Tο 47% της φαρμακευτικής δαπάνης καλύπτει το clawback

Μόλις το 42% της φαρμακευτικής δαπάνης καλύπτει το κράτος, ενώ το υπόλοιπο 47% προέρχεται από τις υποχρεωτικές επιστροφές της φαρμακοβιομηχανίας και το 11% από τους ασθενείς.

Στην ανάγκη ενίσχυσης της κρατικής χρηματοδότησης για τη φαρμακευτική περίθαλψη των ασθενών στάθηκαν χθες και οι εκπρόσωποι της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) κατά τη συνάντηση που είχαν με τον υπουργό Υγείας Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, επεσήμαναν όμως την ανάγκη για προώθηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που είναι αναγκαίες για την συγκράτηση της φαρμακευτικής δαπάνης.

Ο υπουργός εξέφρασε το ενδιαφέρον του, τόσο για την δυνατότητα πρόσβασης των ασθενών σε φθηνό, ποιοτικό φάρμακο, όσο και στην αντιμετώπιση των ελλείψεων φαρμάκων, αλλά και την ενίσχυση των επενδύσεων.

Στη σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Υγείας για τη συνάντηση με την ΠΕΦ, σημειώθηκε πως «το φάρμακο είναι από τους βασικούς πυλώνες του συστήματος υγείας και της εθνικής οικονομίας», και ότι «στη διάρκεια της συνάντησης τέθηκαν επί τάπητος τόσο τα ζητήματα της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας, όσο και οι ανάγκες του Έλληνα ασθενή. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν πως είναι απαραίτητη η επιτάχυνση της ψηφιοποίησης του συστήματος υγείας και η αποφυγή φαρμακευτικών ελλείψεων, προς όφελος των πολιτών. Στη σύσκεψη συμμετείχαν ο Υπουργός Υγείας Μιχάλης Χρυσοχοΐδης , ο Πρόεδρος της ΠΕΦ Θεόδωρος Τρύφων και μέλη του ΔΣ της ΠΕΦ».

Σύμφωνα με πληροφορίες προτεραιότητα για την ΠΕΦ αποτελεί η εισαγωγή φίλτρων στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση για έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης, η υποχρεωτική εφαρμογή των πρωτοκόλλων συνταγογράφησης κλπ, μέτρα που δεν είναι ανάγκη να ολοκληρωθεί η ψηφιοποίηση της υγείας προκειμένου να εφαρμοστούν.

Πέραν της συγκράτησης της φαρμακευτικής δαπάνης, τονίσθηκε η καθήλωση του προϋπολογισμού για φάρμακα την τελευταία 10ετία, παρότι οι ανάγκες των ασθενών έχουν αυξηθεί κατά 35%, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη για πρόσθετη χρηματοδότηση. Η καθυστέρηση των δύο μέτρων, οδηγεί σε υπέρογκες υποχρεωτικές επιστροφές  τόνισαν ο πρόεδρος της ΠΕΦ Θεόδωρος Τρύφων και τα μέλη του Δ.Σ. της Ένωσης.

Παράλληλα, επεσήμαναν τις επικείμενες αλλαγές στην ευρωπαϊκή φαρμακευτική νομοθεσία και τόνισαν το ενδιαφέρον τους για επαναφορά της παραγωγής σε ευρωπαϊκό έδαφος. Η σπουδαιότητα του θέματος αναδείχθηκε με την πανδημία που παρατηρήθηκαν ελλείψεις βασικών φαρμάκων εντατικής, εξαιτίας της καραντίνας και τονίσθηκε η ισχυρή παραγωγική βάση της χώρας μας.

Στο πλαίσιο αυτό, η συζήτηση με τον υπουργό στράφηκε στην ανάπτυξη κινήτρων για συνέχιση των επενδύσεων των ελληνικών παραγωγικών μονάδων, αλλά και στην ανάγκη διόρθωσης των στρεβλώσεων της φαρμακευτικής αγοράς στη χώρα μας.

Ο ΣΦΕΕ

Όσον αφορά τη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε με τον Σύνδεσμο Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) και τον υπουργό Υγείας Μιχάλη Χρυσοχοΐδη την Δευτέρα, οι εκπρόσωπου του Συνδέσμου τόνισαν την αδυναμία πρόσβασης των ασθενών στις νέες θεραπείες, καθώς είναι διαθέσιμες σε ποσοστό μόλις 42% έναντι των θεραπειών που εγκρίνονται στην Ευρώπη και μόνο μετά την πάροδο περίπου μιας διετίας. Στο υπόμνημά του προς το υπουργείο Υγείας, ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), θέτει ακόμη την υλοποίηση των διαρθρωτικών μέτρων για τον έλεγχο της σπατάλης και τη συγκράτηση της φαρμακευτικής δαπάνης, τονίζοντας ότι αποτελεί βασική προϋπόθεση για την απόδοση των πόρων, θέτει θέμα προσέλκυσης επενδύσεων μέσω ενίσχυσης των κλινικών μελετών, υποστήριξη της πνευματικής ιδιοκτησίας ενόψει αλλαγών στην ευρωπαϊκή φαρμακευτική νομοθεσία, αλλά και ψηφιοποίηση για την αντιμετώπιση των δυσλειτουργιών του συστήματος.
Στις προτάσεις του ΣΦΕΕ περιλαμβάνονται τα παρακάτω:

1. Εξορθολογισμός της δημόσιας χρηματοδότησης για το φάρμακο

Ο Σύνδεσμος αναφερόμενος στη δημοσιονομική προσαρμογή της χώρας, επισημαίνει ότι το κενό στο σύστημα υγείας από μείωση των δημοσίων δαπανών σε ότι αφορά τη φαρμακευτική περίθαλψη, ανέλαβε ο φαρμακευτικός κλάδος μέσα από τα υπέρογκα ποσά των υποχρεωτικών επιστροφών (clawback και rebate) αλλά και μέσω των συνεχών μειώσεων των τιμών των φαρμακευτικών προϊόντων.
Πιο συγκεκριμένα, μόνο για το 2022, οι συνολικές επιστροφές των φαρμακευτικών εταιρειών εκτιμάται ότι ανέρχονται στο 47% της συνολικής δαπάνης για το φάρμακο, με την Πολιτεία να καλύπτει μόλις το 42% και τους ασθενείς το 11%.
Την ίδια στιγμή, οι τιμές των πρωτοτύπων φαρμάκων καθορίζονται από την πολιτεία μεταξύ των χαμηλότερων επιπέδων της Ευρώπης, ενώ βαίνουν μόνον περαιτέρω μειούμενες, και αυτό συμβάλει σε μεγάλο βαθμό σε ελλείψεις φαρμάκων.
Για την αντιμετώπιση των ελλείψεων χρειάζεται συνεργασία των φορέων, διαφάνεια και συνεχής και διεξοδικός έλεγχος στην αλυσίδα διακίνησης.
Ο Σύνδεσμος τονίζει πως καθίσταται απαραίτητος ο συνολικός εξορθολογισμός της δημόσιας φαρμακευτικής χρηματοδότησης, ο οποίος θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές ανάγκες του συστήματος σε φάρμακα, το υγειονομικό και δημογραφικό προφίλ της χώρας, αλλά και τις νέες καινοτόμες θεραπείες που έρχονται.
Προτείνει την αναζήτηση πρόσθετων πηγών χρηματοδότησης για την φαρμακευτική κάλυψη των ανασφάλιστων πολιτών, για τους οποίους η δαπάνη αυξάνεται και έχει φτάσει τα 300 εκατ. ευρώ ετησίως, τη στιγμή που η ανεργία βαίνει μειούμενη. Αντίστοιχα επισημαίνει την ανάγκη για πρόσθετη χρηματοδότηση για τα φάρμακα που εισάγονται από το ΙΦΕΤ, καθώς συνήθως η προμήθειά τους γίνεται σε ιδιαίτερα υψηλές τιμές. Για αυτά όμως, δεν καταβάλλονται υποχρεωτικές επιστροφές (clawback και rebate), επιβαρύνοντας τον υπάρχοντα δημόσιο προϋπολογισμό κατά περίπου 200 εκατ. ευρώ ετησίως.

2. Βελτίωση της αποδοτικότητας- Ψηφιοποίηση

Παράλληλα προτείνεται για την αποδοτικότερη χρήση των υπαρχόντων πόρων, η αξιοποίηση των ψηφιακών εργαλείων για τον έλεγχο της συνταγογράφησης, η εφαρμογή των πρωτοκόλλων, η ανάπτυξη φίλτρων συνταγογράφησης, η εισαγωγή του ηλεκτρονικού φακέλου ασθενούς, και η διασύνδεση των εργαστηριακών εξετάσεων με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Ταυτόχρονα, η προώθηση της ψηφιοποίησης στα Νοσοκομεία και η διενέργεια διαγωνισμών, όπου είναι εφικτό, αποτελούν βασική προϋπόθεση για τον έλεγχο της σπατάλης. Ο ΣΦΕΕ επισημαίνει εδώ, πως χωρίς την βελτίωση της απόδοσης των πόρων οποιαδήποτε ενίσχυση της χρηματοδότησης θα έχει παροδικό αποτέλεσμα.

3. Πρόσβαση των ασθενών στην καινοτομία

Οι νέες θεραπείες υψηλής αξίας, δημιουργούν επιπλέον προκλήσεις για όλα τα συστήματα υγείας διεθνώς, αφού πολλές φορές έχουν υψηλό κόστος ενώ σε κάθε περίπτωση προστίθενται στις ήδη υπάρχουσες θεραπείες. Η Πολιτεία πρέπει να εξασφαλίσει την πρόσβαση των ασθενών στην καινοτομία, εισάγοντας νέους τρόπους αξιολόγησης, χρηματοδότησης και αποζημίωσης τους. Ο ΣΦΕΕ έχει προτείνει τη δημιουργία ενός Ταμείου Καινοτομίας (Innovation Fund), το οποίο θα μπορεί να χρηματοδοτήσει αυτές τις θεραπείες, παράλληλα με την αξιολόγηση τους. Σημειώνει επίσης ότι οι Έλληνες ασθενείς ήδη αντιμετωπίζουν μεγάλες καθυστερήσεις στην πρόσβαση σε νέες θεραπείες οι οποίες φτάνουν τις 674 ημέρες, ενώ μόλις το 42% των θεραπειών που έχουν εγκριθεί είναι ευρέως προσβάσιμες σε αυτούς.

4. Ενίσχυση των επενδύσεων σε έρευνα και ανάπτυξη

Για να προσελκύσουμε περισσότερες επενδύσεις στην παραγωγή και την Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α), θα πρέπει να δοθούν περαιτέρω κίνητρα. Η παροχή κινήτρων για παραγωγικές επενδύσεις και η ενίσχυση των ελληνικών φαρμακευτικών επιχειρήσεων είναι καθοριστικής σημασίας για την Εθνική Οικονομία και την ανάπτυξη των εξαγωγών.
Ωστόσο, η προσέλκυση περισσότερων κλινικών μελετών πρέπει επίσης να αποτελεί πρωταρχικό στόχο και πρέπει να επανεξεταστεί το σχετικό πλαίσιο που βασίζεται στο Ταμείο Ανάκαμψης. Παρόλο που σε ευρωπαϊκό επίπεδο επενδύονται ετησίως 39 δισ. ευρώ, η Ελλάδα απορροφά μόλις 100 εκατ. ευρώ. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ο ασθενής και το σύστημα υγείας είναι οι κυρίως ωφελημένοι από τις Κλινικές Μελέτες, ενώ περισσότερες κλινικές μελέτες σημαίνει σημαντική αύξηση της απασχόλησης επιστημονικού δυναμικού, άρα και μείωση του brain drain.

5. Αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Φαρμακευτικής Νομοθεσίας

Ο ΣΦΕΕ υπογράμμισε τη σημασία να εξακολουθήσει η χώρα μας να υποστηρίξει το σύστημα της προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας, μέσα από την διατήρηση ή και την ενίσχυση του υπάρχοντος πλαισίου κινήτρων για την Καινοτομία, όπως είχε δεσμευθεί επίσημα η Κυβέρνηση. Εξέφρασε, δε, την ελπίδα ότι η άποψη αυτή θα ενισχυθεί και θα αποτελέσει εθνική θέση κατά την διάρκεια των διαπραγματεύσεων αναφορικά με την αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Φαρμακευτικής Νομοθεσίας.

6. Βελτίωση της λειτουργικότητας του συστήματος

Καταλήγοντας, χαρακτήρισε δυσλειτουργική την πολιτική φαρμάκου, θέτοντας θέμα για την αναδρομική ισχύ των διαπραγματεύσεων, την τεράστια καθυστέρηση στην έκδοση των εκκαθαριστικών σημειωμάτων των υποχρεωτικών επιστροφών, την έλλειψη δεδομένων άρα και διαφάνειας από τους κρατικούς Οργανισμούς προς τις φαρμακευτικές εταιρείες. Σημείωσε πως όλα αυτά, επηρεάζουν την καθημερινότητα της βιομηχανίας και εντείνουν την έλλειψη προβλεψιμότητας και διαφάνειας, οι οποίες είναι απαραίτητες συνθήκες της υγιούς επιχειρηματικότητας.