Κομισιόν: Πράσινο φως για τους μεταβατικούς κανόνες του Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα

Τους κανόνες που διέπουν την εφαρμογή του Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM) κατά τη μεταβατική φάση του, η οποία ξεκινά την 1η Οκτωβρίου του τρέχοντος έτους και διαρκεί έως το τέλος του 2025, ενέκρινε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο εκτελεστικός κανονισμός που δημοσιεύτηκε σήμερα περιγράφει λεπτομερώς τις μεταβατικές υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων για τους εισαγωγείς προϊόντων CBAM της ΕΕ, καθώς και τη μεταβατική μεθοδολογία για τον υπολογισμό των ενσωματωμένων εκπομπών που εκλύονται κατά τη διαδικασία παραγωγής των προϊόντων CBAM.

Στη μεταβατική φάση του CBAM, οι έμποροι θα πρέπει να αναφέρουν μόνο τις εκπομπές που ενσωματώνονται στις εισαγωγές τους που υπόκεινται στον μηχανισμό, χωρίς να καταβάλουν καμία οικονομική προσαρμογή. Αυτό θα δώσει επαρκή χρόνο στις επιχειρήσεις να προετοιμαστούν με προβλέψιμο τρόπο, ενώ θα επιτρέψει επίσης την ακριβή προσαρμογή της οριστικής μεθοδολογίας έως το 2026.

Για να βοηθήσει τόσο τους εισαγωγείς όσο και τους παραγωγούς τρίτων χωρών, η Επιτροπή δημοσίευσε επίσης σήμερα οδηγίες για εισαγωγείς της ΕΕ και εγκαταστάσεις εκτός ΕΕ σχετικά με την πρακτική εφαρμογή των νέων κανόνων. Ταυτόχρονα, αναπτύσσονται επί του παρόντος ειδικά εργαλεία πληροφορικής για να βοηθήσουν τους εισαγωγείς να εκτελέσουν και να αναφέρουν αυτούς τους υπολογισμούς, καθώς και εκπαιδευτικό υλικό, διαδικτυακά σεμινάρια και σεμινάρια για την υποστήριξη των επιχειρήσεων όταν ξεκινήσει ο μεταβατικός μηχανισμός. Ενώ οι εισαγωγείς θα κληθούν να συλλέξουν δεδομένα τέταρτου τριμήνου από την 1η Οκτωβρίου 2023, η πρώτη τους αναφορά θα πρέπει να υποβληθεί έως τις 31 Ιανουαρίου 2024.

Πριν από την έγκρισή του από την Επιτροπή, ο εκτελεστικός κανονισμός αποτέλεσε αντικείμενο δημόσιας διαβούλευσης και στη συνέχεια εγκρίθηκε από την επιτροπή CBAM, η οποία αποτελείται από εκπροσώπους των κρατών μελών της ΕΕ.

Ένας από τους κεντρικούς πυλώνες του φιλόδοξου προγράμματος Fit for 55 της ΕΕ, ο CBAM είναι το εργαλείο ορόσημο της ΕΕ για την καταπολέμηση της διαρροής άνθρακα. Διαρροή άνθρακα συμβαίνει όταν εταιρείες που εδρεύουν στην ΕΕ μεταφέρουν την παραγωγή εντάσεως άνθρακα στο εξωτερικό για να επωφεληθούν από χαμηλότερα πρότυπα ή όταν τα προϊόντα της ΕΕ αντικαθίστανται από εισαγωγές μεγαλύτερης έντασης άνθρακα, κάτι που με τη σειρά του υπονομεύει τη δράση της ΕΕ για το κλίμα.

Τι είναι ο μηχανισμός συνοριακής προσαρμογής άνθρακα;

Το σύστημα CBAM, σχεδιασμένο σύμφωνα με τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) και με άλλες διεθνείς υποχρεώσεις της ΕΕ, θα λειτουργεί ως εξής: Οι εισαγωγείς της ΕΕ θα αγοράζουν πιστοποιητικά άνθρακα που αντιστοιχούν στην τιμή του άνθρακα που θα είχε καταβληθεί εάν τα προϊόντα είχαν παραχθεί σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για την τιμολόγηση του άνθρακα. Αντιστρόφως, όταν ένας παραγωγός τρίτης χώρας μπορεί να αποδείξει ότι έχει ήδη καταβάλει τιμή για τον άνθρακα που χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή των εισαγόμενων εμπορευμάτων σε τρίτη χώρα, το αντίστοιχο κόστος μπορεί να αφαιρεθεί πλήρως για τον εισαγωγέα της ΕΕ. Ο CBAM θα συμβάλει στη μείωση του κινδύνου διαρροής άνθρακα προτρέποντας τους παραγωγούς τρίτων χωρών να προβούν σε οικολογικότερες διαδικασίες παραγωγής.

Ο CBAM θα εφαρμόζεται αρχικά στις εισαγωγές των ακόλουθων αγαθών:

• Σίδηρος και χάλυβας, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων παράγωγων προϊόντων (π.χ. βίδες, μπουλόνια)
• Τσιμέντο
• Αλουμίνιο
• Λιπάσματα
• Ηλεκτρική ενέργεια
• Υδρογόνο