Titan: Το ναυάγιο του υποβρυχίου δεν πτοεί τον ακραίο τουρισμό των κροίσων

Από το υποβρύχιο Titan μέχρι το αεροπλάνο-πύραυλο της Virgin Galactic, οι απανταχού κροίσοι πληρώνουν πακτωλό χρημάτων για ακραίες περιπέτειες που μπορεί να είναι ανεπαρκείς σε κανονισμούς ασφαλείας και ενέχουν υψηλό κίνδυνο.

Το σλόγκαν της OceanGate Expeditions ήταν απλό, μάλλον υπερβολικά απλοποιημένο: «Εξερευνήστε τα τελευταία σύνορα της Γης. Εκπλαγείτε από τα παράξενα πλάσματα στα βάθη της θάλασσας. Γίνετε ένας από τους λίγους που θα δουν με τα μάτια σας το ναυάγιο του Τιτανικού».

«Μπορείτε να συμμετάσχετε στην περιπέτεια μιας ζωής», υποσχόταν ο ιστότοπος της. «Θα σας μάθουμε τα σχετικά στην επιφάνεια και όταν είστε έτοιμοι, θα σκαρφαλώσετε μέσα στο μεγαλύτερο υποβρύχιο για βαθιές καταδύσεις στον κόσμο. Ετοιμαστείτε για μια αξέχαστη περιπέτεια στα βάθη του ωκεανού.»

Ως γνωστό, πριν μερικές ημέρες, τέσσερις επιβάτες και ο Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας, που ενέκρινε και το διαφημιστικό μήνυμα, επιβιβάστηκαν στο βαθυσκάφος Titan για να ταξιδέψουν μέχρι το κουφάρι του Τιτανικού στα 12.500 πόδια βάθος στον Ατλαντικό Ωκεανό. Το σκάφος, το οποίο δεν είχε πιστοποιήσεις από τις ρυθμιστικές αρχές, εξαφανίστηκε, πυροδοτώντας τεράστιες προσπάθειες έρευνας. Την Τετάρτη, βρέθηκαν κομμάτια από το σκάφος που περιείχαν αυτό που εικάζεται ότι ήταν ανθρώπινα λείψανα.

Παρόλο που ειδικοί είχαν προειδοποιήσει ότι η έλλειψη πιστοποίησης και εφαρμογής κανονισμών ασφαλείας «θα μπορούσε να οδηγήσει σε αρνητικά αποτελέσματα (από μικρά έως καταστροφικά) που θα είχαν σοβαρές συνέπειες για όλους στον κλάδο», ο Διευθύνων Σύμβουλος της OceanGate Expeditions, Στόκτον Ρας, ο οποίος βρισκόταν στο υποβρύχιο όταν διερράγη θεωρούσε τέτοια μέτρα «σκουπίδια».

Αυτό δεν εμπόδισε τους επιβάτες να πληρώσουν 250.000 δολάρια ο καθένας για να ταξιδέψουν περισσότερα από 2 μίλια βαθιά στον ωκεανό για να δουν τα απομεινάρια του Τιτανικού.

Απ’ τον βυθό στο διάστημα

Την Πέμπτη, 29 Ιουνίου 2023, η  Virgin Galactic μετέδωσε εικόνες από την δοκιμαστική πτήση του πυραυλοκίνητου διαστημικού αεροσκάφους της, Virgin Galactic. Με την ολοκλήρωση της ερευνητικής πτήσης, η Virgin Galactic σχεδιάζει να ξεκινήσει εμπορικές πτήσεις τον Αύγουστο, για όσους επιθυμούν να πληρώσουν το «τσουχτερό» αντίτιμο.

Από χιλιάδες μέτρα κάτω από την επιφάνεια του ωκεανού έως χιλιάδες μέτρα στον αέρα στην άκρη του διαστήματος, οι πολύ πλούσιοι πληρώνουν τεράστια (για τους κοινούς) ποσά για ακραίες περιπέτειες που μπορεί να μην υπόκεινται σε κανονισμούς και να ενέχουν υψηλό ρίσκο.

Τέτοια ταξίδια τροφοδοτούνται από πολλά πράγματα – χρήματα, κοινωνική θέση, συγκινήσεις, νέα τεχνολογία και ζήτηση μετά την πανδημία.

Η προβολή του κοινωνικού στάτους γνωρίζει ιδιαίτερη έξαρση τροφοδοτούμενη από την έκρηξη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Έτσι, κροίσοι που έχουν τα μέσα και την πολυτέλεια να κάνουν τέτοια πράγματα θέλουν να δείξουν την αποτίμηση της προσωπικής τους επιτυχίας. Επομένως εφόσον είναι σε θέση να καταδυθούν στα βάθη, ή να εκτοξευτούν στο διάστημα το κάνουν… και το επιδεικνύουν.

Άλλες ακριβές περιπέτειες περιλαμβάνουν μια επίσκεψη 750.000 δολαρίων στην Τάφρο των ΠΑιανών με το βαθυσκάφος Challenger Deep, σχεδόν 11 χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια του Ειρηνικού Ωκεανού. Περισσότερα από 20 άτομα έχουν πραγματοποιήσει με επιτυχία το ταξίδι, σύμφωνα με την Caladan Oceanic που διοργανώνει τις «εκδρομές» αυτές.

Για όσους κοιτάζουν τον ουρανό, ένα εισιτήριο 125.000 δολαρίων μπορεί να σας οδηγήσει σε ένα φουτουριστικό γιγάντιο αερόστατο που θα ξεκινήσει να κάνει ταξίδια 100.000 πόδια στον αέρα μέχρι το τέλος του 2024. Το υποτροχιακό εγχείρημα σχεδιάζει να είναι το «μόνος ουδέτερου άνθρακα, μηδενικών εκπομπών τρόπος» για να ταξιδέψετε στην άκρη του διαστήματος, σύμφωνα με την εταιρεία Space Perspective. Μάλιστα δεν απαιτείται καν ειδική εκπαίδευση πριν από την πτήση. Υπάρχει επίσης ένα πλήρες μπαρ στο αερόπλοιο που θα σερβίρει «σαμπάνια στην άκρη του διαστήματος».

Το τελευταίο ακραίο εγχείρημα ήρθε την Πέμπτη, όταν οι επιβάτες μιας διαστημικής πτήσης της Virgin Galactic ταξίδεψαν περισσότερα από 50 μίλια στον αέρα μέχρι την άκρη της γήινης ατμόσφαιρας. Ήταν το πρώτο εμπορικό ταξίδι της εταιρείας σε αυτό που αναμένεται να είναι ένα μηνιαίο εγχείρημα που ξεκινά τον Αύγουστο – μια εξέλιξη που θα ενίσχυε σημαντικά τη βιομηχανία διαστημικού τουρισμού.

Ο Βρετανός δισεκατομμυριούχος και ιδρυτής της Virgin Galactic Ρίτσαρντ Μπράνσον συμμετείχε σε δοκιμαστική βόλτα το 2021. Οι επιβάτες συνήθως βιώνουν λίγα λεπτά έλλειψης βαρύτητας και μπορούν να επιπλέουν μέσα στο πυραυλοκίνητο αεροσκάφος.

Ο μεγάλος εξισωτής… των πλουσίων

Ο Μπράνσον λέει ότι τέτοια ταξίδια δίνουν ίση πρόσβαση στο διάστημα ανθρώπους κάθε ηλικίας, καταγωγής, φύλου ή εθνότητας, χωρίς να αναφέρεται στην ανισότητα ικανότητας καταβολής του τιμήματος. Μια θέση στο αερο-διαστημόπλοιο της Virgin Galactic κοστίζει 450.000 δολάρια, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της εταιρείας.

Ο Μπράνσον δεν είναι ο μόνος που πλασάρει τέτοιες περιπέτειες. Στην κούρσα διαστημικού τουρισμού είναι και οι επίσης δισεκατομμυριούχοι Ίλον Μασκ και Τζεφ Μπέζος. Ο Μασκ πουλάει ταξίδια γύρω από το φεγγάρι, ενώ ο ίδιος ο Μπέζος ταξίδεψε στην άκρη του διαστήματος μαζί με τον Γουίλιαμ Σάτνερ, πιο γνωστό ως Κάπτεν Κερκ στο τηλεοπτικό διαστημόπλοιο Enterprise,  για να συμμετάσχει σε ένα διαφημιστικό ταξίδι στην άκρη του διαστήματος.

Ο διαστημικός τουρισμός δεν έχει δει ακόμη καταστροφή στην ίδια κλίμακα με το υποβρύχιο Titan. Αλλά οι κανονισμοί στον κλάδο είναι επίσης νεφελώδεις, καθώς η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας δεν έχει την εξουσία να επιβάλλει πρότυπα ασφαλείας σε επαγγελματικά οχήματα που μεταφέρουν ανθρώπους στο διάστημα.

Παρά την τραγική μοίρα του Τιτάνα, οι πάμπλουτοι πιθανότατα δεν θα σταματήσουν να χρηματοδοτούν τη βιομηχανία του ακραίου τουρισμού, σύμφωνα με ειδικούς. Η τραγική μοίρα του Titan θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια προσωρινή πτώση της ζήτησης, αλλά είναι απίθανο αυτό να διαρκέσει και οποιαδήποτε επίδραση του γεγονότος  στη βιομηχανία θα είναι προσωρινή.

Οι άνθρωποι παίρνουν ρίσκα κάθε μέρα, αλλά αυτοί οι κίνδυνοι μπορεί να αισθάνονται αποδεκτοί επειδή συμβαίνουν σε αυτό που θεωρείται ασφαλές περιβάλλον, όπως η οδήγηση και ο κίνδυνος ατυχημάτων που ενέχει.

Αλλά ενώ άμα σκάσει λάστιχο, βγαίνεις και το αλλάζεις, ο ακραίος τουρισμός και η φύση του περιβάλλοντος στο οποίο βρίσκεσαι –είτε είναι στην κορυφή ενός βουνού, στο διάστημα ή στο βάθος του ωκεανού– δεν έχει απλές λύσεις σε προκύπτοντα προβλήματα. Κάτι μικρό πράγμα γίνεται πραγματικά τεράστιο και πιθανώς μοιραίο ζήτημα με ελάχιστο περιθώριο λάθους.

Πολλά ακραία εγχειρήματα δεν απαιτούν προηγούμενη εμπειρία και λίγη έως καθόλου εκπαίδευση. Αλλά απαιτούν επίσης νομικά έγγραφα απαλλαγής ευθυνών που αναγνωρίζουν τους κινδύνους για την ασφάλεια. Αν και είναι σύνηθες για τους παρόχους να χρησιμοποιούν έντυπα απαλλαγής για να μετριάσουν πιθανές νομικές επιπτώσεις, δεν λογοδοτούν για το θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα στην ασφάλεια και για τη διασφάλιση προτύπων ποιότητας.

Όμως αυτά που σήμερα φαίνονται ακραία μπορεί στο μέλλον να είναι ρουτίνα. Πριν από 50 χρόνια, η αυτόνομη κατάδυση μπορεί να φαινόταν σαν μια ακραία περιπέτεια. Τώρα, είναι μια ήμερη δραστηριότητα στην οποία επιδίδονται με άνεση ακόμη και δωδεκάχρονα παιδιά. Κάποια στιγμή, και εφόσον η τεχνολογία ωριμάσει το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και για το διάστημα και τον βυθό κάνοντας αυτές τις περιοχές πιο προσιτές.

Ίσως κάποια στιγμή, αντί να λέμε δεν πεταγόμαστε για ΣΚ στη Μύκονο, δεν πεταγόμαστε για μια βόλτα στο διάστημα; Αν έχουμε τα χρήματα.