Η ιστορία του Πάουελ στο Τζάκσον Χόλ: O καλός, ο κακός και άσχημος

Διαχρονικά τα φώτα της παγκόσμιας επενδυτικής κοινότητας στρέφονται κάθε Αύγουστο στο Τζάκσον Χόλ ,στο Γουαϊόμινγκ, όπου πραγματοποιείται το ετήσιο Συμπόσιο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ.

Η ιστορία του Συμποσίου της Fed ξεκινάει δεκαετίες πίσω και συγκεκριμένα το 1978 ενώ μέχρι το 1981 δεν γινόταν στην ίδια τοποθεσία. Μέχρι που ο τότε κεντρικός τραπεζίτης, Πολ Βόλκερ έπελεξε το Γουαϊόμινγκ, γιατί ήθελε να παρακολουθήσει το εξαιρετικό ψάρεμα με μύγες στην περιοχή, το οποίο πραγματοποιείται στα τέλη Αυγούστου.

Ελ Εριάν: Οι επιλογές στρατηγικής για τον Τζέι Πάουελ

Ο Βόλκερ κάθισε στο τιμόνι της Fed από το 1979 ως το 1987 και άφησε το στίγμα του ως αυτός που κατάφερε να τιθασεύσει τον καλπάζοντα πληθωρισμό των ΗΠΑ. Διορίστηκε από τον πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ, σε μία εποχή που η Αμερική αντιμετώπιζε στασιμοπληθωρισμό. Αμέσως «έπιασε δουλειά» με σκοπό να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό, ο οποίος ήταν εκτός ελέγχου, αυξάνοντας τα επιτόκια, τα οποία έφτασαν στο 20%, τον Δεκέμβριο του 1980. Ο κεντρικός τραπεζίτης «έκανε τη δουλειά», και με αυτόν τον τρόπο, αποκατέστησε την αξιοπιστία της κεντρικής τράπεζας, ακόμη κι εάν η νομισματική πολιτική που ακολούθησε προκάλεσε απότομη επιβράδυνση το 1981 και ύφεση το 1982.

Δεν γνωρίζουμε αν ο Τζερόμ Πάουελ έρχεται φέτος στο Συμπόσιο αναλογιζόμενος την ιστορία του Βόλκερ αλλά σίγουρα γνωρίζει ότι η ομιλία του θα δώσει το στίγμα για το πώς θα κινηθεί η νομισματική πολιτική. Τα ισχυρά στοιχεία των ΗΠΑ αυτό το μήνα έχουν διαμορφώσει την εκτίμηση ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν υψηλότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Κάτι που οδήγησε τις αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας και αύξησε το κόστος δανεισμού σε παγκόσμιο επίπεδο.

Αγορές και οικονομολόγοι θα επιχειρήσουν να αποκρυπογραφήσουν την στριφνή, ιερογλυφική γλώσσα που χρησιμοποιούν οι κεντρικοί τραπεζίτες για να διαμορφώσουν εικόνα αν η Fed βρίσκεται στο τέλος ή κοντά στην ολοκλήρωση του επιθετικού κύκλου σύσφιγξης νομισματική πολιτικής των τελευταίων δεκαετιών.

Μέχρι την αυριανή ομιλία του 70χρονου Πάουελ, στην εκδήλωση που διοργανώνεται από την Fed του Κάνσας, το Reuters κατέγραψε τις ομιλίες του στα προηγούμενα Συμπόσια, το οικονομικό και πολιτικό πλαίσιο της εκάστοτε χρονιάς καθώς και την αντίδραση της αγοράς.

24 Αυγούστου 2018: Αλλαγή αστέρων- H πρεμιέρα

Η πρεμιέρα του Τζερόμ Πάουελ, ως επικεφαλής στην Fed, καθώς προηγούμενως ήταν μέλος του διοικητικού συμβουλίου της με πρότερη καριέρα στην επενδυτική τραπεζική, πραγματοποιήθηκε πριν από πέντε χρόνια. Η Federal Reserve μετρούσε  σχεδόν τρία χρόνια από την πρώτη προσπάθεια σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Αυτό που είχε ξεκινήσει ως μια χαλαρή προσπάθεια ανόδου των επιτοκίων υπό την προκάτοχό του, Τζάνετ Γέλεν, έγινε μια πιο αποφασιστική υπόθεση από τον Πάουελ σε ρόλο γερακιού, καθώς ο πληθωρισμός, όπως έδειχνε ο αγαπημένος δείκτης της Fed o οποίος μετρά τις προσωπικές καταναλωτικές δαπάνες, έτρεχε με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων έξι ετών.

Στην ομιλία του με τίτλο «Η νομισματική πολιτική σε μια μεταβαλλόμενη οικονομία», περιέγραψε αυτό που έχει γίνει βασικό θέμα της θητείας του: Να στηριχθεί λιγότερο όσον αφορά την καθοδήγηση της νομισματικής πολιτικής σε θεωρητικούς δείκτες όπως το «ουδέτερο» επιτόκιο, ή R-star στη γλώσσα των οικονομολόγων, και περισσότερο σε επιτόπιες οικονομικές παρατηρήσεις. Αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή, εξήγησε ο Πάουελ, οι συνθήκες απαιτούν περισσότερες αυξήσεις επιτοκίων.

Μετοχές: Ο δείκτης S&P 500 σημείωσε άνοδο 0,6% στις 2874,69 μονάδες.

Ομόλογα: Η απόδοση του 2ετούς ομολόγου αυξήθηκε κατά 2 μονάδες βάσης στο 2,63%.

23 Αυγούστου 2019: Ο Τραμπ και το εμπόριο

Ο Πάουελ προχώρησε σε δύο ακόμη αυξήσεις επιτοκίων προτού η επιβράδυνση της ανάπτυξης και του πληθωρισμού τερματίσει τον κύκλο σύσφιγξης τον Δεκέμβριο του 2018. Στην πραγματικότητα, η Fed είχε αρχίσει να μειώνει το βασικό της επιτόκιο μόλις λίγες εβδομάδες πριν από την εμφάνισή του στο Τζάκσον Χολ το 2019 για να αντισταθμίσει τους αντίθετους ανέμους στην ανάπτυξη από τον εμπορικό πόλεμο του τότε προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με την Κίνα. Η ομιλία του Πάουελ με θέμα «Προκλήσεις για τη νομισματική πολιτική» έδωσε το στίγμα  ότι πιθανότατα θα ακολουθήσουν κι άλλες μειώσεις επιτοκίων. Δέχθηκε μάλιστα σκληρή κριτική από τον Τραμπ γιατί δεν χαλάρωσε περισσότερο την νομισματική πολιτική.

Μετοχές:  Ο δείκτης S&P 500 υποχώρησε κατά 2,6% στις 2847,11 μονάδες

Ομόλογα: Η απόδοση του 2ετούς ομολόγου μειώθηκε κατά 8 μονάδες βάσης στο 1,53%.

27 Αυγούστου 2020: Ένα νέο πλαίσιο

Ο Αύγουστος του 2020, με την έναρξη της πανδημίας 6 μήνες πριν, έβρισκε την παγκόσμια κοινότητα σε μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Τα lock down είχαν προκαλέσει την πιο απότομη παύση της οικονομικής δραστηριότητας που είχε ποτέ καταγραφεί, αφήνοντας άνεργους περισσότερους από 20 εκατομμύρια ανθρώπους στις Ηνωμένες Πολιτείες μέσα σε δύο μήνες. Καθώς ο Πάουελ ετοιμαζόταν να μιλήσει μέσω βιντεοεικόνας σε ένα συμπόσιο που διεξαγόταν εικονικά λόγω των απαιτήσεων κοινωνικής αποστασιοποίησης, μια εκκολαπτόμενη οικονομική ανάκαμψη βρισκόταν σε εξέλιξη, αλλά κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί τότε πόσο ισχυρή θα ήταν.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ομιλία του Πάουελ με τίτλο «Νέες οικονομικές προκλήσεις και η αναθεώρηση της νομισματικής πολιτικής της Fed» περιέγραψε τους πρόσφατα ανασχεδιασμένους στόχους πολιτικής της Fed για πλήρη απασχόληση «χωρίς αποκλεισμούς» και μέσο πληθωρισμό 2%, το αποκορύφωμα μιας σχεδόν διετούς διαδικασίας αναθεώρησης. Εξήγησε επίσης ότι η κεντρική τράπεζα δεν θα αυξάνει πλέον τα επιτόκια ως αντίδραση στην πτώση της ανεργίας, εκτός εάν υπάρχει μια ανεπιθύμητη άνοδος των τιμών. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι αυτό το νέο πλαίσιο ήταν ο λόγος που η Fed άργησε να συμμετάσχει στη μάχη κατά του πληθωρισμού το 2021.

Μετοχές:  Ο δείκτης S&P 500 σημείωσε άνοδο 0,2% στις 3.484,55 μονάδες.

Ομόλογα:  Η απόδοση του 2ετούς ομολόγου αυξήθηκε λιγότερο από μισή μονάδα βάσης στο 0,15%.

27 Αυγούστου 2021: «Παροδικός» πληθωρισμός

Η ανάκαμψη των ΗΠΑ από την πανδημική ύφεση αποδείχθηκε ταχύτερη απ’ ό,τι οι περισσότεροι είχαν εκτιμήσει, χάρη στις κυβερνητικές δαπάνες που ξεπέρασαν τα 6 τρισ. δολαρίων υπό τον Τραμπ και τον δημοκρατικό διάδοχό του, Τζο Μπάιντεν. Ταυτόχρονα, η ανάκαμψη συνοδευόταν από ελλείψεις εργαζομένων και παγκόσμιες διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού που είχαν στείλει τον πληθωρισμό σε υψηλά 30 ετών, σε ποσοστό υπερδιπλάσιο του στόχου της Fed.

Αφού ένα καλοκαιρινό κύμα των κρουσμάτων COVID-19 ματαίωσε τα σχέδια για την αυτοπρόσωπη διεξαγωγή του συμποσίου, ο Πάουελ – που ακόμη περίμενε να μάθει αν ο Μπάιντεν θα τον διόριζε εκ νέου επικεφαλής της Fed – χρησιμοποίησε την ομιλία του με θέμα «Η νομισματική πολιτική στην εποχή του COVID» για να εκθέσει την κυρίαρχη εκείνη την εποχή άποψη στο εσωτερικό της Fed, ότι η αύξηση του πληθωρισμού είναι μια παροδική επίδραση της πανδημίας και θα «ξεφουσκώσει» ως επί το πλείστον από μόνη της. Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, δεν υπήρχε καμία βιασύνη να μειωθεί το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της κεντρικής τράπεζας, πόσο μάλλον να αυξηθούν τα επιτόκια. Η Fed εγκατέλειψε αυτή την άποψη λίγους μήνες αργότερα.

Μετοχές: Ο δείκτης S&P 500 σημείωσε άνοδο 0,9% στις 4.509,37 μονάδες.

Ομόλογα: Η απόδοση του 2ετούς ομολόγου μειώθηκε κατά 2 μονάδες βάσης στο 0,22%.

26 Αυγούστου 2022: «Μέχρι να τελειώσει η δουλειά»

Με τον πληθωρισμό να τρέχει πλέον με τον ταχύτερο ρυθμό από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 και την ανεργία να έχει επιστρέψει στα χαμηλότερα επίπεδα από τη δεκαετία του 1960, η Fed, με τον Πάουελ να έχει διοριστεί εκ νέου στην κορυφαία θέση της κεντρικής τράπεζας, είχε προχωρήσει σε αυξήσεων των επιτοκίων εδώ και μήνες. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές, προβλέποντας ότι η αύξηση του κόστους χρήματος θα προκαλούσε ύφεση, είχαν αρχίσει να στοιχηματίζουν ότι η εκστρατεία σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής θα λάμβανε σύντομα τέλος. Η «Νομισματική πολιτική και σταθερότητα των τιμών», η συντομότερη μέχρι σήμερα ομιλία του Πάουελ στο Τζάκσον Χόλ, έβαλε τέλος σε αυτή την άποψη με μια αμείλικτη εστίαση στην καταπολέμηση του πληθωρισμού ακόμη και με κόστος την αύξηση της ανεργίας. Οι μετοχές βυθίστηκαν ως απάντηση και τις επόμενες εβδομάδες τα ομόλογα αποτιμούσαν περαιτέρω σύσφιγξη της πολιτικής.

Μετοχές: Ο δείκτης S&P 500 υποχώρησε κατά 3,4% στα 4.057,66.

Ομόλογα: Η απόδοση του 2ετούς ομολόγου αυξήθηκε κατά 2 μονάδες βάσης στο 3,39%.

Όσον αφορά το στίγμα της αυριανής ομιλίας του προέδρου της Fed o διάσημος οικονομολόγος, πρόεδρος του Queens’ College του Cambridge και σύμβουλος των Allianz και Gramercy, Μοχάμεντ ελ Εριάν, αποτύπωσε την δική του εκτίμηση στο Editorial των Financial Times.

«Αναγνωρίζοντας το επίπεδο ενδιαφέροντος, ο πρόεδρος της Fed, Τζέι Πάουελ και οι προκάτοχοί του έχουν υιοθετήσει μία από τις τρεις βασικές προσεγγίσεις ανάλογα με τις περιστάσεις: σηματοδότηση επικείμενων βημάτων νομισματικής πολιτικής, εμβάθυνση σε μακροπρόθεσμα ζητήματα νομισματικής πολιτικής ή περιορισμός σε ένα στενό οικονομικό ζήτημα χωρίς άμεσες επιπτώσεις της πολιτικής.

Ο Πάουελ έχει ένα περιβάλλον ιδιαίτερα πλούσιο σε στόχους για όποια στρατηγική επιλέξει φέτος. Είναι μια στιγμή μεγάλης οικονομικής ρευστότητας με συναρπαστικές πολιτικές προκλήσεις και συμβιβασμούς, τόσο τακτικών όσο και στρατηγικών. Πράγματι, δεν θα εκπλαγώ αν δεν είναι η διαθεσιμότητα των θεμάτων που θα καθορίσει τι θα επιλέξει να πει στις 25 Αυγούστου, αλλά ένας προσωπικός υπολογισμός που θα βασιστεί σε μεγάλο βαθμό στις εκτιμήσεις κινδύνου.»