Το αυξανόμενο κόστος απειλεί τα έργα υπεράκτιων αιολικών πάρκων

Με υψηλές ταχύτητες ανέμου και καθαρά νερά, το τμήμα της Βόρειας Θάλασσας στα ανοιχτά της ανατολικής ακτής της Αγγλίας είναι από τα πιο ελκυστικά στον κόσμο για τους κατασκευαστές αιολικών πάρκων.

Ο σουηδός κατασκευαστής Vattenfall πέρασε χρόνια αναπτύσσοντας σχέδια για σχεδόν 140 ανεμογεννήτριες σε ένα τετράγωνο 725 χιλιομέτρων, καθεμία εξ αυτών ύψους έως 350 μέτρα και με πτερύγια που εκτείνονται έως και 300 μέτρα.

Τον περασμένο μήνα σταμάτησε το έργο. Το αυξανόμενο κόστος που αγγίζει τα πάντα, από τους στρόβιλους μέχρι την εργασία και τη χρηματοδότηση, κατέστησε το project μη βιώσιμο, δεδομένης της χαμηλής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας, είπε η εταιρεία.

«Είναι σημαντικό να επενδύουμε μόνο όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις ανταπόδοσης μας», δήλωσε η Άννα Μποργκ, διευθύνουσα σύμβουλος της Vattenfall. «Με το Norfolk Boreas [το υπεράκτιο αιολικό πάρκο], αυτό δεν ισχύει πλέον».

Η ανακοίνωση της Vattenfall όχι μόνο υπογραμμίζει τις προκλήσεις στη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στον κόσμο στη Βόρεια Θάλασσα, αλλά αντικατοπτρίζει και τα γενικότερα προβλήματα του κλάδου. Έχει ρίξει σκιά στον ρυθμό ανάπτυξης του κλάδου, ασκώντας πίεση στις κυβερνήσεις να ανταποκριθούν.

«Οι developers υπεράκτιας αιολικής ενέργειας δεν πρόκειται να επενδύσουν εάν δεν βγαίνει οικονομικά το έργο», προειδοποίησε η Ρεμπέκα Ουίλιαμς, επικεφαλής υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στην συνομοσπονδία του Παγκόσμιου Συμβουλίου Αιολικής Ενέργειας.

«Οι κυβερνήσεις πρέπει να διασφαλίσουν ότι τα πλαίσια προμηθειών επιτρέπουν την απόδοση της επένδυσης και να λαμβάνουν υπόψη εξωτερικούς παράγοντες όπως ο πληθωρισμός, εάν θέλουν να παραμείνουν ανταγωνιστικές».

Η υπεράκτια αιολική ενέργεια έχει αναπτυχθεί ραγδαία την τελευταία δεκαετία, συμβάλλοντας στον εφοδιασμού με πιο καθαρές μορφές ενέργειας αγορών όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, προμηθεύοντας περίπου το 11% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Σε παγκόσμια κλίμακα πάντως συνεισφέρει ένα μικροσκοπικό 0,8% της ηλεκτρικής ενέργειας. Συνολικά, αυτή τη στιγμή υπάρχουν 64 γιγαβάτ υπεράκτιας αιολικής ενέργειας εγκατεστημένα σε όλο τον κόσμο, από περίπου 5 GW το 2012.

To 2020, η Κίνα ξεπέρασε το ΗΒ και έγινε ο μεγαλύτερος παραγωγός παράκτιας αιολικής ενέργειας παγκοσμίως. Εδώ η παραγωγή σε MW

Αυτό θα πρέπει να αναπτυχθεί για να επιτύχει τους στόχους καθαρής ενέργειας. Προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι για μηδενικούς ρύπους και να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη, τόσο ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας όσο και ο Διεθνής Οργανισμός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Irena) εκτιμούν ότι η υπεράκτια αιολική δυναμικότητα πρέπει να ξεπεράσει τα 2.000 GW έως το 2050.

Όταν έκανε τα πρώτα του βήματα στη δεκαετία του 2010, ο κλάδος χαρακτηρίστηκε από μείωση του κόστους καθώς η τεχνολογία ωρίμαζε σε μια εποχή εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων.

Σύμφωνα με την Irena, η πτώση κατά 60% στο κόστος της ενέργειας για την υπεράκτια αιολική ενέργεια μεταξύ 2010 και 2021, τη βοήθησε να ανταγωνιστεί τα ορυκτά καύσιμα και εξασφάλισε πολιτική υποστήριξη καθώς οι κυβερνήσεις προσπαθούν να συγκρατήσουν το κόστος χαμηλό.

Ωστόσο, η γεωπολιτική αναταραχή τα τελευταία χρόνια άλλαξε τη δυναμική, ασκώντας πίεση στις αλυσίδες εφοδιασμού και αυξάνοντας το κόστος χρηματοδότησης και τουρμπίνας. Οι εξελίξεις των αιολικών πάρκων είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στην αύξηση των επιτοκίων λόγω των υψηλών αρχικών επενδύσεων.

Η Vattenfall εκτιμά ότι το κόστος κατασκευής υπεράκτιων αιολικών πάρκων έχει αυξηθεί κατά 40% φέτος.

Το μέσο κόστος ανά μονάδα ενέργειας που παράγεται κατά τη διάρκεια ζωής μιας νέας εγκατάστασης παραγωγής

Το αυξανόμενο κόστος έχει πλήξει τους ιδιοκτήτες έργων, συμπεριλαμβανομένων των Vattenfall, Shell και Iberdrola, οι οποίες είχαν ήδη συμφωνήσει να πουλήσουν ηλεκτρική ενέργεια σε χαμηλές σταθερές τιμές.

Στην περίπτωση του Vattenfall, συμφώνησε τον περασμένο Ιούλιο να πουλήσει ηλεκτρική ενέργεια από το Norfolk Boreas σε σταθερή τιμή 37,35 λιρών ανά μεγαβατώρα σε τιμές του 2012. Η τιμή του συμβολαίου συνδέεται με τον πληθωρισμό, καθιστώντας την αξία πάνω από £45 ανά MWh σήμερα, πολύ κάτω από την τρέχουσα τιμή χονδρικής των περίπου £78.

Καθώς το κόστος άρχισε να αυξάνεται, η Vattenfall άσκησε σκληρές πιέσεις στην κυβέρνηση για φορολογικές ελαφρύνσεις ή άλλη υποστήριξη για να τη βοηθήσει να αντιμετωπίσει το αυξανόμενο κόστος — αλλά δεν ελήφθη υπόψη.

Από τα πέντε έργα που συμφωνήθηκαν να κατασκευαστούν σε αυτή την τιμή τον Ιούλιο του 2022, μόνο ένα έργο αιολικής ενέργειας στην Ανατολική Αγγλία που αναπτύχθηκε από την Scottish Power της Iberdrola και το έργο Moray West των EDPR και Engie, έλαβαν το πράσινο φως για να προχωρήσουν οι τελικές επενδυτικές αποφάσεις. Και τα δύο έργα ήταν σε σχετικά προχωρημένο στάδιο τον Ιούλιο του 2022, όταν το κόστος άρχισε να αυξάνεται.

Στις ΗΠΑ, ο developer Avangrid, θυγατρική του ισπανικού ενεργειακού κολοσσού Iberdrola, συμφώνησε τον Ιούλιο να πληρώσει σχεδόν 50 εκατομμύρια δολάρια για να βγει από μια σύμβαση προμήθειας που κάλυπτε ένα προγραμματισμένο έργο 1,2 GW στη Μασαχουσέτη, κατηγορώντας το αυξανόμενο κόστος γιατί η συμφωνία δεν έγινε πλέον εφικτή.

Έχει επίσης καθυστερήσει ένα δεύτερο έργο στο Κονέκτικατ, ενώ προσπαθεί να πάρει καλύτερους όρους από το κράτος.

Τον Ιούνιο, έργο που αναπτύχθηκε από τη Shell, την EDP Renewables και την Engie υπέβαλε αίτηση για τερματισμό συμφωνιών αγοράς ενέργειας που κάλυπταν ένα άλλο προγραμματισμένο έργο 1,2 GW στη Μασαχουσέτη, επικαλούμενο «απρόβλεπτο κόστος αλυσίδας εφοδιασμού και χρηματοδότησης που επηρεάζει ολόκληρη την υπεράκτια αιολική βιομηχανία».

Η Σαμάνθα Γούντγουορθ, ανώτερη ερευνητική αναλύτρια που καλύπτει την αμερικανική αιολική βιομηχανία στο Wood Mackenzie, είπε ότι πολλοί ιδιοκτήτες έργων προσπαθούσαν να επαναδιαπραγματευτούν τις συμφωνίες αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. «Αυτή δεν είναι πραγματικά η ρόδινη εικόνα που έβγαζαν όλοι πριν από λίγους μήνες», είπε.

Ο Ιγνάσιο Γκαλάν, διευθύνων σύμβουλος της Iberdrola, δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι ήταν «αισιόδοξος» ότι τα έργα στη Μασαχουσέτη και το Κονέκτικατ θα προχωρήσουν με διαφορετικούς όρους.

Το αιολικό έργο της Shell στη Μασαχουσέτη ανακοίνωσε ότι βρισκόταν σε διαπραγματεύσεις και «παραμένει σε καλό δρόμο» για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το τέλος της δεκαετίας.

Η ανάγκη επίτευξης στόχων καθαρής ενέργειας σημαίνει ότι δεν υπάρχει γενική έλλειψη ενθουσιασμού για υπεράκτια αιολική ενέργεια. Ο βραχίονας παραγωγής ενέργειας του βρετανικού προμηθευτή ενέργειας Octopus Energy ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα σχέδια για επένδυση 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων στον τομέα έως το 2030.

Η Ζοΐσα Νορθ-Μποντ, επικεφαλής του βραχίονα παραγωγής, είπε ότι υπάρχουν «τεράστιες ευκαιρίες στον υπεράκτιο άνεμο. . . Η δύναμή του να παρέχει φθηνότερα πράσινα ηλεκτρόνια στους πελάτες την επόμενη δεκαετία θα είναι εκπληκτική».

Η Μποργκ στο Vattenfall είπε ότι η υπεράκτια αιολική της δραστηριότητα συνολικά ήταν “πολύ πολύτιμη και κερδοφόρα” παρά τις προκλήσεις στο Norfolk Boreas και σκόπευε να παραμείνει μία από τις “ηγετικές εταιρείες υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη σήμερα”.

Όμως, η συσσώρευση της οικονομίας ενός έργου είναι πιο περίπλοκο ζήτημα, με τα έργα να εξαρτώνται από τους όρους οποιασδήποτε κρατικής στήριξης, μισθώσεις βυθού και μακροπρόθεσμες εταιρικές συμφωνίες αγοράς ενέργειας, στις τοπικές αγορές.

Οι developers έχουν προειδοποιήσει ότι ορισμένοι νεότεροι γύροι δημοπρασιών για την κατασκευή υπεράκτιων αιολικών πάρκων ή για επιδοτήσεις έργων δεν αντικατοπτρίζουν ακόμη την πραγματικότητα του κόστους τους, πράγμα που σημαίνει ότι θα υπάρξουν δυσκολίες στα έργα.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, εμπορικοί όμιλοι έχουν γράψει στην κυβέρνηση ότι ο επόμενος γύρος συμβάσεων επιδότησης δεν είναι αρκετά γενναιόδωρος δεδομένου του αυξανόμενου κόστους. Οι επιδοτήσεις και η αναντιστοιχία κόστους επηρέασαν μια δημοπρασία στην Ταϊβάν, όπου η Orsted ανακοίνωσε τον περασμένο Οκτώβριο ότι δεν θα υποβάλει προσφορά για να λάβει μέρος στην τελευταία φάση των υπεράκτιων αιολικών έργων. Τον Μάρτιο, η εταιρεία κοινής ωφελείας Rhode Island Energy ακύρωσε μια δημοπρασία αφού έλαβε μόνο μία προσφορά από την Orsted και τον συνεργάτη της Eversource Energy, την οποία θεώρησε πολύ ακριβή.

Ένα άλλο μοντέλο δημοπρασίας όπου οι πλειοδότες ανταγωνίζονται με βάση την προθυμία τους να πληρώσουν για το δικαίωμα κατασκευής αιολικών πάρκων αντί να λαμβάνουν επιδοτήσεις μπορεί επίσης να δημιουργήσει εμπόδια στους developers που δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τα μεγάλα ποσά που προσφέρουν ορισμένοι νεοεισερχόμενοι στον τομέα της αιολικής ενέργειας.

Η Γερμανία εξασφάλισε τον περασμένο μήνα δεσμεύσεις από την BP και την Total να πληρώσει 12,6 δισ. ευρώ για την κατασκευή και λειτουργία 7 GW νέας αιολικής ισχύος στη Βόρεια Θάλασσα και τη Βαλτική Θάλασσα. Η μορφή έχει προσελκύσει developers που θέλουν να συνάψουν μια μακροπρόθεσμη συμφωνία αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με έναν εταιρικό αγοραστή στην τιμή της αγοράς αντί να κλειδώσουν χαμηλότερο επιτόκιο στο πλαίσιο της επιδότησης.

Ο επικεφαλής της BP Μπερνάρντ Λούνεϊ ανέφερε στους Times αυτή την εβδομάδα ότι μπορεί να προσπαθήσει να κατασκευάσει δύο νέα μεγάλα υπεράκτια αιολικά πάρκα στη Θάλασσα της Ιρλανδίας χωρίς επιδοτήσεις, χρησιμοποιώντας την ισχύ από τα πάρκα στις δικές της επιχειρήσεις.

Οι γερμανικές προσφορές έγιναν δεκτές με ενθουσιασμό από τον κλάδο και είναι μια ώθηση για τα έσοδα του Βερολίνου, αλλά οι επικριτές φοβούνται ότι θα αποσπάσουν ορισμένους από τους παραδοσιακούς υπεράκτιους κατασκευαστές αιολικής ενέργειας και θα οδηγήσουν σε υψηλότερη μελλοντική ηλεκτρική ενέργεια καθώς οι developers προσπαθούν να κάνουν τα έργα τους να αποδώσουν παρά το τόσο υψηλό κόστος.

Οι τιμές που καταβάλλονται «αναμφίβολα θα αυξήσουν την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας», προειδοποίησε ο Στέφαν Τιμ, διευθύνων σύμβουλος της γερμανικής ένωσης υπεράκτιων αιολικών BWO, προσθέτοντας ότι «ασκεί πρόσθετη πίεση στην αλυσίδα αξίας σε μια εποχή που πρέπει να γίνουν μεγάλες επενδύσεις».

Οι κατασκευαστές ανεμογεννητριών παλεύουν με περιθώρια κέρδους, καθώς προσπάθησαν να καλύψουν τη ζήτηση από τους developers, διατηρώντας παράλληλα το κόστος χαμηλό. Τη Δευτέρα, η Siemens Energy έκλεισε χρεώσεις ύψους 2,2 δισ. ευρώ λόγω προβλημάτων στο τμήμα ανεμογεννητριών της Siemens Gamesa. Οι νεότερες χερσαίες ανεμογεννήτριες της εταιρείας υποφέρουν από τεχνικά προβλήματα, ενώ η υπεράκτια αιολική της επιχείρηση παλεύει επίσης με «αυξημένο κόστος προϊόντων και προκλήσεις αυξήσεων».

Ο Μαντς Νιπερ, διευθύνων σύμβουλος της Orsted, της μεγαλύτερης εταιρείας υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στον κόσμο, έγραψε στο Twitter ότι η απόφαση της Vattenfall να σταματήσει το Norfolk Boreas ήταν “θαρραλέα” και ήλπιζε ότι θα έκανε “τις κυβερνήσεις να συνειδητοποιήσουν ότι οι φιλοδοξίες υπεράκτιων αιολικών θα πραγματοποιηθούν μόνο με λογικά πλαίσια δημοπρασιών και ρεαλιστικές τιμές”.

Μιλώντας στους Financial Times τον Ιούνιο, ο Νίπερ καλωσόρισε μια δημοπρασία στην Ιρλανδία που εξασφάλισε 3GW νέας υπεράκτιας αιολικής ισχύος με μέσο όρο 86 ευρώ ανά MWh, χαμηλότερο από το αναμενόμενο αλλά ακόμα υψηλότερο από ορισμένες από τις τιμές στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Οι τιμές για μακροπρόθεσμες συμφωνίες αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας έχουν επίσης αυξηθεί παγκοσμίως, πρόσθεσε. «Υπάρχει συνειδητοποίηση ότι κάτι πρέπει να αποφέρει», είπε.

Εν τω μεταξύ, η προθυμία των developers να αποχωρήσουν από μη κερδοφόρα έργα είναι σημάδι πειθαρχίας καθώς ο κλάδος ωριμάζει — αλλά μπορεί να επιβραδύνει τον ρυθμό της ανάπτυξης.

«Θέλουμε να τεκμηριώσουμε πραγματικά το μήνυμα ότι η δημιουργία οικονομικής αξίας βρίσκεται στον πυρήνα του κλάδου μας», πρόσθεσε ο Νίπερ. «Για εμάς αυτό σημαίνει ότι αν δεν μπορούμε να φτάσουμε σε μια ικανοποιητική δημιουργία αξίας, είμαστε έτοιμοι να αποχωρήσουμε».