Απογοητευτικά είναι τα ευρήματα έκθεσης που δημοσίευσε σήμερα το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο αναφορικά με την πορεία μετάβασης της ΕΕ στην κυκλική οικονομία.
Δικαίωμα επισκευής, για να προχωρήσουμε πέρα από τη θεωρία
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, τα μέτρα που έλαβε και τα δισεκατομμύρια που διέθεσε η Ένωση για τον σκοπό αυτό ελάχιστα έχουν συμβάλει στη μετάβαση των κρατών μελών της, ιδίως σε ό,τι αφορά τον κυκλικό σχεδιασμό των προϊόντων και των διαδικασιών παραγωγής.
Με αυτά τα δεδομένα, το κλιμάκιο ελέγχου καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η επιδίωξη του φιλόδοξου στόχου της ΕΕ να διπλασιάσει τον όγκο των υλικών που ανακυκλώνονται στη διάρκεια της τρέχουσας δεκαετίας σε σύγκριση με την προηγούμενη μοιάζει με προσπάθεια τετραγωνισμού του κύκλου.
Συνολικά, η πρόοδος που έχει σημειώσει η ΕΕ στην πορεία της προς τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία είναι ελάχιστη. Μεταξύ 2015 και 2021, το μέσο ποσοστό κυκλικότητας για τις 27 χώρες της ΕΕ αυξήθηκε μόλις κατά 0,4 εκατοστιαίες μονάδες. Επτά μάλιστα από αυτές (Λιθουανία, Σουηδία, Ρουμανία, Δανία, Λουξεμβούργο, Φινλανδία και Πολωνία), σημείωσαν οπισθοδρόμηση κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Ως εκ τούτου, το κλιμάκιο ελέγχου συμπεραίνει ότι ο φιλόδοξος στόχος της ΕΕ να διπλασιάσει μέχρι το 2030 το ποσοστό των υλικών που ανακυκλώνονται και επανεισέρχονται στην οικονομία της φαίνεται πολύ δύσκολο να επιτευχθεί.
«Άνευρη» η ΕΕ
«Προκειμένου να επιτύχει την αποδοτική χρήση των πόρων της, αλλά και τους περιβαλλοντικούς στόχους της Πράσινης Συμφωνίας, η ΕΕ πρέπει να δώσει έμφαση στις σημαντικές παραμέτρους της διατήρησης των υλικών και της ελαχιστοποίησης των αποβλήτων», δήλωσε η Annemie Turtelboom, Μέλος του ΕΕΣ. «Ωστόσο, μέχρι στιγμής, η δράση της ΕΕ είναι άνευρη, με αποτέλεσμα η μετάβαση στην κυκλική οικονομία να έχει δυστυχώς σχεδόν βαλτώσει στις ευρωπαϊκές χώρες.»
Σε μια κυκλική οικονομία τα προϊόντα, τα υλικά και οι πόροι διατηρούν την αξία τους όσο το δυνατόν περισσότερο και έτσι ελαχιστοποιούνται τα απόβλητα. Προκειμένου να δώσει ώθηση στη μετάβαση στην κυκλική οικονομία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε δύο σχετικά σχέδια δράσης. Το πρώτο, που εκδόθηκε το 2015, περιλάμβανε 54 ειδικές δράσεις. Με το δεύτερο, του 2020, προστέθηκαν 35 νέες δράσεις και τέθηκε ως στόχος ο διπλασιασμός μέχρι το 2030 του «ποσοστού κυκλικότητας», δηλαδή του ποσοστού των υλικών που ανακυκλώνονται και επανεισέρχονται στην οικονομία της ΕΕ. Παρότι τα σχέδια αυτά δεν είναι δεσμευτικά, αναπτύχθηκαν προκειμένου να ενθαρρύνουν τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις δραστηριότητές τους στον τομέα της κυκλικής οικονομίας τα τελευταία χρόνια. Τον Ιούνιο του 2022, όλες σχεδόν οι χώρες της ΕΕ διέθεταν ή εκπονούσαν εθνική στρατηγική για την κυκλική οικονομία.
Λανθασμένες κινήσεις από τα κράτη-μέλη
Η ΕΕ διέθεσε σημαντική χρηματοδότηση, δεσμεύοντας περισσότερα από 10 δισεκατομμύρια ευρώ μεταξύ του 2016 και του 2020 για επενδύσεις στην πράσινη καινοτομία και για να βοηθήσει τις επιχειρήσεις να εξασφαλίσουν προβάδισμα όσον αφορά τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία. Ωστόσο, τα κράτη μέλη διέθεσαν το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων αυτών για τους σκοπούς της διαχείρισης των αποβλήτων και όχι για την πρόληψη της δημιουργίας τους μέσω του κυκλικού σχεδιασμού, κάτι που πιθανότατα θα είχε μεγαλύτερο αντίκτυπο.
Τα σχέδια δράσης περιλάμβαναν επίσης σειρά μέτρων για τη διευκόλυνση της καινοτομίας και των επενδύσεων. Ωστόσο, το κλιμάκιο ελέγχου δεν εντόπισε παρά περιορισμένα τεκμήρια της αποτελεσματικής συμβολής των μέτρων αυτών στη μετάβαση στην κυκλική οικονομία. Ο αντίκτυπός τους ήταν, επιεικώς, μικρός όσον αφορά την υποστήριξη των επιχειρήσεων στην παραγωγή ασφαλέστερων προϊόντων ή στην εξασφάλιση πρόσβασης σε καινοτόμες τεχνολογίες που ενισχύουν τη βιωσιμότητα των διαδικασιών παραγωγής.
Η «προγραμματισμένη απαρχαίωση»
Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο αναδεικνύει επίσης το ζήτημα της «προγραμματισμένης απαρχαίωσης», δηλαδή της πρακτικής του τεχνητού περιορισμού της ωφέλιμης ζωής ενός προϊόντος, ώστε να χρειαστεί να αντικατασταθεί. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο εντοπισμός της προγραμματισμένης απαρχαίωσης δεν είναι εφικτός, μολονότι η εξάλειψη του φαινομένου αυτού θα επιδρούσε καθοριστικά στην ενίσχυση της βιωσιμότητας των προϊόντων.
Latest News
Μπορεί η Ελλάδα να αντιμετωπίσει πυρκαγιές τύπου Λος Άντζελες - Τι απαντά ο Συνολάκης
«Οι άνεμοι είχαν ταχύτητες που φτάνανε τα 160 χιλιόμετρα την ώρα και με τέτοιες ταχύτητες δεν μπορεί κανείς να σταματήσεις τις πυρκαγιές γιατί δεν μπορούν να πετάξουν αεροπλάνα»
Πρωταγωνίστρια στα PPAs η Ελλάδα
Τα τεχνολογικά μεγαθήρια όπως η Amazon, η Google και η Microsoft επιλέγουν την Ελλάδα για επενδύσεις στην ανανεώσιμη ενέργεια
Ποιες οι περιοχές με το μεγαλύτερο προβάδισμα στο Εξοικονομώ 2025
Στον Οδηγό του προγράμματος περιλαμβάνεται η κατάταξη κάθε οικισμού της χώρας ξεχωριστά, ως προς το κριτήριο των «βαθμοημερών»
Διαφωνεί και το δείχνει - Η BlackRock γυρίζει πλάτη στις κλιματικές ανησυχίες
Η BlackRock, ο μεγαλύτερος διαχειριστής χρημάτων στον κόσμο είχε αποκτήσει φήμη ως ηγέτης βιώσιμων επενδύσεων
Πώς η Νορβηγία πρωτοστατεί στην ηλεκτροκίνηση
Μέχρι το τέλος του 2025 θα πωλούνται στη Νορβηγία μόνο ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Τι διδάγματα μπορεί να πάρει η Ευρώπη από το success-story της χώρας στην ηλεκτροκίνηση;
Αλλαγές σε ΚΤΕΟ, ηλεκτροφόρτιση και μεταχειρισμένα - Τι πρέπει να γνωρίζετε
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που συζητήθηκε στο υπουργικό συμβούλιο
Η κλιματική αλλαγή δείχνει τα δόντια της - Προστέθηκαν 41 μέρες επικίνδυνης ζέστης
Η κλιματική αλλαγή αποτελεί τον υπ’ αριθμόν ένα κίνδυνο για την ανθρωπότητα, με τους καύσωνες εντείνονται κάθε χρόνο λόγω της καύσης ορυκτών καυσίμων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου
Ο κόσμος ξεπέρασε το όριο του 1,5°C ως προς την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας το 2024
Η συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή και ο στόχος για τη συγκράτηση της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας έμειναν μόνο στα χαρτιά
Πάνω από 320 δισ. δολ. ο «λογαριασμός» των φυσικών καταστροφών το 2024
Σύμφωνα με τον αντασφαλιστικό κολοσσό Munich Re το μεγαλύτερο ποσοστό των απωλειών είναι «ανασφάλιστες»
Αυξημένες πωλήσεις αναφέρει η σουηδική Polestar
Η Polestar ανακοίνωσε λιανικές πωλήσεις 12.256 για το τέταρτο τρίμηνο του 2024 ,έναντι 11.640 κατα το ίδιο διάστημα του 2023