Ακαδημαϊκή μελέτη για θαλάσσιο αιολικό πάρκο στην Ελλάδα

Δημιουργήθηκε, με ρεαλιστικούς όρους, ένα θαλάσσιο αιολικό πάρκο μεταξύ των ελληνικών νησιών Καρπάθου και Κάσου, στα Δωδεκάνησα, όπου συναντάται πλούσιο αιολικό δυναμικό. Αναλύθηκαν όλες οι παράμετροι και οι συνθήκες γι’ αυτόν τον σκοπό, περιγράφηκαν τα τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου και επιπλέον, μέσω μιας διεξοδικής οικονομικής ανάλυσης αποδείχθηκε πως το συγκεκριμένο έργο θα ήταν βιώσιμο, εφόσον πραγματοποιούνταν.

Το έργο σχεδιάστηκε να λειτουργήσει πιλοτικά και γι’ αυτόν τον λόγο τοποθετήθηκαν, σε βάθος χρόνου, συνολικά μόλις εννέα ανεμογεννήτριες. Η επιλογή μικρού αριθμού ανεμογεννητριών (γεγονός που συναντάται σε υπεράκτια αιολικά πάρκα ανά τον κόσμο) έγινε, έτσι ώστε αυτό το έργο, εάν υλοποιούνταν, να παρείχε τα απαραίτητα εφόδια, προκειμένου να αποκτηθεί η απαραίτητη εμπειρία και να ωριμάσουν μεγαλύτερα έργα.

Η Ελλάδα δεν διαθέτει προς το παρόν θαλάσσιο αιολικό πάρκο και σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα, η κατασκευή ενός τέτοιου προγραμματίζεται να ξεκινήσει στα τέλη του 2028.

Στη μελέτη, το έργο χωρίστηκε σε δύο φάσεις. Στην πρώτη φάση, Ιανουάριος 2023-Δεκέμβριος 2027, το θαλάσσιο αιολικό πάρκο θα λειτουργούσε με τρεις ανεμογεννήτριες. Δεδομένου ότι η Κάρπαθος και η Κάσος (η Κάσος είναι ενεργειακά εξαρτημένη από την Κάρπαθο) δεν έχουν διασυνδεθεί ακόμα με το ενεργειακό ηπειρωτικό σύστημα (αναμένεται να συμβεί αυτό έως το 2027), η πρώτη φάση σχεδιάστηκε με τέτοιον τρόπο, ώστε να παρουσιαστούν τα οφέλη ενός τέτοιου έργου σε νησιά, τα οποία λειτουργούν ως ενεργειακά αυτόνομα. Από την άλλη, στη δεύτερη φάση, από τον Ιανουάριο του 2028 έως τον Δεκέμβριο του 2048, όταν πια θα έχει, σύμφωνα με τον προγραμματισμό, επιτευχθεί η ενεργειακή διασύνδεση της Καρπάθου και της Κάσου με το ηπειρωτικό σύστημα, θα λειτουργούν εννέα ανεμογεννήτριες και το έργο θα συνεισφέρει με διαφορετικό (και παράλληλα κοινό) τρόπο.

Βασικό στοιχείο της μελέτης αποτέλεσε η προσεκτική προσέγγιση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων. Οι ερευνητές επιχείρησαν να μειώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τον αντίκτυπο, λόγω του έργου. Γι’ αυτό τοποθέτησαν το θαλάσσιο αιολικό πάρκο στο νοτιοδυτικό άκρο της Καρπάθου, μακριά από τις τουριστικές ζώνες και σε σημείο, στο οποίο η οπτική όχληση, μεταξύ άλλων, είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Ο σεβασμός στον φυσικό πλούτο και στην καθημερινή ζωή των κατοίκων ήταν για τους δημιουργούς του έργου, που συνεργάστηκαν, επίσης, με κορυφαίες εταρείες σε θέματα ενέργειας, δύο από τα κύρια συστατικά κατά την εκπόνηση της μελέτης.

Για το έργο προβλέφθηκε, επίσης, η ύπαρξη μπαταριών, ώστε να αποθηκεύεται η παραγόμενη ενέργεια και να χρησιμοποιείται σε συνθήκες αιχμής της ζήτησης ή χαμηλής παραγωγής του θαλάσσιου αιολικού πάρκου, το οποίο επιλέχθηκε, για μια σειρά από λόγους, να έχει ανεμογεννήτριες με θεμελίωση στον πυθμένα και όχι πλωτές.

Η κοινωνική αποδοχή για το συγκεκριμένο έργο θα μπορούσε να εξασφαλιστεί, με την παροχή σοβαρών αντισταθμιστικών οφελών από την δημιουργία του θαλάσσιου αιολικού πάρκου. Παράλληλα, η εταιρεία ή οι εταιρείες, που θα αναλάμβαναν ενδεχομένως το έργο, θα αποκόμιζαν κέρδος, μολονότι όχι μεγάλο, αφού, όπως αναλύθηκε παραπάνω, το έργο σχεδιάστηκε να λειτουργήσει πιλοτικά.

Ο κ. Δελαγραμμάτικας ανέφερε: «Η Ελλάδα θεωρείται ως ιδανική περιοχή για τέτοιου είδους έργα. Έχουμε ήδη καθυστερήσει, όμως, πολύ. Θα πρέπει να αξιοποιήσουμε περαιτέρω τα λιμάνια μας, τα ναυπηγεία μας, την βιομηχανία καλωδίων κ.ά., ώστε να αναπτύξουμε την τεχνολογία και να πρωτοπορήσουμε. Απαιτείται, επίσης, μεγαλύτερη προσπάθεια ως προς την νομοθεσία, καθώς για παράδειγμα δεν διαθέτουμε ακόμη πλαίσιο για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό. Ελπίζουμε πως μέσα στα επόμενα χρόνια θα υπάρξει πρόοδος. Ως ερευνητές θέλουμε να εμπνεύσουμε και μακάρι να βρεθούν οι επόμενοι, που θα εξελίξουν την δική μας προσπάθεια, έτσι ώστε με τις επιστημονικές μας γνώσεις να βάλουμε όλοι το λιθαράκι μας, για να προκύψει στο μέλλον ένα θετικό αποτέλεσμα για τον τόπο και την κοινωνία, πάντα με σεβασμό στο περιβάλλον».

H μελέτη και δημοσίευση, με τίτλο «Offshore Wind Farm in the Southeast Aegean Sea and Energy Security» («Θαλάσσιο αιολικό πάρκο στο νοτιοανατολικό Αιγαίο Πέλαγος και ενεργειακή ασφάλεια»).

*Γιώργος Δελαγραμμάτικας, απόφοιτος του μεταπτυχιακού προγράμματος, «Ενέργεια: Στρατηγική, Δίκαιο και Οικονομία» του Πανεπιστημίου Πειραιά,

* Δρ Σπύρος Ρουκανάς, καθηγητής και Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Πειραιά