Ενέργεια: Κρίσιμες διαπραγματεύσεις για τη μεταρρύθμιση της αγορά ηλεκτρικής ενέργειας

Σε μια ύστατη προσπάθεια να διασώσουν τη συμφωνία για τη μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας οι υπουργοί Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης συναντώνται αύριο Τρίτη και μεθαύριο Τετάρτη στην ισπανική πόλη Βαγιαδολίδ. Η Ισπανία ασκεί την εκ περιτροπής εξάμηνη προεδρία της ΕΕ από την 1η Ιουλίου και έχει αναγάγει την ενέργεια πολύ υψηλά στην ατζέντα των προτεραιοτήτων της.

Τα κράτη μέλη εξακολουθούν να διαφωνούν για μια πιθανή νέα κρατική βοήθεια για σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής. Οι 27 χώρες της ΕΕ επιδιώκουν την υιοθέτηση μιας κοινής θέσης σχετικά με τις προγραμματισμένες μεταρρυθμίσεις στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της, αλλά χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία δεν έχουν καταφέρει να συμφωνήσουν σε διάφορα σημεία συμπεριλαμβανομένων των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις για σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής.

«Υψηλής τάσης» διαπραγματεύσεις για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας

Επίσημη πρώτη για τον Σκυλακάκη

Την πρώτη του ευρωπαϊκή παρουσία ως ΥΠΕΝ αναμένεται να κάνει ο Θόδωρος Σκυλακάκης, ο οποίος μεταβαίνει στην Ισπανία. Στην ελληνική αποστολή συμμετέχουν, επίσης, η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κυρία Αλεξάνδρα Σδούκου, καθώς και ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, κ. Πέτρος Βαρελίδης

Οι προκλήσεις

Όπως αναφέρεται στην επίσημη ανακοίνωση, το άτυπο υπουργικό συμβούλιο θα συζητήσει τις προκλήσεις για την επίτευξη μιας ολοκληρωμένης και ψηφιοποιημένης εσωτερικής αγοράς ενέργειας, εξετάζοντας τις διασυνδέσεις, τη διαχείριση από την πλευρά της ζήτησης καθώς και την αποθήκευση.

Η μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας θα εξασφαλίσει σταθερές και ανταγωνιστικές τιμές για τους καταναλωτές, θα ενισχύσει τη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και θα παράσχει αποτελεσματικά μηνύματα για την αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων.

Τονίζεται επίσης, ότι θα ληφθούν υπόψη η τεχνολογική ανάπτυξη και η επίδραση της μεταρρύθμισης στον παραγωγικό ιστό, ευνοώντας τη διαθεσιμότητα των υφιστάμενων τεχνολογιών και ενισχύοντας τις αναδυόμενες τεχνολογίες , όπως στη περίπτωση της αποθήκευσης. Παράλληλα, στόχος είναι να περιοριστεί η ενεργειακή εξάρτηση από τρίτες χώρες.

Οι υπουργοί θα ασχοληθούν με την ανάπτυξη των διασυνδέσεων ηλεκτρικής ενέργειας και θα πιέσουν για την έγκριση του έκτου καταλόγου Ενεργειακών Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος.

Fit for 55

Το άτυπο Υπουργικό Συμβούλιο θα συζητήσει επίσης τις νομοθετικές προτάσεις για την ενέργεια που περιέχονται στη δέσμη Fit for 55 σχετικά με την προώθηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, την ενεργειακή απόδοση και τη θέσπιση συνεκτικού νομοθετικού πλαισίου που θα επιτρέψει την ανάπτυξη μιας ανταγωνιστικής αγοράς για υδρογόνο και άλλα ανανεώσιμα αέρια.

Οι συζητήσει θα επικεντρωθούν στην αντιμετώπιση των κύριων προτεραιοτήτων της ισπανικής προεδρίας στο πλαίσιο των στόχων της ευρωπαϊκής πράσινης ατζέντας και, ενόψει της COP28, της μεταρρύθμισης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας.

Ανοιχτή στρατηγική αυτονομία

Για να επιταχυνθεί η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση, η ΕΕ πρέπει να αυξήσει και να διαφοροποιήσει σημαντικά τον εφοδιασμό της σε κρίσιμες και στρατηγικές πρώτες ύλες , ενισχύοντας την κυκλικότητα, την έρευνα και την καινοτομία.

Ως εκ τούτου, το άτυπο Υπουργικό Συμβούλιο στο Βαγιαδολίδ θα συζητήσει έναν ευρωπαϊκό νόμο περί κρίσιμων πρώτων υλών και έναν ευρωπαϊκό νόμο Net-Zero Industry για τη δημιουργία κατάλληλου ρυθμιστικού πλαισίου για τη διασφάλιση εγχώριου, βιώσιμου και αποτελεσματικού εφοδιασμού αυτών των πρώτων υλών, συμβάλλοντας στην ευρωπαϊκή βιομηχανική κυριαρχία.

Αυτή η δέσμευση πρέπει να βασίζεται στο άνοιγμα του εμπορίου, ένα ουσιαστικό στοιχείο για τη διατήρηση της ευρωπαϊκής ηγετικής θέσης στις τεχνολογίες που συνδέονται με την ενεργειακή μετάβαση.

Η ισπανική προεδρία θα προωθήσει την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Υδρογόνου να επιταχύνει τη δημιουργία μιας αγοράς για αυτόν τον σημαντικό ενεργειακό φορέα, διασφαλίζοντας επενδύσεις και ευκαιρίες για παραγωγή υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές σε ευρωπαϊκή και παγκόσμια κλίμακα.

Η παρέμβαση της Γαλλίας

«Ίσους όρους ανταγωνισμού» για την πυρηνική ενέργεια στον αγώνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της κλιματικής αλλαγής ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μια ομάδα χωρών με επικεφαλής της Γαλλία. Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται το Reuters, οι χώρες αυτές θα παρουσιάσουν το σχετικό έγγραφο στην Κομισιόν αύριο Τρίτη, ζητώντας της να προωθήσει την πυρηνική βιομηχανία της Ευρώπης στις προσπάθειές της να απελευθερώσει τον ενεργειακό εφοδιασμό και να επιτύχει τις καθαρές μηδενικές εκπομπές με ορίζοντα το 2050.

«Η ΕΕ θα πρέπει να χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας φυσικά, αλλά και όλες τις πηγές απανθρακοποίησης και αυτό περιλαμβάνει πυρηνικά», δήλωσε αξιωματούχος του γαλλικού υπουργείου Ενέργειας.

Οι χώρες δηλώνουν ότι ενώ η πυρηνική ενέργεια συμπεριλήφθηκε στην ταξινόμηση της ΕΕ ως πράσινη επένδυση, η βιομηχανία δεν αντιμετωπίζεται ισότιμα ​​με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στη νομοθεσία ή στη χρηματοδότηση και ως εκ τούτου η παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης θα υποφέρει.

Η Κομισιόν δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό.

Πόσο «πράσινη» είναι η πυρηνική ενέργεια

Η πυρηνική ενέργεια μπορεί να παράγει ηλεκτρική ενέργεια χωρίς CO2 βασικού φορτίου σε μεγάλες ποσότητες και ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ρουμανίας και της Ολλανδίας, προσπαθούν να αυξήσουν την πυρηνική τους ικανότητα, ενώ άλλες, όπως η Πολωνία, σχεδιάζουν τους πρώτους αντιδραστήρες τους.

«Η νομοθεσία της ΕΕ, ιδίως σχετικά με τον σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, πρέπει να σέβεται την αρχή της τεχνολογικής ουδετερότητας μεταξύ περιουσιακών στοιχείων χωρίς ορυκτά», αναφέρει  το έγγραφο, προσθέτοντας ότι η Επιτροπή θα πρέπει να έχει μια τεχνολογικά ουδέτερη προσέγγιση γενικά.

Η Ισπανία, η οποία ασκεί την προεδρία της ΕΕ μέχρι το τέλος του έτους, έχει θέσει τη σύναψη συμφωνίας για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας ως μία από τις βασικές προτεραιότητές της, ώστε ο νόμος να έχει την ευκαιρία να ψηφιστεί πριν από τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του επόμενου έτους.

Η πυρηνική ενέργεια βρίσκεται στον πυρήνα των διαφωνιών που αποτελούν τροχοπέδη στην επίτευξη συμφωνίας για το κλίμα και την ενέργεια. Η ψήφιση της αναθεωρημένης Οδηγίας για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (RED) αναβλήθηκε στο «παρά πέντε»  από τη Γαλλία, η οποία επικαλέστηκε ανησυχίες που σχετίζονται με τα πυρηνικά και τώρα οι χώρες της ΕΕ βρίσκονται σε διαμάχη σχετικά με τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις για σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής στην προτεινόμενη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας .

Επιπλέον, το έγγραφο ζητά από την Επιτροπή να ενημερώσει όλα τα επενδυτικά κεφάλαια του μπλοκ για να αποφευχθούν οι διακρίσεις κατά της πυρηνικής ενέργειας.