FT: Το κλειδί για το «ξεκλείδωμα» των ευρωπαϊκών προμηθειών φυσικού αερίου

Η Ευρώπη βιώνει ένα πρωτοφανές κύμα καύσωνα και σύμφωνα με αρκετούς οργανισμούς ο Ιούνιος ήταν ο θερμότερος που έχει καταγραφεί ποτέ. Κατά τραγική ειρωνεία, ο θερμότερος καιρός ήταν ένας από τους βασικούς λόγους, για τους οποίους η Ευρώπη κατάφερε να αποτρέψει μια πλήρη κρίση φυσικού αερίου τον περασμένο χειμώνα.

Ωστόσο, υπάρχουν σαφείς βάσιμες αμφιβολίες ότι μπορεί να είναι και πάλι τόσο τυχερή.

O αρθρογράφος των Financial Times, Σοτάρο Τάνι συνομιλεί με τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας πετρελαίου και φυσικού αερίου Energean, Μαθιό Ρήγα, ο οποίος υποστηρίζει ότι η Ευρώπη πρέπει να κοιτάξει προς την ανατολική Μεσόγειο για ασφαλή εφοδιασμό με φυσικό αέριο.

Παρά το γεγονός ότι η Ρωσία μείωσε την παροχή φυσικού αερίου κατά περισσότερο από 80% μετά την εισβολή της στην Ουκρανία, η Ευρώπη κατάφερε να αποτρέψει τις ελλείψεις τον περασμένο χειμώνα λόγω των θερμών θερμοκρασιών και των τεράστιων εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Πολλά έχουν γίνει προκειμένου να αυξηθούν οι εισαγωγές LNG από τις ΗΠΑ. Αλλά η Ευρώπη θα πρέπει επίσης να κοιτάξει και σε άλλες πηγές πιο κοντά στην πατρίδα, όπως η ανατολική Μεσόγειος.

Το ρωσικό αέριο «πρέπει να αντικατασταθεί με κάτι», είπε χαρακτηριστικά στους FT o κ. Ρήγας.

«Κάποιο φυσικό αέριο θα έρθει από τις ΗΠΑ, κάποιο από τη Βόρεια Θάλασσα, κάποιο από την Αλγερία και το Κατάρ. Αλλά η πλησιέστερη περιοχή με φυσικούς πόρους που μπορεί να γίνει προμηθευτής φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή είναι η ανατολική Μεσόγειος», τόνισε.

Στην περιοχή έχουν ανακοινωθεί σημαντικές ανακαλύψεις την τελευταία δεκαετία, κυρίως στα ανοιχτά του Ισραήλ και της Αιγύπτου, με παγκόσμιες ενεργειακές εταιρείες όπως η Eni, η Chevron και η TotalEnergies να έχουν συμφέροντα στα κοιτάσματα αερίου.

Το φυσικό αέριο από την ανατολική Μεσόγειο «οδεύει» ήδη προς την Ευρώπη με τη μορφή LNG από την Αίγυπτο, τη μόνη χώρα στην περιοχή που διαθέτει εξαγωγική εγκατάσταση.

Σύμφωνα με τη στοιχεία της Refinitiv, αντιπροσώπευε περίπου το 3% του όγκου LNG που εισήγαγε η Ευρώπη το 2022. Ωστόσο, ο κ. Ρήγας αναφέρει ότι το φυσικό αέριο στην περιοχή έχει τη δυνατότητα να συμβάλει ουσιαστικά στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.

«Δεν νομίζω ότι έχει τη δυνατότητα να αντικαταστήσει πλήρως τα 150 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα [από τη Ρωσία], αλλά μπορεί να συμβάλει στη λύση που χρειάζεται η Ευρώπη».

Ο Σοράτο Τάνι, υπογραμμίζει ότι η Κύπρος, η οποία διαθέτει περισσότερα από 400 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ανακτήσιμων αποθεμάτων, θέλει επίσης να γίνει νέος εξαγωγέας. Η νησιωτική χώρα επιδιώκει να συζητήσει με το Ισραήλ έναν αγωγό που στέλνει ισραηλινό αέριο στην Κύπρο για να υγροποιηθεί και να αποσταλεί στην Ευρώπη.

Ο Κύπριος πρόεδρος, Νίκος Χριστοδουλίδης πιστεύει ότι η περιοχή θα μπορούσε τελικά να παρέχει 25 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως για εξαγωγή.

«Η πολιτική αποτελεί ένα σημαντικό εμπόδιο στην ταχεία ανάπτυξη του φυσικού αερίου στην περιοχή, ειδικά όσον αφορά τα αμφισβητούμενα θαλάσσια σύνορα μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της βόρειας Κύπρου που ελέγχεται από τους Τούρκους» γράφουν χαρακτηριστικά οι FT.

Ο κ. Ρήγας προσθέτει ότι το μεγαλύτερο ζήτημα είναι η «έλλειψη προθυμίας από τους πολιτικούς στην Ευρώπη» να αναγνωρίσουν ότι ο κόσμος θα χρειαστεί να χρησιμοποιεί φυσικό αέριο για περισσότερο από το αναμενόμενο.

«Η πράσινη μετάβαση πρέπει να γίνει, αλλά δεν πρόκειται να γίνει εν μία νυκτί. Η ενεργειακή ασφάλεια είναι εξαιρετικά σημαντική για όλους μας, επομένως πρέπει να εκμεταλλευτούμε τους δικούς μας φυσικούς πόρους», είπε.

Αλλά το θεμελιώδες ερώτημα παραμένει: πόσο φυσικό αέριο από την ανατολική Μεσόγειο θα φτάσει στην Ευρώπη;

Μέλη της Σχολής Διεθνών και Δημοσίων Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Κολούμπια αναφέρουν σε έκθεσή τους ότι η περιοχή θα μπορούσε να έχει πλεόνασμα 50 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2030, αλλά πόσο από αυτό θα μπορούσε να είναι διαθέσιμο προς την Ευρώπη μένει να φανεί.

«Οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, ειδικά η Αίγυπτος, έχουν ισχυρή εσωτερική ζήτηση την οποία θα δώσουν προτεραιότητα οι κυβερνήσεις της περιοχής», προσθέτουν.

Και αν το αέριο επρόκειτο να έρθει μέσω LNG, ενός βασικά ανταλλάξιμου εμπορεύματος, το αέριο μπορεί να αποσταλεί στον πλειοδότη, ο οποίος μπορεί να μην είναι στην Ευρώπη. Ένας αγωγός θα μπορούσε να λύσει αυτό το ζήτημα, αλλά ένα έργο 6 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη μεταφορά του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου στην ευρωπαϊκή αγορά έχει αποδειχθεί δύσκολο λόγω της περιφερειακής πολιτικής και της απόστασης.

Επιπλέον, θα χρειαστεί η Ευρώπη το φυσικό αέριο από την ανατολική Μεσόγειο όταν ο κόσμος αναμένει αύξηση του εφοδιασμού LNG από άλλες πηγές όπως οι ΗΠΑ και το Κατάρ τα επόμενα πέντε χρόνια;

Ο κ. Ρήγας είναι κατηγορηματικός: «Χρειαζόμαστε πολλαπλές πηγές [φυσικού αερίου]. Γι’ αυτό η ανατολική Μεσόγειος είναι σημαντική γιατί θα μπορούσε να είναι μία από τις πολλές».