Bundesbank: Πιθανή ανακεφαλαιοποίηση για την κάλυψη των ζημιών από την αγορά ομολόγων

Το ομοσπονδιακό γραφείο ελέγχου της Γερμανίας έχει προειδοποιήσει ότι η Bundesbank μπορεί να χρειαστεί μια διάσωση προκειμένου να καλύψει τις ζημίες που προκύπτουν από το σχέδιο εξαγοράς ομολόγων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θέτοντας σοβαρά κωλύματα στα σχέδια της ΕΚΤ που προγραμμάτισε να «τρέξει» παρόμοια προγράμματα στο μέλλον.

«Οι πιθανές απώλειες της Bundesbank είναι σημαντικές και θα μπορούσαν να απαιτήσουν ανακεφαλαιοποίηση της [τράπεζας] με δημοσιονομικά κεφάλαια», ανέφερε η έκθεση του γραφείου ελέγχου, Bundesrechnungshof, όπως αναφέρουν οι Financial Times.

Bundesbank: Συγκαλεί την «ομάδα διαχείρισης κρίσεων» για τις επιπτώσεις της SVB

Η επαναγορά ομολόγων μεγάλης αξίας για τη μείωση του κόστους δανεισμού, γνωστή ως ποσοτική χαλάρωση, είναι εδώ και καιρό αμφιλεγόμενη στη Γερμανία. Η Bundesbank υπήρξε πολέμιος αυτής της πρακτικής ήδη από το 2015, όταν η κεντρική τράπεζα της ευρωζώνης ξεκίνησε την επαναγορά ομολόγων της, αλλά τελικά αυτή η θέση υπερψηφίστηκε από την ΕΚΤ. Οι επικρίσεις του γραφείου ελέγχου είναι πιθανό να κάνουν πιο δύσκολη την επανάληψη της πολιτικής αυτής από την ΕΚΤ, ειδικά καθώς ορισμένοι οικονομολόγοι κατηγορούν το QE για την υποκίνηση του πρόσφατου κύματος πληθωρισμού.

Πλήγμα 1 δισ. ευρώ από τα ομόλογα

Η Bundesbank ανακοίνωσε τον Μάρτιο ότι υπέστη πλήγμα 1 δισ. ευρώ από τα ομόλογά της, καθώς αντιμετώπιζε τον αντίκτυπο των υψηλότερων επιτοκίων.

Προειδοποίησε επίσης ότι οι μελλοντικές απώλειες θα εξαφάνιζαν τα εναπομείναντα χρηματοοικονομικά αποθέματά της, αν και αρνήθηκε ότι θα χρειαζόταν κυβερνητική διάσωση. Η έκθεση του γραφείου ελέγχου στοχεύει στο πρόγραμμα αγορών του δημόσιου τομέα της ΕΚΤ, το οποίο ξεκίνησε το 2015 και αφορούσε την επαναγορά από την τράπεζα κρατικών ομολόγων αξίας 2,7 τρισεκατομμυρίων ευρώ από χώρες της ευρωζώνης.

Η Bundesbank αγόρασε 666 δισ. ευρώ γερμανικού δημόσιου χρέους στο πλαίσιο αυτού του σχήματος, ωστόσο πέρσι σταμάτησε αυτή την επαναγορά.

Η κλίμακα των αγορών, σε συνδυασμό με τα επιτόκια να κυμαίνονται κάτω του μηδενός στην ΕΚΤ, εκτίναξαν την τιμή των ομολόγων, πράγμα που σημαίνει ότι πολλά από αυτά αποδίδουν αρνητικά επιτόκια. Αυτό σημαίνει ότι η Bundesbank συμπιέζεται τώρα από το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ των τόκων που πληρώνει στις εμπορικές τράπεζες για τις καταθέσεις τους και αυτών που κερδίζει από τα ομόλογα. Η Bundesbank δήλωσε τον Μάρτιο ότι οι ζημίες στα επόμενα χρόνια θα υπερβαίνουν «πιθανότατα» τα 19,2 δισ. ευρώ από προμήθειες και 2,5 δισ. ευρώ από κεφάλαιο.

Ωστόσο, διαθέτει 170 δισ. ευρώ σε αποθέματα χρυσού και συναλλάγματος και θα μπορούσε να μεταφέρει περαιτέρω ζημίες έναντι μελλοντικών κερδών, όπως έκανε τη δεκαετία του 1970. Ένας εκπρόσωπος της Bundesbank είπε ότι ο ισολογισμός της ήταν «καλός ακόμη και σε περίπτωση μεταφοράς ζημιών» επειδή είχε «σημαντικό ποσό καθαρών ιδίων κεφαλαίων».

Σταμάτησε να πληρώνει μερίσματα στην κυβέρνηση

Ωστόσο, τα δημόσια οικονομικά της Γερμανίας θα εξακολουθήσουν να πλήττονται από τις απώλειες, καθώς η τράπεζα έχει σταματήσει να πληρώνει μερίσματα στην κυβέρνηση, στερώντας το Βερολίνο από μια ροή κεφαλαίων ύψους 22 δισεκατομμυρίων ευρώ την τελευταία δεκαετία. Η τράπεζα ανακοίνωσε ότι τα μερίσματα δεν αναμένεται να επαναληφθούν για «μεγάλη χρονική περίοδο». Σε ανακοίνωσή του, το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών είπε ότι είχε μια «διαφορετική εκτίμηση» έναντι της Bundesrechnungshof σε σχέση με τους κινδύνους που προκύπτουν για τον προϋπολογισμό από τις ενέργειες της Bundesbank.

Η κυβέρνηση πίστευε ότι ήταν «απίθανο» οι απώλειες από τις πράξεις νομισματικής πολιτικής της Bundesbank «να ασκήσουν πίεση στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό». Το 2020, το συνταγματικό δικαστήριο της Γερμανίας συγκλόνισε τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κρίνοντας ότι οι γερμανικές αρχές και οι ανώτατοι δικαστές της ΕΕ δεν κατάφεραν να ελέγξουν σωστά το PSPP, σε μια κίνηση που έθεσε την πολιτική αυτή υπό αμφισβήτηση. Η διαφωνία επιλύθηκε όταν η ΕΚΤ παρουσίασε μια «αξιολόγηση αναλογικότητας» που υποστηρίχθηκε από τη γερμανική κυβέρνηση και την Bundesbank για να δικαιολογήσει την αγορά ομολόγων της, όπως είχαν ζητήσει οι δικαστές στην Καρλσρούη.

Η έκθεση της Bundesrechnungshof, της ανώτατης κυβερνητικής αρχής ελέγχου της Γερμανίας, εξέτασε εάν η γερμανική κυβέρνηση —και ιδιαίτερα το υπουργείο Οικονομικών— εκπλήρωνε τις υποχρεώσεις που της επιβλήθηκαν από την απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου του Μαΐου 2020, συμπεριλαμβανομένης της «συνεχούς παρακολούθησης» των ενεργειών της ΕΚΤ .

Στην έκθεση, το ελεγκτικό γραφείο μηδένισε τους κινδύνους που ενέχουν τα δημόσια οικονομικά της Γερμανίας από τις «δράσεις νομισματικής πολιτικής» της Bundesbank και κατηγόρησε το υπουργείο Οικονομικών ότι δεν εξέτασε την επίδραση που θα μπορούσαν να έχουν οι απώλειες της Bundesbank στον προϋπολογισμό.
«Εάν η λειτουργία της Bundesbank τεθεί σε κίνδυνο από ανεπαρκή ή ακόμη και αρνητικά καθαρά ίδια κεφάλαια, η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας μπορεί να υποχρεωθεί να εισφέρει κεφάλαια», ανέφερε. «Ανάλογα με την έκταση και την πιθανότητα, οι κίνδυνοι που προκύπτουν από τη νομισματική πολιτική θα μπορούσαν, στη χειρότερη περίπτωση, να θέσουν σε κίνδυνο τη δημοσιονομική αυτονομία του γερμανικού κοινοβουλίου».

Η έκθεση καλούσε το υπουργείο Οικονομικών να χρησιμοποιεί «αναλύσεις σεναρίων» για «να αξιολογεί τακτικά τους κινδύνους για τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό που προκύπτουν από τις δραστηριότητες της Bundesbank και να ενημερώνει σχετικά τη γερμανική βουλή με τον κατάλληλο τρόπο».

Η Antje Tillmann, βουλευτής της αντιπολίτευσης της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης που υπηρετεί στην επιτροπή προϋπολογισμού της βουλής, δήλωσε ότι η Bundesbank «μέχρι στιγμής ήταν σε θέση να αντιμετωπίσει τις ζημίες που υπέστη χρησιμοποιώντας τις προβλέψεις κινδύνου που δημιουργούνται σε περιόδους χαμηλών επιτοκίων. «Ταυτόχρονα, παρακολουθούμε πολύ στενά την κατάσταση γύρω από τη διάσταση των αγορασθέντων ομολόγων από τις [εθνικές κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης] και θα θέλαμε να δούμε ταχύτερη μείωση των διαθεσίμων ομολόγων», πρόσθεσε.