Βρετανία: Σημάδια επιβάρυνσης της οικονομίας μετά τις 13 αυξήσεις επιτοκίων από την BoE

Σημάδια επιβάρυνσης παρουσιάζει η οικονομία της Βρετανίας από τις 13 συνεχόμενες αυξήσεις επιτοκίων της Τράπεζας της Αγγλίας, με την αγορά εργασίας ωστόσο να εξακολουθεί να πιέζει τον πληθωρισμό και τους καταναλωτές να προβαίνουν σε απότομο περιορισμό των δαπανών τους.

Τράπεζα της Αγγλίας: Τα στεγαστικά δάνεια ενδέχεται να αυξηθούν έως 500 λίρες τον μήνα

Όπως μεταδίδει το Reuters, η BoE αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνει το κόστος δανεισμού καθώς προσπαθεί να μειώσει τον πληθωρισμό, ο οποίος με 8,7% τον Μάιο ήταν ο υψηλότερος μεταξύ των μεγάλων, πλούσιων οικονομιών του κόσμου. Παρόλ’ αυτά, η Τράπεζα της Αγγλίας γνωρίζει ότι ο οικονομικός αντίκτυπος 18μηνης εκστρατείας της για αυξήσεις των επιτοκίων δεν έχει γίνει ακόμη πλήρως αισθητός. Έτσι, εν όψει της επόμενης κρίσιμης συνεδρίασης στις 3 Αυγούστου, οι διαμορφωτές πολιτικής της BoE αναμένεται να έχουν στραμμένο το ενδιαφέρον τους στα ακόλουθα ζητήματα:

Η απειλή του πληθωρισμού

Ο βρετανικός πληθωρισμός των τιμών καταναλωτή διατηρήθηκε στο 8,7% σε ετήσια βάση τον Μάιο, μειωμένος από το ανώτατο επίπεδο του 11,1% τον περασμένο Οκτώβριο, αλλά παραμένοντας ο υψηλότερος μεταξύ των προηγμένων οικονομιών της Ομάδας των Επτά.

Την BoE ανησυχούν περισσότερο δύο μέτρα της υποκείμενης αύξησης των τιμών: ο πυρήνας του πληθωρισμού, ο οποίος δεν περιλαμβάνει τις τιμές της ενέργειας, των τροφίμων, του αλκοόλ και του καπνού, και οι αυξήσεις των τιμών στον τομέα των υπηρεσιών. Και τα δύο αυτά μέτρα κινήθηκαν στα υψηλότερα επίπεδα από το 1992.

Η αγορά στέγης

Μέχρι σήμερα, ο πιο εμφανής αντίκτυπος της αύξησης του Τραπεζικού Επιτοκίου της BoE από 0,1% τον Δεκέμβριο του 2021 στο σημερινό 5,0% αφορά την αγορά κατοικίας.

Οι τιμές των κατοικιών έχουν μειωθεί κατά το μεγαλύτερο ποσοστό τους σε ετήσια βάση εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία, καθώς τα επιτόκια των ενυπόθηκων δανείων αυξάνονται γρήγορα λόγω των προσδοκιών για περαιτέρω αυξήσεις του κόστους δανεισμού.

Η BoE γνωρίζει ότι οι επιπτώσεις των αυξήσεων των επιτοκίων της δεν έχουν γίνει ακόμη αισθητές, επειδή τα περισσότερα στεγαστικά δάνεια στη Βρετανία είναι σταθερού επιτοκίου. Όμως σταδιακά τα χαρτοφυλάκια θα ανανεωθούν με νέα δάνεια, με υψηλότερα επιτόκια.

Από τα σχεδόν 7 εκατομμύρια στεγαστικά δάνεια σταθερού επιτοκίου, τα οποία αντιπροσωπεύουν το 80% των συμφωνιών στεγαστικών δανείων, περίπου 800.000 λήγουν το δεύτερο εξάμηνο του 2023, ενώ άλλα 1,6 εκατομμύρια λήγουν το 2024.

Οι ασφάλειες

Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι εταιρείες, ιδίως οι μικρότερες, αγωνίζονται να κρατηθούν εν ζωή καθώς το κόστος δανεισμού αυξάνεται και η οικονομία αναπτύσσεται ελάχιστα.

Οι πτωχεύσεις εταιρειών στην Αγγλία και την Ουαλία τον Μάιο αυξήθηκαν κατά 40% σε ετήσια βάση τον Μάιο, στο υψηλότερο επίπεδο από τότε που άρχισαν οι μηνιαίες καταγραφές τον Ιανουάριο του 2019, σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία.

Οι τομείς των κατασκευών και του λιανικού εμπορίου επλήγησαν περισσότερο, ενώ αυξήθηκε και ο αριθμός των εταιρειών παρασκευής τροφίμων που αντιμετώπισαν προβλήματα. Περίπου το 99% των εκκαθαρίσεων αφορούσε εταιρείες με ετήσιες πωλήσεις κάτω του 1 εκατ. στερλινών, σύμφωνα με τη λογιστική εταιρεία PwC.

Η αγορά εργασίας

Ωστόσο, πολλές εταιρείες συνεχίζουν να προσλαμβάνουν και ανεβάζουν απότομα τις αμοιβές για να διατηρήσουν και να προσελκύσουν προσωπικό, γεγονός που αποτελεί μεγάλη ανησυχία για την BoE στη μάχη της κατά του πληθωρισμού.

Τα στοιχεία αυτής της εβδομάδας έδειξαν την ισχυρότερη αύξηση των μισθών, εξαιρουμένων των μπόνους, από το 2001.

Η ετήσια αύξηση των μισθών χωρίς τα μπόνους ανήλθε στο 7,3% για την περίοδο Μαρτίου-Μαΐου, ποσοστό πολύ υψηλό για την BoE που ελπίζει να επαναφέρει τον πληθωρισμό στο στόχο του 2%.

Ωστόσο, υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι η αγορά εργασίας ψυχραίνεται. Το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε απροσδόκητα στο 4% την περίοδο Μαρτίου-Μαΐου και ο αριθμός των κενών θέσεων εργασίας μειώθηκε για 12ο συνεχόμενο μήνα στο χαμηλότερο επίπεδο από τα μέσα του 2021.

Οι καταναλωτικές δαπάνες

Οι περισσότεροι καταναλωτές κατάφεραν να διατηρήσουν τον ρυθμό των δαπανών τους παρά τη συμπίεση των εισοδημάτων τους από τον πληθωρισμό.

Ο όγκος των λιανικών πωλήσεων αυξήθηκε απροσδόκητα τον Μάιο σε σχέση με τον Απρίλιο, αν και ήταν 2,1% χαμηλότερος από τον Μάιο του περασμένου έτους.

Πολλοί άνθρωποι διαθέτουν ακόμη κάποιες αποταμιεύσεις από την πανδημία. Ο δείκτης αποταμίευσης, ο οποίος μετρά το εισόδημα που αποταμιεύουν τα νοικοκυριά ως ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος και των εργοδοτικών συνταξιοδοτικών εισφορών, διαμορφώθηκε στο 8,7% στις αρχές του 2023, μειωμένος από το 9,3% στα τέλη του 2022, αλλά υψηλότερος από το 5,6% λίγο πριν από το χτύπημα της πανδημίας.

Η καταναλωτική εμπιστοσύνη, όπως μετράται από την εταιρεία δημοσκοπήσεων GfK, έφτασε σε υψηλό 17 μηνών τον Ιούνιο, αν και παραμένει κάτω από τα επίπεδα του μεγαλύτερου μέρους των τελευταίων 10 ετών. Η υπερχρέωση των νοικοκυριών βρίσκεται κάτω από το υψηλό επίπεδο που είχε αγγίξει πριν από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2009.

Ο κίνδυνος της ύφεσης

Η οικονομία έχει μέχρι στιγμής αψηφήσει τις προβλέψεις για ύφεση που είχαν διατυπωθεί μόλις πριν από λίγους μήνες, αλλά η πρόσφατη αύξηση των προσδοκιών για υψηλότερο κόστος δανεισμού μπορεί ακόμη να την οδηγήσει σε συρρίκνωση φέτος, μετά από μια επώδυνα αργή ανάκαμψη από την περίοδο των lockdowns για τον κορωνοϊό.

Το βρετανικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν έχει ανακάμψει από την πανδημία πιο αργά από όλες τις άλλες οικονομίες της G7 εκτός της Γερμανίας, σύμφωνα με τα στοιχεία μέχρι τους πρώτους τρεις μήνες του 2023.