Yandex: Ο ρωσικός φόβος για τεχνολογικό… brain drain

Η Yandex, εταιρεία εισηγμένη στον δείκτη Nasdaq της Wall Street, θεωρείται από πολλούς η «Google της Ρωσίας». Η συγκεκριμένη εταιρεία δεν έχει περάσει ακόμη υπό εθνικό έλεγχο για έναν και μόνο λόγο: κυριαρχεί ο φόβος του Κρεμλίνου ότι μια τέτοια κίνηση θα προκαλέσει σοβαρή διαρροή τεχνολογικών επιστημόνων προς το εξωτερικό.

Αυτό αναφέρει σε άρθρο του το Reuters, επικαλούμενο τέσσερις ανώνυμες πηγές με γνώση των σχεδίων εκποίησης της εταιρείας.

Πιο κοντά στη έξοδο από τη Ρωσία η ιταλική Intesa – Πότε θα υπογράψει ο Πούτιν

Η τύχη της Yandex αποτελεί αντικείμενο πολλών εικασιών από τότε που ανακοίνωσε τα σχέδιά της να προχωρήσει σε εταιρική αναδιάρθρωση τον περασμένο Νοέμβριο. Η εν λόγω κίνηση θα καταλήξει τελικά με τις  κύριες επιχειρήσεις της που παράγουν έσοδα εντός της Ρωσίας να αποσπώνται από τη μητρική εταιρεία με έδρα την Ολλανδία.

Ως η κορυφαία τεχνολογική εταιρεία της Ρωσίας, που διαθέτει μερικούς από τους κορυφαίους προγραμματιστές της χώρας ανάμεσα σε περισσότερους από 20.000 υπαλλήλους, η Yandex ήταν μία από τις λίγες ρωσικές εταιρείες με γνήσιες παγκόσμιες φιλοδοξίες πριν η Μόσχα εξαπολύσει τον πόλεμο στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.

Πολλοί από τους υπαλλήλους της έχουν μετακομίσει στο εξωτερικό, ορισμένοι μετακόμισαν στη Σερβία, όπου τα νέα της γραφεία στελεχώνονται γρήγορα. Ο  Μαξούτ Σαντάεφ, επικεφαλής του υπουργείου Ψηφιακών Υποθέσεων της Ρωσίας, δήλωσε στο κοινοβούλιο τον Δεκέμβριο ότι περίπου 100.000 ειδικοί της πληροφορικής είχαν εγκαταλείψει τη Ρωσία το 2022.

Η εταιρεία θα καταλήξει σταδιακά στο κενό

Σύμφωνα με τις πηγές που επικαλείται το δημοσίευμα του Reuters, μία τέτοια εταιρεία που η τεχνογνωσία του προσωπικού είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ηγετικής θέσης στις αγορές των μηχανών αναζήτησης, της διαδικτυακής διαφήμισης και τις εφαρμογές διαμοιρασμού διαδρομών, μια κρατική επιθετική εξαγορά θα προκαλούσε έξοδο ταλέντων από τη χώρα.

«Είναι προφανές ότι αν (η κρατικοποίηση) συμβεί, η εταιρεία θα καταλήξει σταδιακά στο κενό» δήλωσε στο Reuters ένας από τους ανθρώπους με γνώση των ζυμώσεων. «Και αυτό είναι πιθανότατα αυτό που εμποδίζει τη λήψη σκληρών μέτρων», καταλήγει η ίδια πηγή.

Αξιοσημείωτο το γεγονός ότι σε ανακοίνωση οικονομικών αποτελεσμάτων στα τέλη του περασμένου μήνα, η εταιρεία δήλωσε ότι τα σχέδιά της για την πιθανή εταιρική αναδιάρθρωση «προχωρούν». Πάντως τόσο το Κρεμλίνο όσο και η Yandex δεν σχολίασαν το δημοσίευμα του Reuters.

Οι κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων και οι εθνικοποιήσεις εταιρειών δεν είναι κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στη Ρωσία. Μόλις πέρυσι κατασχέθηκαν περιουσιακά στοιχεία σε εγκαταστάσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου στη νήσο Σαχαλίνη (στη ρωσική Άπω Ανατολή) με προεδρικό διάταγμα ενώ έχουν τεθεί υπό «προσωρινό έλεγχο» τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία τεσσάρων δυτικών εταιρειών το 2023, συμπεριλαμβανομένης της ανάθεσης της διαχείρισης της ρωσικής θυγατρικής του γαλλικού ομίλου τροφίμων Danone στον ανιψιό του ηγέτη της Τσετσενίας Ραμζάν Καντίροφ.

Απεγλωβισμός ταλαντούχων Ρώσων μηχανικών

Ο συνιδρυτής της Yandex, Αρκάντι Βολόζ, σε δήλωσή του την Πέμπτη επικρίνοντας αυτό που χαρακτήρισε «βάρβαρη» εισβολή της Ρωσίας, αποκάλυψε ότι έχει επικεντρωθεί στον απεγκλωβισμό «ταλαντούχων Ρώσων μηχανικών» από τη χώρα από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος.

«Αυτοί οι άνθρωποι είναι τώρα έξω και σε θέση να ξεκινήσουν κάτι νέο, συνεχίζοντας να προωθούν την τεχνολογική καινοτομία», δήλωσε. «Θα αποτελέσουν τεράστιο πλεονέκτημα για τις χώρες στις οποίες θα καταλήξουν».

Παραμένει ασαφές εάν τα σχόλια του Βολόζ μπορεί να έχουν κάποια επίδραση στον τρόπο με τον οποίο η Ρωσία θα αποφασίσει να κινηθεί.

Αδιέξοδο στις συνομιλίες

Πηγές ανέφεραν στο Reuters τον Μάιο ότι οι μέτοχοι της ολλανδικής εταιρείας χαρτοφυλακίου της Yandex, της Yandex NV, θα μπορούσαν να κερδίσουν 7 δισεκατομμύρια δολάρια από την πλήρη εκποίηση των ρωσικών της επιχειρήσεων και ότι η Yandex είχε λάβει προσφορές από αρκετούς Ρώσους δισεκατομμυριούχους.

Η πιθανότητα επιτυχούς εκποίησης της Yandex, ωστόσο, μειώνεται, ανέφεραν τρεις από τις πηγές στο Reuters. Οι συνομιλίες βρίσκονται επί του παρόντος σε αδιέξοδο. Η τέταρτη πηγή δήλωσε ότι οι άνθρωποι της Yandex ήταν το βασικό περιουσιακό στοιχείο και ότι κανείς δεν ήθελε να φανεί ότι «σκοτώνει την εταιρεία».

Μία από τις πηγές δήλωσε ότι τα «γεράκια» στις κρατικές εταιρείες πίστευαν ότι δεν θα έπρεπε να καταβάλλεται τίποτα απολύτως στους ξένους. Υπήρχε ο κίνδυνος τα «μυαλά» της Yandex να φύγουν μαζικά εάν η εταιρεία κρατικοποιούνταν ή πωλούνταν σε κρατική εταιρεία, πρόσθεσε η πηγή.

Ο Αντρέι Κόστιν, διευθύνων σύμβουλος της κρατικής τράπεζας VTB, δεύτερης μεγαλύτερης στη Ρωσία, πρότεινε τον Ιούνιο να αναλάβει η Μόσχα τον προσωρινό έλεγχο των περιουσιακών στοιχείων της Yandex, καταγγέλλοντας το γεγονός ότι οι δυτικοί επενδυτές θα κέρδιζαν.

Όπως αναφέρει το Reuters, η VTB ήταν η μόνη οντότητα που δήλωσε δημοσίως ότι είχε υποβάλει προσφορά για τη Yandex, πριν ανακοινώσει αργότερα την απόσυρσή της από τη διαδικασία. Δύο πηγές δήλωσαν ότι η VTB δεν ήταν ποτέ μια σοβαρή επιλογή ως αγοραστής, δεδομένων των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στην τράπεζα.

Η άντληση κεφαλαίων από τη Ρωσία γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Η λήψη έγκρισης για συμφωνίες, με τη Μόσχα να απαιτεί πλέον έκπτωση 50% μεταξύ άλλων απαιτήσεων, είναι μια μακρά και δύσκολη διαδικασία, δήλωσαν στο Reuters στελέχη δυτικών εταιρειών.

Για τη Yandex, οι κυρώσεις που επέβαλαν οι ΗΠΑ τον περασμένο μήνα στον Αλεξέι Κούντριν, τον πρώην υπουργό Οικονομικών που ενεργεί ως μεσολαβητής μεταξύ του Κρεμλίνου και της εταιρείας, είναι ένας άλλος πονοκέφαλος, είπαν δύο από τις πηγές.