BRICS: Μείωση της χρήσης του δολαρίου στις εμπορικές συναλλαγές

Μπορεί οι χώρες της ομάδας BRICS , μέχι τη στιγμη που γραφόταν αυτές οι γραμμές, να μην μοιράζονται την ίδια θέρμη για να διευρύνουν το μπλόκ τους με νέα μέλη και να ενισχύσουν την γεωπολιτική τους δύναμη έναντι της Δύσης ωστόσο είναι πιο αποφασισμένες να προχωρήσουν στην απεξάρτηση των οικονομιών τους από το δολάριο. Αυτά είναι τα μέχρι τώρα μηνύματα από την συνάντηση τους στη Νότια Αφρική, όπου πραγματοποιείται η 15η Σύνοδος Κορυφής της Ομάδας.

Tα βήματα για την αποδολαριοποίηση

Η μείωση της χρήσης των δολαρίων στις εμπορικές και επενδυτικές συναλλαγές ήταν από τα θέματα της συζήτησης των ηγετών της Βραζιλίας, Ρωσίας, Ινδίας, Κίνας και Νότια Αφρικής στο Γιοχάνεσμπουργκ.

BRICS: Η Κίνα επιχειρεί να στήσει το αντίπαλο δέος στη G7- Ποιοι αντιδρούν

«Θα συνεχίσουμε τις συζητήσεις που αφορούν τα πρακτικά μέτρα για τη διευκόλυνση των εμπορικών και επενδυτικών ροών μέσω της αυξημένης χρήσης τοπικών νομισμάτων», τόνισε ο Σιρίλ Ραμαφόσα, πρόεδρος της Νότιας Αφρικής. «Αυτό είναι ένα θέμα για το οποίο πιστεύουμε ότι πρέπει να γίνουν περαιτέρω συζητήσεις, ιδίως μεταξύ των υπουργών Οικονομικών μας» πρόσθεσε.

«Η αντικειμενική, μη αναστρέψιμη διαδικασία αποδολαριοποίησης των οικονομικών μας δεσμών κερδίζει δυναμική», είπε ο Βλαντιμίρ Πούτιν στην προηχογραφημένη δήλωση του, καθώς ο ίδιος δεν μπορεί να παραστεί στην Σύνοδο, εξαιτίας  εντάλματος σύλληψης που εξέδωσε το Διεθνές Ειδικό Δικαστήριο για τον πρόεδρο της Ρωσίας τον Μάρτιο.

Ωστόσο για να επιταχυνθεί η χρήση των εθνικών νομισμάτων η Κίνα θα πρέπει να μειώσει τα εμπορικά ελλείμματα με άλλες αναπτυσσόμενες χώρες, σημειώνει ο δισεκατομμυριούχος ιδρυτής της ινδικής Vedanta Resources Ltd.

Η οικονομική επιβράδυνση της Κίνας, όπως αναφέρει το Bloomberg, ανοίγει τις πόρτες σε άλλα έθνη για να αντλήσουν μεγαλύτερο μερίδιο των επενδύσεων που απευθύνονται στις αναδυόμενες αγορές, σύμφωνα με στελέχη που συμμετείχαν στη σύνοδο κορυφής των BRICS. Η επιβράδυνση, η οποία χαρακτηρίζεται από την κατάρρευση των ακινήτων, την εκτίναξη του δημοτικού χρέους και την κρίση ανεργίας των νέων, έχει ταρακουνήσει τις χρηματοπιστωτικές αγορές, καθώς οι επενδυτές αναλογίζονται τι μπορεί να σημαίνει για τα εμπορεύματα εν μέσω της φθίνουσας ζήτησης από τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.

Οι διοργανωτές της Νότιας Αφρικής λένε ότι δεν θα γίνουν συζητήσεις για ένα κοινό νόμισμα BRICS, μια ιδέα που επικαλέστηκε η Βραζιλία ως εναλλακτική λύση στην εξάρτηση από το δολάριο.

Η διεύρυνση της Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας

Η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα (NDB) δέχεται πιέσεις να ενισχύσει τη συγκέντρωση κεφαλαίων και τη χορήγηση δανείων σε τοπικό νόμισμα, καθώς η ομάδα BRICS επιδιώκει να μειώσει την εξάρτηση της από το δολάριο και να μετασχηματιστεί σε αντίβαρο έναντι της Δύσης.

«Η διαδικασία επικύρωσης νέων χωρών γίνεται κατά τη συζήτηση των ηγετών (των BRICS), την οποία διεξάγουν χωρίς εμάς ως τράπεζα», λέει στο Reuters ο οικονομικός διευθυντής της, Λέσλι Μαασντόρπ. «Δεν θα υπάρξουν ανακοινώσεις αυτή την εβδομάδα» συνεχίζει και εκτιμά ότι είναι «πιθανό» να υπάρξουν περισσότερα νέα μέλη που θα υποβάλουν αίτηση φέτος, αλλά ότι ο χρόνος εξαρτάται από τις πολιτικές διαδικασίες στις χώρες που θέλουν να ενταχθούν. Τουλάχιστον 15 πιθανές νέες χώρες-μέλη -συμπεριλαμβανομένων της Σαουδικής Αραβίας, της Αλγερίας και της Αργεντινής- βρίσκονται υπό εξέταση από τις κυβερνήσεις που είναι μέτοχοι της τράπεζας», καταλήγει.

Η τράπεζα ιδρύθηκε το 2015 με στόχο την χρηματοδότηση των υποδομών των μελών της BRICS ως εναλλακτική στη δυτικοκρατούμενη Παγκόσμια Τράπεζα. Στη συνέχεια εντάχθηκαν η Αίγυπτος, το Μπαγκλαντές και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Είναι η νεότερη από τις αναπτυξιακές τράπεζες του κόσμου. Στοχεύει να προσελκύσει νέα μέλη για να ενισχύσει την κεφαλαιακή βάση της, αφού οι κυρώσεις των ΗΠΑ στη Ρωσία περιόρισαν τον δανεισμό της.

BRICS: Διαφωνίες στις συζητήσεις για διεύρυνση

Η τράπεζα που δεν θέτει πολιτικούς όρους για τα δάνεια

Πρόσφατα σε συνέντευξή της στους Financial Times, η πρόεδρος της Ντίλμα Ρούσεφ, υπογράμμισε ότι ο δανειστής με έδρα τη Σαγκάη εξετάζει αιτήσεις για ένταξη από περίπου 15 χωρών και είναι πιθανό να εγκρίνει την αποδοχή τεσσάρων ή πέντε χωρών. Αρνήθηκε να κατονομάσει τις χώρες, πρόσθεσε ωστόσο ότι αποτελεί προτεραιότητα για την NDB να διαφοροποιήσει τη γεωγραφική της εκπροσώπηση.

«Αναμένουμε να χορηγήσουμε δάνεια αξίας 8-10 δισ. δολαρίων φέτος», είπε «Στόχος μας είναι να φτάσουμε περίπου το 30% όλων όσων δανείζουμε σε τοπικό νόμισμα».

Η επέκταση του δανεισμού σε τοπικό νόμισμα υποστηρίζει τον ευρύτερο στόχο που συμφωνήθηκε από τις χώρες της BRICS για την ενθάρρυνση της χρήσης εναλλακτικών λύσεων αντί του δολαρίου στις εμπορικές και χρηματοοικονομικές συναλλαγές.

Η Ρούσεφ είπε ότι ο δανεισμός σε τοπικό νόμισμα θα επιτρέψει στους δανειολήπτες των χωρών-μελών να αποφύγουν τον συναλλαγματικό κίνδυνο και τις διακυμάνσεις στα επιτόκια των ΗΠΑ.

«Τα τοπικά νομίσματα δεν είναι εναλλακτικές στο δολάριο», είπε. «Είναι εναλλακτικές σε ένα σύστημα. Μέχρι στιγμής το σύστημα ήταν μονοπολικό. . . πρόκειται να αντικατασταθεί από ένα πιο πολυπολικό σύστημα».

Η τράπεζα των BRICS διαφοροποιείται από την Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ, καθώς δεν θέτει προϋποθέσεις με πολιτικούς όρους για τα δάνεια. «Αποκηρύσσουμε κάθε είδους προϋποθέσεις», λέει με ρητό τρόπο η Ρούσεφ. «Συχνά ένα δάνειο δίνεται με την προϋπόθεση ότι εφαρμόζονται ορισμένες πολιτικές. Δεν το κάνουμε αυτό. Σεβόμαστε τις πολιτικές κάθε χώρας».

Το δανειακό πρόγραμμα της NDB

Η NDB θα προχωρήσει στην έκδοση 5ετών ομολόγων σε ινδική ρουπία ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε διάστημα 5 ετών, μετά την έκδοση του πρώτου της ομολόγου σε νοτιοαφρικανική ραντ την περασμένη εβδομάδα.

Το μέγεθος της πρώτης έκδοσης, που αναμένεται να γίνει αργότερα φέτος, βρίσκεται ακόμη υπό συζήτηση, επισημαίνει στο Reuters ο Μαασντόρπ.

Η τράπεζα θα εκδώσει ομόλογα σε βραζιλιάνικο ρεάλ «όταν κριθεί σκόπιμο» και ελπίζει να εκδώσει σε ρωσικά ρούβλια «μεσοπρόθεσμα» στο πλαίσιο του  προγράμματος 100 δισεκατομμυρίων ρουβλίων (1,06 δισεκατομμυρίων δολαρίων) που δημιούργησε το 2019, εξηγησε. Πρόσθεσε ότι δεν μπορεί να εκδώσει χρέος σε ρούβλια προς το παρόν λόγω των κυρώσεων.

Η NDB έχει ήδη αντλήσει 4,5 δισ. δολάρια φέτος και θα αντλήσει τουλάχιστον 8 δισ. δολάρια μέχρι το τέλος του έτους, συνεχίζει και προσθέτει  ότι εργάζεται για την έκδοση δεύτερου ομολόγου «αναφοράς» σε δολάρια ΗΠΑ και μία ή δύο ακόμη εκδόσεις σε κινεζικά γουάν, με τα μεγέθη και τις λήξεις να μην έχουν ακόμη αποφασιστεί.

Η ομάδα BRICS συμφώνησε να πραγματοποιήσει περισσότερες συνομιλίες σχετικά με το πώς θα μειώσουν την εξάρτησή τους από το δολάριο, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης της άμεσης χρήσης των δικών τους νομισμάτων για συναλλαγές, δήλωσε ο πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Cyril Ramaphosa.