Νέα Ζηλανδία: Εξοστρακίζει όλες τις πλαστικές σακούλες από τα σούπερ μάρκετ

Διάφορα ρυθμιστικά της καθημερινής ζωής μέτρα που εφαρμόζουν δυτικές κοινωνίες μπορούν κάλλιστα να εκληφθούν ως προανακρούσματα για το μας επιφυλλάσσει το μέλλον στην Ελλάδα, έστω και έπειτα από μια ή δυο γενιές. Κλασικό παράδειγμα οι ζώνες ασφαλείας των αυτοκινήτων, η υποχρεωτική χρήση των οποίων αλλού επιβλήθηκε από τη δεκαετία του 1970, αλλά στην Ελλάδα άρχισε να εφαρμόζεται διστακτικά και ατελώς τουλάχιστον μια γενιά αργότερα – οι Έλληνες εισαγωγείς τις αφαιρούσαν από τα μοντέλα και τις πουλούσαν ως «έξτρα αξεσουάρ» για τους «γρήγορους».

Με μικρότερη καθυστέρηση, είναι αλήθεια, τέθηκε και παρ’ ημίν υπό διωγμό η πλαστική σακούλα και άρχισε να χρεώνεται στα σούπερ μάρκετ – όχι όμως και στις λαϊκές αγορές, όπου ενσωματώνεται πιθανότατα στη γενικότερη «στρογγυλοποίηση» της συναλλαγής. Η Νέα Ζηλανδία είναι η πρώτη χώρα που κατάργησε από τα σούπερ μάρκετ όλες τις πλαστικές σακούλες μιας χρήσης. Ακόμα και τις πολύ λεπτές και βιοδιασπώμενες ή «οικολογικές», στις οποίες τοποθετούν οι πελάτες τα λαχανικά και τα φρούτα.

Πρωτοβουλία της Mastercard για ανακύκλωση καρτών σε όλο τον κόσμο

Γκρινιάρηδες και «υπεράνω χρημάτων»

Η απαγόρευση, η οποία τέθηκε σε ισχύ το περασμένο Σάββατο, εντάσσεται στο πλαίσιο ευρύτερης κυβερνητικής εκστρατείας κατά των πλαστικών μιας χρήσης. Η Νέα Ζηλανδία είναι μια από τις χώρες που εφαρμόζει πολύ αυστηρά μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος, επιλέγοντας την απαγόρευση της χρήσης πλαστικών σάκων μιας χρήσης αντί για την επιβολή τέλους στη λογική του «ο ρυπαίνων πληρώνει».

Θεωρούν οι αρμόδιες αρχές της χώρας ότι με την επιβολή τέλους δεν επιτυγχάνεται πλήρως ο στόχος, αφού οι επιπλέον χρεώσεις αφήνουν αδιάφορους κάποιους που είναι «υπεράνω χρημάτων».

«Η Νέα Ζηλανδία παράγει πάρα πολλά απόβλητα, πάρα πολλά πλαστικά ακριβέστερα», δήλωσε η αναπληρώτρια υπουργός Περιβάλλοντος της Νέας Ζηλανδίας Ρέιτσελ Μπρούκινγκ. Και πρόσθεσε ότι περισσότερες από ένα δισεκατομμύριο πλαστικές σακούλες εξοικονομήθηκαν από το 2019 που τέθηκαν σε πλήρη απαγόρευση οι παχύτερες, «κλασικές» σακούλες σούπερ μάρκετ.

Στο στόχαστρο και το χαρτί

«Με τη νέα απόφαση υπολογίζουμε να αποτρέψουμε τη χρήση 150 εκατομμυρίων λεπτών πλαστικών σάκων ετησίως», διευκρίνισε η νεοζηλανδέζα υπουργός. Πολλοί σκληροπυρηνικοί περιβαλλοντιστές «το τερματίζουν» στη Νέα Ζηλανδία, παρατηρώντας ότι οι καταναλωτές αντί για τις λεπτές πλαστικές σακούλες θα χρησιμοποιούν για τα φρούτα και τα λαχανικά χάρτινες σακούλες μιας χρήσης, που θα εξακολουθήσουν να είναι διαθέσιμες δωρεάν στα σούπερ μάρκετ. Κάθε σακούλα, ακόμα και από ανακυκλωμένο χαρτί, είναι επιβαρυντική από το περιβάλλον, υποστηρίζουν.

Η Ρέιτσελ Μπρούκινγκ συμφωνεί, αλλά επιμένει ότι «αξίζει να στηρίξει η νεοζηλανδέζικη κοινωνία δίχως γκρίνιες την πλήρη απαγόρευση του πλαστικού σάκου από τα σούπερ μάρκετ, διότι θα πρέπει όλοι να φέρνουν από το σπίτι τις τσάντες για τα ψώνια τους ή στην έσχατη περίπτωση να αγοράσουν τσάντες πολλών χωρήσεων από το κατάστημα, που θα συνεχίσει να τις πωλεί».

Πρωτοβουλίες στη Νέα Ζηλανδία αναλαμβάνει όμως και αυτοβούλως ο κλάδος διανομής. Η αλυσίδα σούπερ μάρκετ Countdown, η οποία λειτουργεί περισσότερα από 185 καταστήματα σε ολόκληρη τη χώρα, ξεκίνησε να πουλά επαναχρησιμοποιούμενες σακούλες από πλέγμα πολυεστέρα. Η εταιρεία ελπίζει ότι έτσι θα ενθαρρύνει τους πελάτες της να μεταφέρουν με επαναχρησιμοποιούμενες σακούλες όχι μόνο τα συσκευασμένα προϊόντα αλλά και τα χύμα είδη μπακαλικής που ψωνίζουν.

Κάθε αλλαγή και δύσκολη

«Γνωρίζουμε ότι η αλλαγή είναι δύσκολη και ότι θα πάρει λίγο χρόνο στους καταναλωτές μέχρι να συνηθίσουν», δήλωσε η Κάθριν Λάνγκαμπιρ, επικεφαλής του κλάδου βιωσιμότητας της Countdown. «Πάντα θα έχουμε κάποιους γκρινιάρηδες πελάτες», πρόσθεσε φιλοσοφώντας το θέμα.

Η κυβέρνηση της Νέας Ζηλανδίας έχει σημειώσει πρόοδο σε αρκετές και ενίοτε ρηξικέλευθες πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Τον Οκτώβριο, πρότεινε τη φορολόγηση των αερίων του θερμοκηπίου που παράγονται από ζώα εκτροφής όπως πρόβατα και βοοειδή.

«Είναι το πρώτο παρόμοιο πρόγραμμα στον κόσμο, που ξεσήκωσε αρχικά θύελλα αντιδράσεων, αλλά εν τέλει θα εφαρμοστεί σε κάποια μορφή του το αργότερο έως το 2025 και οι εκτροφείς ζώων, όπως και το σύνολο των αγροτών, θα πληρώνουν ένα τέλος για την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας με μεθάνιο, διοξείδιο του άνθρακα και άλλα επιβαρυντικά για το περιβάλλον αέρια που εκλύονται από τις δραστηριότητές τους», σημειώνει το BBC.

Η αγροτική βιομηχανία ευθύνεται για περίπου το ήμισυ του συνόλου των εκπομπών αερίων στη Νέα Ζηλανδία.