Για να παραιτηθείς στην εργασιομανή Ιαπωνία, χρειάζεσαι «ατζέντη παραίτησης»

Στην Ιαπωνία, ένα έθνος που φημίζεται για την αφοσίωσή του στις εταιρείες και για τη δια βίου απασχόληση, οι άνθρωποι που αφήνουν μια δουλειά για να πάνε σε άλλη, χαρακτηρίζονται συχνά ως λιπόψυχοι. Και αυτό θεωρείται ντροπή.

Έτσι βρέθηκε η ανάγκη για «taishoku daiko» ή «ατζέντηδες για όσους εγκαταλείπουν την εργασία». Δεκάδες τέτοιες εταιρείες παροχής υπηρεσιών έχουν εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια για να βοηθήσουν ανθρώπους που απλά θέλουν να παραιτηθούν.

«Φανταστείτε ένα άσχημο διαζύγιο», ανέφερε στο Associated Press ο Γιοσιχίτο Χασεγκάουα, επικεφαλής της TRK με έδρα το Τόκιο, της οποίας ο κλάδος Guardian έχει βοηθήσει πάνω από 10.000 Ιάπωνες να παραιτηθούν χωρίς πολλά προβλήματα.

Εργαζόμενοι «καμικάζι»

Οι άνθρωποι συχνά μένουν στις δουλειές τους ακόμα και όταν είναι δυστυχισμένοι, νιώθοντας σαν να είναι «καμικάζι» που θυσιάζουν τη ζωή τους για το γενικότερο καλό, είπε, συγκρίνοντας τους πελάτες του με πιλότους που στάλθηκαν σε αποστολές αυτοκτονίας τις τελευταίες ημέρες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

«Είναι ο τρόπος που γίνονται τα πράγματα, με τον ίδιο τρόπο που διδάσκονται οι νεότεροι να τιμούν τους ηλικιωμένους», είπε. «Η παραίτηση θα ήταν προδοσία».

Η υπηρεσία taishoku daiko Guardian, που ιδρύθηκε το 2020, βοήθησε διάφορους ανθρώπους, κυρίως στις ηλικίες μεταξύ 20 και 30, να αφήσουν με λιγότερο επώδυνο τρόπο τις δουλειές από τις οποίες θέλουν να παραιτηθούν. Έχει βοηθήσει ακόμη και άτομα που εργάζονταν σε σιντοϊστικό ναό, οδοντιατρεία και δικηγορικά γραφεία ακόμη και το προσωπικό καταστημάτων και εστιατορίων.

Σχεδόν οι μισοί από τους πελάτες του Guardian είναι γυναίκες. Κάποιοι εργάζονται για μια ή δύο μέρες και μετά ανακαλύπτουν ότι οι υποσχέσεις για μισθό ή ώρες εργασίας ήταν ψευδείς.

Η Guardian χρεώνει 29.800 γιεν (208 δολάρια) για την υπηρεσία της, η οποία περιλαμβάνει τρίμηνη ιδιότητα μέλους σε ένα σωματείο που θα εκπροσωπεί τον εργαζόμενο σε κάτι που στην Ιαπωνία μπορεί γρήγορα να μετατραπεί σε μια λεπτή και αμήχανη διαδικασία διαπραγμάτευσης.

Γενικά, οι πελάτες της Guardian συνήθως απασχολούνται σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που απασχολούν τους περισσότερους Ιάπωνες. Μερικές φορές άτομα που εργάζονται για μεγάλες εταιρείες ή ομίλους αναζητούν βοήθεια. Σε πολλές περιπτώσεις, τα αφεντικά έχουν τεράστια βαρύτητα για το πώς λειτουργούν τα πράγματα και μερικές φορές απλώς αρνούνται να συμφωνήσουν να αφήσουν έναν εργαζόμενο να φύγει, ειδικά επειδή πολλές επιχειρήσεις δεν έχουν αρκετό προσωπικό, δεδομένης της χρόνιας έλλειψης εργατικού δυναμικού στην Ιαπωνία.

Η ιαπωνική νομοθεσία εγγυάται το δικαίωμα των εργαζομένων να παραιτηθούν, αλλά ορισμένοι εργοδότες που έχουν συνηθίσει σε μια παλαιού τύπου ιεραρχία απλά δεν μπορούν να δεχτούν ότι κάποιος που έχουν εκπαιδεύσει θα ήθελε να φύγει. Όσοι ασχολήθηκαν με τη μάχη της εγκατάλειψης έχουν χρησιμοποιήσει όρους όπως «φανατικοί», «νταήδες» και «μίνι-χίτλερ» για να περιγράψουν τέτοια αφεντικά.

Οι κομφορμιστικές πιέσεις για «εργασιομανία» στην ιαπωνική κουλτούρα είναι οδυνηρά βαριές. Οι εργαζόμενοι δεν θέλουν να θεωρούνται ταραχοποιοί, διστάζουν να αμφισβητήσουν την εξουσία και μπορεί να φοβούνται να μιλήσουν. Κάποιοι φοβούνται παρενοχλήσεις μετά την παραίτηση. Κάποιοι ανησυχούν για τις απόψεις των οικογενειών ή των φίλων τους.

Αν και οι περισσότεροι από τους πελάτες της Guardian προτιμούν να είναι ανώνυμοι, ένας νεαρός άνδρας με το διαδικτυακό όνομα Twichan ζήτησε βοήθεια αφού επικρίθηκε για τις πωλήσεις του και έπεσε σε τέτοια κατάθλιψη που σκεφτόταν σοβαρά την αυτοκτονία. Με την βοήθεια της Guardianμπόρεσε να παραιτηθεί σε 45 λεπτά.

Ο Τάκου Γιαμαζάκι, ο οποίος πήγε σε ένα άλλο taishoku daiko, είπε ότι ο πρώην εργοδότης του ήταν θυγατρική μεγάλης εταιρείας πληροφορικής και ήξερε ότι η αποχώρησή του θα ήταν περίπλοκη και χρονοβόρα, επειδή τα πήγαινε καλά εκεί. Αν και ένιωθε μια σχετική ευγνωμοσύνη προς την εταιρεία από την οποία αποχωρούσε, ήθελα να αλλάξει ζωή και μάλιστα το συντομότερο δυνατό.

Όταν οι ενδιαφερόμενοι συμπληρώνουν διαδικτυακές φόρμες των εταιρειών taishoku daiko, μια αυτοματοποιημένη απάντηση έρχεται μέσα σε λίγα λεπτά, με μια πιο προσωπική απάντηση εντός μιας εργάσιμης ημέρας.

Η δικηγόρος Ακίκο Οζάουα, της οποίας το γραφείο συμβουλεύει όσους εγκαταλείπουν τη δουλειά, αν και συνήθως εκπροσωπεί εταιρείες, αναγνώρισε ότι μπορεί να είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν απλώς να πάρουν και να φύγουν.

Ακίκο Οζάουα

«Αλλά η αλλαγή εργασίας είναι μια μεγάλη πρόκληση στην Ιαπωνία που απαιτεί τεράστιο θάρρος», είπε h Οζάουα στο Associated Press, η οποία έχει γράψει ένα βιβλίο για το taishoku daiko. Δεδομένης της έλλειψης εργαζομένων στην Ιαπωνία, η εύρεση και η εκπαίδευση αντικαταστατών είναι δύσκολη και τα αφεντικά μερικές φορές εκρήγνυνται από θυμό όταν κάποιος παραιτείται.

«Όσο υπάρχει αυτή η ιαπωνική νοοτροπία, η ανάγκη για τη δουλειά μου δεν εξαφανίζεται», είπε η Οζάουα, η οποία χρεώνει 65.000 γιεν (450 δολάρια) για την υπηρεσία της. «Αν είστε τόσο δυστυχισμένοι που αρχίζετε να αισθάνεστε άρρωστοι, τότε θα πρέπει να κάνετε αυτή την επιλογή για να αναλάβετε τον έλεγχο της ζωής σας».

Μια άλλη υπηρεσία εγκατάλειψης, το Albatross, προσφέρει μια υπηρεσία “MoMuri” ή “δεν αντέχω άλλο”, χρεώνει μια αμοιβή 22.000 γιεν ($150) για τους εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης και μια 12.000 γιεν ($80)  για τους εργαζόμενους με μερική απασχόληση.

Τα προβλήματα στο χώρο εργασίας υπήρχαν από παλιά, αλλά οι άνθρωποι συνειδητοποιούν τώρα ότι μπορούν να λάβουν βοήθεια μέσω Διαδικτύου, δήλωσε ο ιδρυτής του Albatross, Σίντζι Τανιμότο.

«Μας λένε ότι δεν μπορούσαν να κοιμηθούν καθόλου πριν, αλλά τελικά μπορούν να κοιμηθούν όσο θέλουν», είπε για τους πελάτες του MoMuri. “Οι χρήστες μας ευχαριστούν όλους συνέχεια. Μερικοί κλαίνε από χαρά<».

Ένα άτομο ήθελε να σταματήσει να εργάζεται σε επιχείρηση φροντίδας κατοικίδιων όπου οι εργαζόμενοι χτυπούσαν κρυφά τα ζώα. Ένας άλλος ήθελε να παραιτηθεί από τη δουλειά του σε ένα οδοντιατρείο όπου το προσωπικό δεν χρησιμοποιούσε νέα γάντια για κάθε ασθενή.

Πολλές είναι γυναίκες που εργάζονται ως νοσοκόμες ή φροντιστές και καλούνται να παραμείνουν μέχρι να βρεθεί αντικαταστάτης, αλλά καταλήγουν να εξακολουθούν να εργάζονται στις δουλειές ένα χρόνο αργότερα, είπε.

Ο Τοσιγιούκι Νιίνο ίδρυσε την Exit Inc., πρωτοπόρο στον τομέα του taishoku daiko, το 2018, αφού συνάντησε ένα αφεντικό που συνεχώς του φώναζε. Ένας άλλος τον απείλησε να τον σκοτώσει.

Παράτησε και τις δύο δουλειές και είδε μια ευκαιρία. «Είμαι περήφανος που ξεκίνησα αυτό το είδος δουλειάς», είπε.

Η Exit χρεώνει 20.000 γιεν ($140). Τώρα που οι εργοδότες καταλαβαίνουν τι είναι το taishoku daiko, μπορεί να τελειώσει σε 15 λεπτά, μόλις ετοιμαστούν τα έγγραφα παραίτησης.

Ο Νιίνο, ο οποίος λέει ότι δεν εξέφρασε ποτέ γνώμη στο σχολείο, κατηγορεί το ιαπωνικό εκπαιδευτικό σύστημα για την ανάδειξη υπάκουων εργαζομένων που δεν μπορούν να επιβληθούν. Σκέφτεται να επεκταθεί ώστε να συμπεριλάβει συμβουλευτική ψυχικής υγείας, παραπομπές εργασίας και ίσως μια επέκταση στο εξωτερικό.

Ο ίδιος γελάει, αφηγούμενος πώς ένας από τους υπαλλήλους του χρησιμοποίησε μια αντίπαλη εταιρεία για να παραιτηθεί και στη συνέχεια ίδρυσε τη δική του εταιρεία taishoku daiko.

«Είναι καλύτερο να μπορείς εσύ ο ίδιος να πεις ότι θέλεις να παραιτηθείς» κατέληξε ο Νιίνο. Αλλά προφανώς αυτό για το μέσο εργαζόμενο Ιάπωνα δεν είναι τόσο εύκολο.