Επιτόκια: Ο ρόλος του πληθωρισμού το καλοκαίρι για τι αποφάσεις ΕΚΤ και Fed

Η πορεία του πληθωρισμού μέσα στο καλοκαίρι τόσο στην ευρωζώνη όσο και στις ΗΠΑ, αναμένεται να καθορίσει τις επόμενες κινήσεις τόσο της ΕΚΤ όσο και της Fed, αναφορικά με το ενδεχόμενο νέων αυξήσεων στα επιτόκια. Κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα φαίνεται να αποτυπώνεται μια μείωση του πληθωρισμού, κυρίως εξαιτίας της πτώσης στις τιμές ενέργειας, αλλά παραμένει ακόμη σε ανώτερο επίπεδο από το όριο που έχουν θέσει οι δύο κεντρικές τράπεζες, κάτι το οποίο ισχύει και για τον πυρήνα του πληθωρισμού (εκτός οι τιμές επεξεργασμένων τροφίμων και ενέργειας).

Όσον αφορά την Ευρωζώνη, η Eurostat επιβεβαίωσε ότι ο δείκτης τιμών αποκλιμακώθηκε στο 5,5% τον Ιούνιο έναντι 6,1% τον Μάιο και 7% τον Απρίλιο. Πρόκειται για τη χαμηλότερη επίδοση πριν το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία. Τα παραπάνω ήταν τα προκαταρκτικά στοιχεία, ενώ αύριο αναμένεται να δημοσιοποιηθούν και τα οριστικά για τον Ιούνιο.

Από εκεί και πέρα, εξαιρώντας τους ευμετάβλητους κλάδους της ενέργειας και των τροφίμων, ο λεγόμενος «δομικός» πληθωρισμός ανήλθε στο 5,4% στις χώρες του ευρώ. Την ίδια ώρα, όμως, οι τιμές στα τρόφιμα παρέμειναν σε υψηλά επίπεδα και διαμορφώθηκαν στο +11,7% (+12,5% τον Μάιο). Αντίθετα, στην ενέργεια κατεγράφη πτώση στο -5,6% (-1,8% τον Μάιο). Οι τιμές στις υπηρεσίες, τέλος, ανήλθαν στο +5,4% (+5% τον Μάιο).

Πορτογαλία: Περισσότερες αυξήσεις επιτοκίων θέτουν σε κίνδυνο την ανάπτυξη της Ευρωζώνης

Θα επανεξετάσει τη στάση της η ΕΚΤ για τον Σεπτέμβριο;

Σε περίπτωση που η πορεία του πληθωρισμού είναι πτωτική και για το επόμενο δίμηνο, τότε η ΕΚΤ ενδέχεται να επανεξετάσει τη στάση της, όπως ζητούν ορισμένοι κεντρικοί τραπεζίτες, προερχόμενοι κυρίως από τον Νότο. Αξίζει να σημειωθεί πως το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κλάας Κνοτ είπε ότι η νομισματική σύσφιγξη -πέρα από τη συνεδρίαση της επόμενης εβδομάδας- είναι κάθε άλλο παρά δεδομένη, θέλοντας να δείξει κατ’ ουσίαν ότι οι αξιωματούχοι θα μπορούσαν σύντομα να σταματήσουν τις άνευ προηγουμένου αυξήσεις επιτοκίων.

Ακόμη, το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ιγκνάσιο Βίσκο, δήλωσε ότι ο πληθωρισμός μπορεί να μειωθεί πιο γρήγορα από ό,τι προέβλεπε η ΕΚΤ τον περασμένο μήνα, καθώς η πτώση του ενεργειακού κόστους συνεχίζει να επηρεάζει ένα ευρύτερο φάσμα τιμών. Σύμφωνα με το Bloomberg, ενώ ο δομικός πληθωρισμός, ο οποίος εξαιρεί τις ευμετάβλητες τιμές της ενέργειας και των μη επεξεργασμένων τροφίμων παραμένει επίμονος, οι χαμηλότερες τιμές για εμπορεύματα, συμπεριλαμβανομένου του φυσικού αερίου, αναμένεται να έχουν αυξανόμενο αντίκτυπο, δήλωσε ο Βίσκο στην τηλεόραση του Bloomberg.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα πρέπει να αυξήσει ξανά τα επιτόκια της αυτό το μήνα και να βασίσει την απόφασή της για τη μεθεπόμενη συνεδρίαση στα νέα οικονομικά δεδομένα, δήλωσε ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης και μέλος του ΔΣ της ευρωτράπεζας Γιόαχιμ Νάγκελ.

“Αναμένω μία αύξηση 25 μονάδων βάσης στη συνεδρίαση του Ιουλίου”, δήλωσε ο πρόεδρος της Bundesbank, προσθέτοντας ότι “για τη συνάντηση του Σεπτεμβρίου, θα δούμε τι θα μας πουν τα δεδομένα”. Τα παραπάνω συνεπάγονται πως τα στοιχεία του πληθωρισμού μέσα στο καλοκαίρι θα διαδραμτίσουν σημαντικό ρόλο για την απόφαση που θα ληφθεί τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.

Ο ρόλος του greedflation για τις αποφάσεις

Πάντως, οι αξιωματούχοι που έχουν κάνει λόγο καθ’ όλο το προηγούμενο διάστημα για τον κίνδυνο του greedflation ή αλλιώς του πληθωρισμού της απληστίας, ένα φαινόμενο που συμβαίνει όταν οι επιχειρήσεις εκμεταλλεύονται τις υψηλές τιμές για να αυξήσουν τα κέρδη τους. Ο λεγόμενος πληθωρισμός απληστίας απειλεί να περιπλέξει τις προσπάθειες για χαλάρωση της αύξησης των τιμών καταναλωτή, πράγμα που σημαίνει ότι η ΕΚΤ μπορεί να χρειαστεί να κάνει περισσότερα για να πετύχει τον στόχο του 2%. Μάλιστα, σύμφωνα με κάποιες αναλύσεις, τα εταιρικά κέρδη είναι μεγαλύτερος μοχλός αύξησης των τιμών από ό,τι το κόστος εργασίας εδώ και αρκετό καιρό. Υπολογίζει μάλιστα, ότι τα αυξημένα κέρδη προκάλεσαν περισσότερα από τα δύο τρίτα του πληθωρισμού στο τέλος του περασμένου έτους.

Στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, στο 3% διαμορφώθηκε τον Ιούνιο ο πληθωρισμός στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Dow Jones περίμεναν αύξηση 3,1% σε ετήσια βάση. Τον Μάιο οι αυξήσεις στις τιμές έτρεχαν με ρυθμό 4%, κάτι που σημαίνει πως πρόκειται για το χαμηλότερο ποσοστό εδώ και περισσότερα από δύο χρόνια.

Εξαλείφοντας τις ασταθείς τιμές των τροφίμων και της ενέργειας, ο δομικός πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 4,8%, έναντι προβλέψεων για 5%. Τα στοιχεία έγιναν δεκτά με ενθουσιασμό από τη Wall Street, με τα future του Dow Jones  να ενισχύονται σημαντικά στο άκουσμα της είδησης.

Η πτώση του πληθωρισμού δίνει ανάσα στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, η οποία προχώρησε σε μια επιθετική νομισματική σύσφιγξη  από το περασμένο καλοκαίρι προκειμένου να μειώσει τον πληθωρισμό που έτρεχε γύρω στο 9% την ίδια περίοδο το 2022, το υψηλότερο από τον Νοέμβριο του 1981.

Οι επενδυτές και οι αποφάσεις

Πάντως, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της κεντρικής τράπεζας τείνουν να εξετάζουν περισσότερο τον πυρήνα του πληθωρισμού, ο οποίος εξακολουθεί να είναι πολύ πάνω από τον ετήσιο στόχο του 2% της Fed.

Οι επενδυτές πλέον αρχίζουν να αισθάνονται ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ μπορεί να καταφέρει αυτό που κάποτε φαινόταν αδύνατο: να περιορίσει τις πιέσεις στις τιμές χωρίς να οδηγήσει την οικονομία σε ύφεση.

Τα οικονομικά στοιχεία που ανακοινώθηκαν την περασμένη εβδομάδα δεν θα μπορούσαν να είναι καλύτερα. Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ έτρεξε με τον βραδύτερο ετήσιο ρυθμό των τελευταίων δύο και πλέον ετών. Ο πληθωρισμός στις τιμές χονδρικής ψύχθηκε ακόμη περισσότερο. Ένας δείκτης που μετρά τις τιμές που έπιασαν τον Ιούνιο οι αποθήκες, τα εργοστάσια, οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις και οι παραγωγοί ενέργειας αυξήθηκε με τον βραδύτερο ρυθμό από τον Αύγουστο του 2020.

Τα στοιχεία αυτά θα βοηθήσουν να αμβλυνθεί ένας από τους μεγαλύτερους φόβους των επενδυτών το τελευταίο έτος. Η Fed αυξάνει με ταχείς ρυθμούς τα επιτόκια για να προσπαθήσει να συγκρατήσει τον πληθωρισμό.

Ωστόσο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ φαίνεται να είναι έτοιμοι να συνεχίσουν την αύξηση των επιτοκίων αυτό το μήνα και παραμένουν ανοιχτοί σε περαιτέρω αύξηση αργότερα μέσα στο έτος, κάτι το οποίο θα διαφανεί και με βάση τα στοιχεία του τρέχοντα, αλλά και του επόμενου μήνα.