Γερμανία: Απορρίπτει την πυρηνική ενέργεια, αλλά εξαρτάται όλο και περισσότερο απ’ αυτή

Τον Ιανουάριο του 2022 έκλεισε ο τελευταίος πυρηνικός αντιδραστήρας στη Γερμανία. Ήταν μια δέσμευση με ορίζοντα δεκαετίας που είχε αναλάβει το 2011 η Άνγκελα Μέρκελ μετά την πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία. Λίγες εβδομάδες, ωστόσο, μετά το κλείσιμο του τελευταίου γερμανικού πυρηνικού εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας τα ρωσικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Ουκρανία. Σχεδόν αμέσως ξεκίνησε μια σειρά κυρώσεων κατά του καθεστώτος Πούτιν, που όσο κλιμακώνονταν τόσο αποκαλυπτόταν η σχεδόν απόλυτη ενεργειακή εξάρτηση της Γερμανίας από το ρωσικό φυσικό αέριο.

ΕΕ: Ερίζουν στην Ευρώπη για το «χρώμα» της πυρηνικής ενέργειας

Για τη μπίζνα με τον Πούτιν είχε φροντίσει από το 2005 που πρωτοδιορίστηκε στη Gazprom ο έως τότε καγκελάριος της Γερμανίας (προκάτοχος της Μέρκελ) Γκέρχαρντ Σρέντερ. Απολαμβάνοντας το ρωσικό ενεργειακό μαξιλάρι (σε προκλητικά συμφέρουσες τιμές) η Μέρκελ κήρυξε υπερηφάνως μετά τη Φουκουσίμα την απεξάρτηση της χώρας της από την πυρηνική ενέργεια. Τώρα όμως που δαιμονοποιήθηκε στη Δύση ο Πούτιν, ίσως είναι καιρός να αρχίσει να απο-δαιμονοποιείται στη Γερμανία η πυρηνική ενέργεια. Έτσι τουλάχιστον σκέπτεται το Παρίσι.

Στρουθοκαμηλισμός

Δεν υπάρχει σκέψη στο Βερολίνο για επαναφορά σε λειτουργία παλαιών εγκαταστάσεων ή στην κατασκευή νέων. Η (επι)στροφή προς την πυρηνική ενέργεια είναι ωστόσο έμμεση και αδιαμφισβήτητη, αφού η Γερμανία είναι υποχρεωμένη να εισάγει από γειτονικές χώρες ενέργεια που παράγεται από την σχάση του ατόμου. Και η γειτονική στη Γερμανία χώρα που ουδέποτε έθεσε υπό αμφισβήτηση την παραγωγή ηλεκτρισμού από πυρηνικούς αντιδραστήρες, είναι η Γαλλία.

Τη διαπίστωση της «ολοένα και μεγαλύτερης» εξάρτησης της Γερμανίας από τη γαλλική πυρηνική ενέργεια, παρά την αντίθεση του Βερολίνου σε αυτήν την πηγή ενέργειας, έκανε η αρμόδια υπουργός της Γαλλίας σε γερμανική εφημερίδα. Η Ανιές Πανιέ-Ρινασέ μίλησε μάλιστα με γερμανική ευθύτητα στην «Handelsblatt»: «Η Γερμανία κινδυνεύει να εξαρτάται όλο και περισσότερο από την πυρηνική ηλεκτρική ενέργεια των γειτόνων της», είπε.

Σήμερα το ένα τρίτο της ηλεκτρικής ενέργειας που εισάγει η Γερμανία προέρχεται από πυρηνικά, σε μεγάλο βαθμό γαλλικά, σύμφωνα με τη δεξαμενή σκέψης Agora Energiewende. Οι ειδικοί σημειώνουν ότι είναι δύσκολο να πει κανείς εάν και σε ποιο βαθμό αυτή η εξέλιξη συνδέεται με το σχετικά πρόσφατο κλείσιμο των τριών τελευταίων γερμανικών πυρηνικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που αντιπροσώπευαν το 6% της ηλεκτρικής ενέργειας που παρήγαγε η Γερμανία. Παρεμπιπτόντως, η Γερμανία υπήρξε «αρκετές φορές στο παρελθόν καθαρός εισαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας», όπως σημειώνει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Πολεμική για τα πυρηνικά

Η γερμανική πλευρά κάνει λόγο για «ανατροπή» στην ισορροπία της εισαγόμενης ενέργειας συγκριτικά με την παραγόμενη στη χώρα – ανατροπή στα ποσοστά μάλλον, διότι μεταπολεμικώς η πλάστιγγα έγερνε πάντα υπέρ των εισαγωγών. Και συνδέει το γεγονός με τη σημερινή συγκυριακή πτώση των τιμών στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού χρηματιστηρίου ενέργειας. «Συμβαίνει η εισαγωγή να είναι φθηνότερη από την παραγωγή», δήλωσε πρόσφατα στο γερμανικό τύπο ο Κλάους Μίλερ, επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Δικτύων Ενέργειας.

Για την Ανιές Πανιέ-Ρινασέ, ωστόσο, «υπάρχει κάτι το παράδοξο και ανακόλουθο στη μαζική εισαγωγή γαλλικής πυρηνικής ενέργειας και ταυτόχρονα στην αντίθεση του Βερολίνου σε οποιοδήποτε κείμενο και σε οποιαδήποτε νομοθεσία στην Ευρωπαϊκή Ένωση που αναγνωρίζει την προστιθέμενη αξία του τρόπου αυτού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς άνθρακα».

Παρίσι και Βερολίνο «κοντράρονται» εδώ και μήνες για τον ρόλο που θα διαδραματίσει η πυρηνική ενέργεια στην ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης που συζητούν οι «27». Η Γαλλία υποστηρίζει την ταξινόμηση και τον χαρακτηρισμό της πυρηνικής ως ανανεώσιμης πηγής ενέργειας. Η Γερμανία αντιτίθεται σθεναρά καθώς διαφωνεί κάθετα με την άποψη αυτή.

«Λύσεις χωρίς άνθρακα»

Η Πανιέ-Ρινασέ μέσω της «Handelsblatt» έστειλε σαφές μήνυμα στους Γερμανούς. «Είναι λυπηρό το γεγονός ότι η Γερμανία ακολουθεί παρελκυστική πολιτική στις διαπραγματεύσεις», είπε η γαλλίδα υπουργός και πρόσθεσε ότι δεν εξυπηρετούν την ευρωπαϊκή πολιτική απόφαση απεξάρτησης από τον άνθρακα τα σχέδια του Βερολίνου να κατασκευάσει νέους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση φυσικού αερίου για να αντισταθμίσει την απαγόρευση των εισαγωγών από τη Ρωσία.

«Το φυσικό αέριο είναι ένα ορυκτό καύσιμο και η ενίσχυση της χρήσης του θέτει πρόβλημα αξιοπιστίας στον κοινώ αγώνα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής», είπε η Ανιές Πανιέ-Ρινασέ, καλώντας το Βερολίνο να βρει «λύσεις χωρίς άνθρακα» για να καλύψει τις ανάγκες του σε ηλεκτρική ενέργεια.

Το AFP υπενθυμίζει ότι στόχος του τρικομματικού κυβερνητικού συνασπισμού υπό την ηγεσία του σοσιαλδημοκράτη καγκελάριου Όλαφ Σολτς είναι έως το 2030 το 80% της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνεται στη χώρα να παράγεται από ανανεώσιμες πηγές. Το 2022 το ποσοστό αυτό είχε φθάσει στο 48,3%. Ο ρυθμός αύξησής του όμως δεν εγγυάται την επίτευξη του στόχου.