλες κατηγορίες φόρων όπως είναι ο Φόρος εισοδήματος και ο ΕΝΦΙΑ κτλ.

Η τελική φάση

Μετά το 2025 και έως τα τέλη του 2028 θα τεθεί σε εφαρμογή η 2η και τελική φάση του έργου όπου αναμένεται αν έχει ολοκληρωθεί το μητρώο ηλεκτρονικών μέσων φορολογουμένων, η προηγμένη επιλογή υποθέσεων για έλεγχο, η ανάθεση και διαχείριση υποθέσεων καθώς και άλλες σημαντικές ηλεκτρονικές εφαρμογές. Σημειώνεται ότι η πρώτη φάση του έργου θα χρηματοδοτηθεί στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και η 2η φάση από το ΕΣΠΑ 2021- 2027.

Στην πράξη όλο αυτά τα συστήματα θα έχουν διπλό ρόλο. Από την μία να εξυπηρετούν τους πολίτες μέσω απλοποιημένων διαδικασιών και από την άλλη να εντοπίζουν εστίες φοροδιαφυγής και να μπορούν να ξεδιπλώσουν όλη την αλυσίδα φαινομένων λαθρεμπορίου, έκδοσης και λήψης εικονικών τιμολογίων, παράνομων εισαγωγών, αποφυγή πληρωμής ΦΠΑ ή παράνομη είσπραξη επιδοτήσεων.

Μητρώο φορολογουμένων

Για παράδειγμα το μητρώο Φορολογουμένων θα περιλαμβάνει προσωπικά στοιχεία και πληροφορίες για φυσικά και νομικά πρόσωπα, θα αποδίδει Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) και Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριοτήτων (ΚΑΔ). Θα διαχειρίζεται υποκαταστήματα, στοιχεία έναρξης και λήξης δραστηριοτήτων, οικογενειακή κατάσταση, σχέσεις μελών για μετέχοντες σε διοικητικά συμβούλια επιχειρήσεων, εταιρικές σχέσεις κλπ., ενώ στην λογιστική εικόνα φορολογούμενου θα καταγράφεται το σύνολο των κινήσεων και συναλλαγών για όλους τους τύπους φόρων και όλα τα συστήματα πληρωμών, αναφορικά με υποχρεώσεις, βεβαιώσεις, εισπράξεις, διακανονισμούς, πρόστιμα, προσαυξήσεις και συμψηφισμούς

Το νέο ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα φορολογίας της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων θα προχωρά σε ανάλυση κινδύνου σε πραγματικό χρόνο, θα υποστηρίζει απομακρυσμένους ή επιτόπιους ελέγχους με συλλογή στοιχείων από πολλές πηγές πληροφόρησης, ενώ μέσω του μητρώου ηλεκτρονικών μέσων Φορολογούμενου θα μπορεί ανά πάσα ώρα και στιγμή να διαπιστώνουν οι αρχές αν οι φορολογικοί μηχανισμοί, τα POS, τα ταξίμετρα, οι πάροχοι ηλεκτρονικής τιμολόγησης αλλά και τα πληροφοριακά συστήματα λογιστών και φοροτεχνικών πληρούν τις προδιαγραφές και είναι δηλωμένα και συνδεδεμένα με τα μητρώα της εφορίας.