Wagner: Ποια είναι η μισθοφορική ομάδα που στράφηκε εναντίον του Κρεμλίνου

Από σημαντική ομάδα της πολεμικής μηχανής του Πούτιν με δράση στην Ουκρανία, η περιβόητη ομάδα Wagner στράφηκε εναντίον του ρωσικού στρατού κατηγορώντας τον ότι βομβάρδισε στρατόπεδα της ρωσικής μισθοφορικής οργάνωσης, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλος αριθμός νεκρών.

Το 2014 ο όμιλος Wagner Group, όπως είναι η επίσημη ονομασία του, έκανε την πρώτη του εμφάνιση στην επικαιρότητα, σαν οργάνωση που υποστήριζε φιλορωσικές αυτονομισιτικές δυνάμεις στην ανατολική Ουκρανία. Ως οργάνωση θεωρούνται μυστικοπαθής, σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC. Δρούσε κυρίως στη Αφρική και τη Μέση Ανατολή, με περίπου 5.000 μαχητές, οι  οποίοι ήταν βετεράνοι των ειδικών δυνάμεων αλλά και επίλεκτων ταγμάτων της Ρωσίας.

Η ομάδα Wagner, ανέλαβε πολύ πιο σημαντικό ρόλο στον πόλεμο της Ουκρανίας, αφότου ο ρωσικός στρατός υπέστη μια σειρά ταπεινωτικών ηττών πέρυσι.Σήμερα αυτοχαρακτηρίζεται ως η πιο μάχιμη μισθοφορική ομάδα στον κόσμο. Ο επικεφαλής της, Γεβγκένι Πριγκόζιν βγήκε από τη σκιά πριν τρεις μήνες και στρατολόγησε χιλιάδες άνδρες από τις φυλακές, προσφέροντάς τους την ευκαιρία της ελευθερίας με αντάλλαγμα να υπηρετήσουν σε μερικές από τις πιο επικίνδυνες μάχες στην Ουκρανία. Σύμφωνα με τις τότε δηλώσεις του ίδιου του Πριγκόζιν, περισσότεροι από 5.000 εγκληματίες έλαβαν χάρη μετά τη λήξη των συμβολαίων που υπέγραψαν για να πολεμήσουν με τη ρωσική μισθοφορική ομάδα Βάγκνερ στο μέτωπο της Ουκρανίας.

Ο χρυσός του Σουδάν, ο ρόλος της Wagner και η εμπλοκή του Πούτιν

Πώς ξεκίνησε ο όμιλος Wagner

Η έρευνα του BBC σχετικά με την ομάδα Wagner ανέδειξε την υποτιθέμενη εμπλοκή ενός πρώην αξιωματικού του ρωσικού στρατού, του Ντμίτρι Ούτκιν. Βετεράνος των πολέμων της Ρωσίας στην Τσετσενία, πιστεύεται ότι ήταν ο πρώτος διοικητής της ομάδας , της οποίας έδωσε το όνομα από τη σήμα της πρώην ραδιοφωνικής εκπομπής του. Σήμερα ηγέτης της είναι ο  Γεβγκένι Πριγκόζιν, πλούσιος επιχειρηματίας, γνωστός ως «σεφ του Πούτιν» επειδή τροφοδοτούσε το Κρεμλίνο.

«Η πρώτη επιχείρηση της ομάδας Βάγκνερ ήταν να βοηθήσει τη Ρωσία να προσαρτήσει την Κριμαία το 2014», σημειώνει η καθηγήτρια συγκρούσεων και ασφάλειας στο King’s College του Λονδίνου, Τρέισι Τζέρμαν.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις κι όχι επιβεβαιωμένες πληροφορίες τις εβδομάδες πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία η ομάδα  πραγματοποίησε επιθέσεις με «ψεύτικη σημαία» για να δώσει στο Κρεμλίνο ένα πρόσχημα για την εισβολή.

Σύμφωνα με πληροφορίες του βρετανικού υπουργείου Άμυνας το  δυναμικό της ομάδας Wagner στην Ουκρανία αποτελούνταν από 50.000 μαχητές, τους οποίους είχε αρχίσει να στρατολογεί μαζικά το 2022.

Αν και οι μισθοφορικές δυνάμεις είναι παράνομες στη Ρωσία, ο όμιλος Wagner Group καταχωρήθηκε ως εταιρεία το 2022, με νέα έδρα στην Αγία Πετρούπολη. «Η στρατολόγηση γινόταν ανοιχτά σε ρωσικές πόλεις, με διαφημιστικές πινακίδες. Στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης  κατονομάζεται  ως πατριωτική οργάνωση», εξηγεί στο BBC ο Δρ Σάμιουελ Ραμάνι, της δεξαμενής σκέψης Royal United Services Institute.

Η δράση της ομάδας Wagner στην Ουκρανία

Σημαντική ήταν η συμβολή της ομάδας στην κατάληψη της πόλης  Μπαχμούτ, στην ανατολική Ουκρανία, από τη Ρωσία. Σύμφωνα με πληροφορίες από τον ουκρανικό στρατό, οι μαχητές της συμμετείχαν μαζικά σε επιθέσεις σε ανοιχτό έδαφος με απότελεσμα να έχουν σημαντικές απώλειες.

Στην αρχή το Ρωσικό υπουργείο Άμυνας δεν έκανε καμία αναφορά στην ομάδα αλλά στην εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία οι μισθοφόροι της έλαβαν τα εύσημα με επαίνους για το «θαρραλείο και ανιδιοτελή ρόλο τους»

Πώς συγκρούστηκε η Wagner με τους στρατιωτικούς διοικητές της Ρωσίας

Τα πρώτα σύννεφα φάνηκαν τους τελευταίους μήνες, όταν ο επικεφαλής Πριγκόζιν κατηγόρησε επανειλημμένα τον υπουργό Άμυνας της Ρωσίας, Σεργκέι Σιγκού και τον επικεφαλής του στρατού στην Ουκρανία,Βαλερί Γκερασίμοφ, για ανικανότητα και για εσκεμμένη υποπρομήθεια μονάδων της ομάδας που πολεμούν στην Ουκρανία. Από την πλευρά του το υπουργείο Άμυνας είπε ότι οι «εθελοντικοί σχηματισμοί» στην Ουκρανία πρέπει να υπογράψουν συμβόλαια μαζί του μέχρι το τέλος Ιουνίου. Η κίνηση αυτή ερμηνεύτηκε ως μια προσπάθεια του Κρεμλίνου να αποκτήσει μεγαλύτερο έλεγχο στην ομάδα.

Η απάντηση από την πλευρά του Πριγκόζιν υπήρξε οργισμένη δηλώνοντας ότι θα θα μποϊκοτάρουν τις συμβάσεις.

Πού αλλού δραστηριοποιείται η ομάδα

Η δράση των μισθοφόρων της ομάδας ξεπερνούν τη γεωγραφική περιοχή της Ουκρανίας και επεκτείνονται στη Μέση Ανατολή και στην Αφρική.

Από το 2015, μισθοφόροι της ομάδας Βάγκνερ  βρίσκονται στη Συρία, πολεμώντας στο πλευρό των φιλοκυβερνητικών δυνάμεων και φυλάσσοντας πετρελαιοπηγές. Στη Λιβύη η ομάδα υποστήριξε τις δυνάμεις του στρατηγού Χαλιφά Χαφτάρ.

Η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία (ΚΑΔ) έχει προσκαλέσει την ομάδα για τη φύλαξη ορυχείων διαμαντιών, ενώ εκτιμάται ότι φυλάει ορυχεία χρυσού στο Σουδάν.

Η κυβέρνηση του Μάλι, στη Δυτική Αφρική, χρησιμοποιεί την Ομάδα Βάγκνερ εναντίον ισλαμικών μαχητικών ομάδων.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις ο Πριγκόζιν «θησαυρίζει» από αυτές τις επιχειρήσεις. Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ υποστηρίζει ότι χρησιμοποιεί την παρουσία του για να αποκομίζουν κέρδη οι εταιρείες εξόρυξης, των οποίων είναι ιδιοκτήτης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες  τον θεωρούν ολιγάρχη και του έχουν επιβάλει κυρώσεις για απόπειρες παρέμβασης στις αμερικανικές εκλογές και για τη διάδοση της ρωσικής παραπληροφόρησης σε όλο τον κόσμο.

Ο Πριγκόζιν, ο οποίος εξέτισε εννέα χρόνια στη φυλακή κατά τη σοβιετική εποχή για ληστεία και άλλα εγκλήματα προτού δραστηριοποιηθεί επιχειρηματικά κατά τη δεκαετία του 1990, έχει παραδεχτεί ότι παρενέβη στις αμερικανικές εκλογές και αναγνώρισε για πρώτη φορά τον ρόλο του στην ίδρυση της Wagner.

Ποια εγκλήματα φέρεται να έχει διαπράξει η ομάδα

Τον Ιανουάριο, ένας πρώην διοικητής ζήτησε άσυλο στη Νορβηγία αφού λιποτάκτησε από τη μισθοφορική οργάνωση. Ισχυρίζεται ότι ήταν μάρτυρας εγκλημάτων πολέμου στην Ουκρανία. Σύμφωνα με ουκρανούς εισαγγελείς μισθοφόροι της ομάδας έχουν σκοτώσει και έχουν βασανίσει πολίτε κοντά στο Κίεβο τον Απρίλιο του 2ο22, μαζί με τα τακτικά ρωσικά στρατεύματα.

Οι πληροφορίες από τις γερμανικές μυστικές υπηρεσίες δείχνουν μισθοφόρους της να σφαγιάζουν πολίτες στη Μπούχα τον Μάρτιο του 2022. Τα Ηνωμένα Έθνη και η γαλλική κυβέρνηση έχουν κατηγορήσει τα μέλη της για βιασμούς και ληστείες σε βάρος αμάχων στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.

Το 2020, ο στρατός των Ηνωμένων Πολιτειών κατηγόρησε μισθοφόρους της Βάγκνερ ότι είχαν τοποθετήσει νάρκες και άλλους αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς μέσα και γύρω από την πρωτεύουσα της Λιβύης, Τρίπολη.