Ασιατική σφήκα: Ένας ιπτάμενος εισβολέας που καταστρέφει τις διακοπές και το πορτοφόλι των Γάλλων

Επικίνδυνη για τον άνθρωπο, για τη βιοποικιλότητα, αλλά και για το πορτοφόλι όσων «επισκέπτεται», η ασιατική σφήκα αποτελεί μάστιγα για τη Γαλλία εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες. Με δεδομένο ότι ο Εμανουέλ Μακρόν κατηγορείται κατά καιρούς για φαραωνική συμπεριφορά, θα έλεγε κανείς – καθ’ υπερβολήν βέβαια – ότι το τεράστιο αυτό έντομο απειλεί να εξελιχθεί σε πληγή της γαλλικής προεδρίας και της κυβέρνησης της Ελιζαμπέτ Μπορν. Διότι μέχρι στιγμής πρόθεση της κυβέρνησης να συντονίσει μια συνολική αντιμετώπιση της μάστιγας δεν διαφαίνεται.

Μιλάμε για τους σέρσεγκες. Αρθρόποδα, υμενόπτερα έντομα, με μαύρο χνουδωτό θώρακα και πόδια με κίτρινες άκρες, είναι ένα από τα 22 είδη των βεσπιδών (Vespidae) που απαντώνται στην Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και τη Βορειοανατολική Ασία. Είναι οι μεγαλύτερες από τις «ευκοινωνικές σφήκες», με μήκος που φθάνει τα 5,5 εκατοστά. Οι πληθυσμοί της είναι κατά κανόνα ελεγχόμενοι, αλλά στη Γαλλία η κατάσταση έχει ξεφύγει μετά την εισαγωγή το 2004 στο νομό Λο ε Γκαρόν, στα νοτιοδυτικά της χώρας, ενός κιβωτίου με κεραμικά από την Κίνα.

Φόροι κληρονομιάς: Η μεταρρύθμιση που αποφεύγει ο Εμανουέλ Μακρόν

Ξέρουν από Vespa

Εξερχόμενες από το κιβώτιο τα σωματώδη, τρομακτικά στην όψη και εξόχως επικίνδυνα έντομα άρχισαν να πολλαπλασιάζονται εκθετικά και να επεκτείνονται στην υπόλοιπη Γαλλία. Μόνο οι ανατολικές επαρχίες, στα σύνορα με τη Γερμανία και την Ελβετία, δεν έχουν κατακλυστεί ακόμα από ασιατικές σφήκες. Οι Γάλλοι θα λέγαμε ότι ξέρουν πλέον από Vespa – παρεμπιπτόντως, το δημοφιλές ιταλικό δίτροχο ονομάστηκε έτσι λόγω της ομοιότητάς του με σφήκα. Εξάλλου, ο ασιατικός σέρσεγκας λέγεται και Vespa orientalis.

Σε σύγκριση με τις άλλες σφήκες, οι ασιατικές είναι πολύ πιο επικίνδυνες επειδή και πιο ισχυρό δηλητήριο έχουν και πιο επιθετικές είναι. Τα τσιμπήματά τους καταστρέφουν τις διακοπές πολλών παραθεριστών κάθε καλοκαίρι, ενώ απειλούν ακόμα και τη ζωή ανθρώπων με αλλεργίες – κάθε καλοκαίρι αναφέρονται θάνατοι από τσιμπήματα. Επιπλέον, είναι καταστροφικές για τη βιοποικιλότητα της γαλλικής επαρχίας, αφού οι σέρσεγκες τρέφονται συνήθως με μέλισσες.

«Υπάρχει ένας πραγματικός τρόμος γύρω από τις ασιατικές σφήκες. Και ευτυχώς που υπάρχει, επειδή μια άκαθαρτη φωλιά δημιουργεί αρκετές εκατοντάδες βασίλισσες κηφήνων τον επόμενο χρόνο», εξηγεί στη «Le Figaro» ο απεντομωτής Γιουνές Σεμπάρ από το Μπορντό. «Είναι το μόνο παράσιτο που εξολοθρεύουμε δίχως ενδοιασμούς», τονίζει.

Ακριβοί εξολοθρευτές

Πόσο κοστίζει το γκρέμισμα μιας φωλιάς ασιατικών σφηκών και ο καθαρισμός του χώρου από τις εταιρείες απεντομώσεων; Από 85 έως 300 ευρώ, σύμφωνα με το δημοσίευμα. Ανάλογα με το μέγεθος της φωλιάς και της δυσκολίας πρόσβασης σ’ αυτή. Το κόστος διαφέρει όμως και από επαρχία σε επαρχία. Στην ευρύτερη περιοχή της γαλλικής πρωτεύουσας (Île-de-France) η εταιρεία Rattus, η οποία πραγματοποιεί κατά μέσον όρο τριάντα παρεμβάσεις εξολόθρευσης ασιατικών σφηκών ημερησίως, χρεώνει από 150 έως 300 ευρώ την καταστροφή της κάθε φωλιάς. Δύο εκατοντάδες χιλιόμετρα βορειοδυτικά, στη Νορμανδία, η τιμή πέφτει στα 85 έως 150 ευρώ η φωλιά.

«Η τιμή των παρεμβάσεων δεν καθορίζεται αυθαίρετα. Εξαρτάται από την εποχή – η καταστροφή μιας φωλιάς το καλοκαίρι κοστίζει λιγότερο από όσο το χειμώνα – και επίσης από την προσβασιμότητα», εξηγεί ο απεντομωτής Σεμπάρ. Ο ίδιος, που δραστηριοποιείται στην ευρύτερη περιοχή του Μπορντό, χρεώνει την επέμβαση από 120 έως 150 ευρώ. Ο γιρονδίνος επαγγελματίας δεν κρύβει ότι ο κλάδος κάνει χρυσές δουλειές. «Πριν από 10 χρόνια στην περιοχή μας δραστηριοποιούνταν δέκα εταιρείες απεντομώσεων. Σήμερα είμαστε πενήντα», τονίζει.

Η εξολόθρευση του ιπτάμενου εισβολέα είναι μια δαπανηρή υπόθεση, αποφαίνεται η Αμελί Ρουλμάν του «Figaro». Η δαπάνη μάλιστα επιβαρύνει ως επί το πλείστον τους άτυχους που ανακαλύπτουν μια φωλιά στον κήπο, στην αποθήκη ή και στο σπίτι τους (οι κεραμιδοσκεπές επιλέγονται συχνά από τους σέρσεγκες για να φτιάχνουν φωλιές).

Τις απεντομώσεις στα δημόσια κτίρια πληρώνουν, όπως είναι φυσικό, η κυβέρνηση ή οι τοπικές αρχές. Υπάρχουν όμως Περιφέρειες, Δήμοι και Κοινότητες που αναλαμβάνουν μέρος ή και το σύνολο του λογαριασμού απεντομώσεων σε ιδιωτικούς χώρους και κτίρια.

Αυτό συμβαίνει συνήθως σε περιοχές με μελίσσια – οι σφήκες καταβροχθίζουν τις μέλισσες και ως εκ τούτου οι μελισσοκόμοι πιέζουν τις τοπικές αρχές να φροντίσουν ώστε να γίνονται απεντομώσεις και σε αδιάφορους ή τέλος πάντων απρόθυμους να πληρώσουν ιδιώτες. Πολλοί Δήμοι και Κοινότητες της περιοχής της Μάγχης ή των Θαλασσίων Άλπεων, στις Κάνες και την Κυανή Ακτή, αναλαμβάνουν εξ ολοκλήρου το κόστος των απεντομώσεων.

Το κόλπο της σκούπας

Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι σε ρεπορτάζ της γαλλικής τηλεόρασης αποδείχθηκε ότι η αποτελεσματικότερη, ασφαλέστερη και οικονομικότερη μέθοδος αντιμετώπισης των σφηκών είναι η… απορρόφησή τους με μια ηλεκτρική σκούπα! «Πρόκειται για μια δουλειά που μπορεί να την κάνει ο καθένας, αρκεί να λάβει τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας και να είναι ψύχραιμος», τονίστηκε στο ρεπορτάζ.

Εξυπακούεται ότι αν πρόκειται για θηριώδεις σέρσεγκες των 5 και πλέον εκατοστών, δεν αρκεί μια απλή οικιακή σκούπα. Για κάποιον όμως που πληρώνει συστηματικά επαγγελματίες, η αγορά μιας επαγγελματικής σκούπας ίσως να συμφέρει.

Ζητούν κυβερνητικό συντονισμό

«Συμβαίνει άτομα να μας αναφέρουν μια φωλιά σε ξένη ιδιοκτησία, αλλά κανείς δεν ενεργεί επειδή ο ιδιοκτήτης αρνείται να πληρώσει έναν επαγγελματία», τονίζει ο απεντομωτής Σεμπάρ στη «Figaro». Κατά την παριζιάνικη εφημερίδα, είναι απαραίτητη η κεντρική αντιμετώπιση του προβλήματος.

«Δεδομένου του πληθωρισμού και της γενικότερης ακρίβειας, μια οικονομική βοήθεια δίχως αστερίσκους και εξαιρέσεις θα βοηθούσε στην αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της ασιατικής σφήκας», σημειώνει ο Νικολά Ντιεβάλ, διευθυντής της εταιρείας απολυμάνσεων, απεντομώσεων και μυοκτονιών Dkmexperts.

Η ιδέα της κυβερνητικής αντιμετώπισης της μάστιγας του σέρσεγκα έχει τεθεί εδώ και χρόνια (από το 2011 συγκεκριμένα) τόσο στη γαλλική Εθνοσυνέλευση όσο και στη Γερουσία. «Είναι σημαντικό το κράτος να οργανώνει σε κάθε περιφέρεια της χώρας μια συντονισμένη απάντηση με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη για την καταπολέμηση της ασιατικής σφήκας», αναφέρεται σε νομοσχέδιο που κατατέθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο στην Εθνοσυνέλευση.

«Ο Figaro θέλησε να ενημερωθεί από το υπουργείο Οικολογικής Μετάβασης για την πρόοδο της όλης υπόθεσης, αλλά το υπουργείο δεν απάντησε στα αιτήματα της εφημερίδας», γράφει η ρεπόρτερ Αμελί Ρουλμάν.