Υπεύθυνη Αποταμίευση και Οικολογική Μετάβαση

Η επένδυση σε επιχειρήσεις που εφαρμόζουν ESG είναι μια διαδικασία που βοηθά την οικολογική μετάβαση της κοινωνίας. Η εστίασή της είναι μακροπρόθεσμη, λαμβάνοντας υπόψη ένα ευρύ φάσμα της κοινωνίας και του περιβάλλοντος. Ο όρος οικολογική μόχλευση εμφανίστηκε ως η πίεση που εξασκείται στα διοικητικά συμβούλια μεγάλων εταιρειών με στόχο τη βελτίωση της κλιματικής πολιτικής τους η οποία στη συνέχεια θα επιφέρει καλύτερα αποτελέσματα σε περιβαλλοντικό, κοινωνικό και χρηματοοικονομικό επίπεδο.

Το ερώτημα που τίθεται είναι ποιος ήταν ο αντίκτυπος του έτους 2022 στη δέσμευση των επενδυτικών κεφαλαίων στην οικολογική μετάβαση. Η απάντηση είναι: δύσκολο να είσαι ενάρετος απέναντι στην αγορά. Το 87% των κεφαλαίων επενδύθηκαν μαζικά σε ορυκτά καύσιμα το 2022. Είτε φέρουν την ετικέτα ΚΥΕ (Κοινωνικά Υπεύθυνη Επένδυση, βλ. Κ. Ζοπουνίδης, Μ. Εσκαντάρ, Κοινωνικά Υπεύθυνη Επένδυση, εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2022) είτε όχι.

Fit4FutureFinance: Η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG σε τράπεζες και επιχειρήσεις

Υπεύθυνη αποταμίευση

Οι πιο συνηθισμένες ερωτήσεις σχετικά με την υπεύθυνη αποταμίευση είναι οι ακόλουθες:

Τί είναι η ΚΥΕ;

Η επένδυση αυτή στοχεύει να συμβιβάσει τη χρηματοοικονομική επίδοση και τον κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο;

Στόχος της είναι να χρηματοδοτεί επιχειρήσεις και δημόσιους φορείς που συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη;

Πώς μπορούμε να αναγνωρίσουμε ένα υπεύθυνο κεφάλαιο; Σήμερα είναι δύσκολο να εντοπιστούν υπεύθυνα κεφάλαια. Για αυτό έχουν δημιουργηθεί χρηματοοικονομικές ετικέτες με στόχο την πιστοποίηση του τρόπου διαχείρισης του κεφαλαίου και την ανταπόκριση σε συγκεκριμένες προκλήσεις. Για παράδειγμα η ΚΥΕ.

Πώς γίνεται ο εντοπισμός μιας υπεύθυνης επιχείρησης;

Προκειμένου να καθοριστεί εάν μια επιχείρηση είναι υπεύθυνη, οι διαχειριστές επενδυτικών κεφαλαίων ενδιαφέρονται για κριτήρια μη χρηματοοικονομικά όπως, περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβέρνησης. Επομένως, κάθε επιχείρηση αξιολογείται και λαμβάνει τη λεγόμενη βαθμολογία ESG που θα επιτρέψει στους διαχειριστές να επενδύσουν ή όχι σε αυτήν.

Η μελέτη που διεξήχθη από την εταιρεία Epsor (εταιρεία αποταμίευσης και συνταξιοδότησης εργαζομένων ) σε περισσότερα από 800 γαλλικά κεφάλαια, προσπάθησε να εντοπίσει τα επενδυτικά σχήματα που εμπλέκονται περισσότερο στην οικολογική μετάβαση αλλά και τα χαρακτηριστικά ενός υπεύθυνου κεφαλαίου.

Οι στόχοι της μελέτης ήταν:

1. Απάντηση στις κλιματικές προκλήσεις.

2. Ανάλυση και καθοδήγηση των αποταμιευτών.

3. Δέσμευση του κόσμου της χρηματοοικονομικής στην κλιματική μετάβαση.

Ο παρακάτω πίνακας δείχνει το ποσοστό των κεφαλαίων ΚΥΕ που επενδύθηκαν σε ενεργειακούς γίγαντες.

Τα αποτελέσματα είναι αμείλικτα. TotalEnergies επωφελήθηκε πέρυσι από τις επενδύσεις των κεφαλαίων ΚΥΕ 1,6 δις ευρώ (αύξηση 80%). Στο χρηματιστήριο του Παρισιού, η TotalEnergies το 2022 πέτυχε μια αύξηση της τιμής της μετοχής κατά 32%, είτε μια από τις καλύτερες επιδόσεις του δείκτη CAC40. Οι Γάλλοι επενδυτές δεν είναι οι μόνοι που στρέφονται στα ορυκτά καύσιμα. Το βρετανικό think tank Carbon Tracker εκτιμά το ποσό που επένδυσαν οι διαχειριστές παγκοσμίως σε 417 δις δολάρια πέρυσι. Κανένας από αυτούς τους ενεργειακούς γίγαντες δεν ευθυγραμμίζεται με το στόχο τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 1,5 C.

Για να αντισταθμίσουν αυτή τη λάθος επιλογή και να μην κατηγορηθούν ότι απέτυχαν στις δεσμεύσεις τους, οι ίδιοι οι διαχειριστές κεφαλαίων ΚΥΕ αντέδρασαν. Το 2022, επένδυσαν παράλληλα περισσότερα στην οικολογική μετάβαση σε βάρος των μη ενάρετων τομέων. Το μερίδιο των επενδύσεών τους σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, πράσινες μεταφορές, ενεργειακή αποτελεσματικότητα έχει αυξηθεί από 11,5% το 2021 σε 14% το 2022.

Συμπερασματικά, η απόδοση δεν πρέπει να είναι ο μόνος δείκτης για την επιλογή να επενδύσουν τα άτομα τις αποταμιεύσεις τους σε ένα αμοιβαίο κεφάλαιο. Οι επιχειρηματικές αποφάσεις δεν θα βασίζονται πλέον μόνο στην αύξηση της αξίας της μετοχής των επιχειρήσεων, αντίθετα, οι εταιρικοί ηγέτες θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τον αντίκτυπο σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, δηλαδή στην ευρύτερη κοινωνία.

Καθηγητής Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης, Ακαδημαϊκός

Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών & Χρηματοοικονομικών

Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων

Επίτιμος Δρ. ΑΠΘ

Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France

CIHEAM – International Center for Advanced Mediterranean Agronomic Studies, France, Greece