Το φθινόπωρο προβληματίζει την ελληνική οικονομία

Νωρίτερα από ό,τι αναμενόταν αρχικά φαίνεται ότι φτάνει η Ευρώπη στο σημείο συναγερμού. Τα στοιχεία Αυγούστου που δημοσιεύτηκαν μεσοβδόμαδα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της ζώνης του ευρώ, τη Γερμανία και τη Γαλλία, έδειξαν βαρύ και βίαιο γύρισμα προς την ύφεση.

Το γεγονός ότι και οι δύο οικονομίες δεν έχουν ξεμπερδέψει με τον πληθωρισμό, κάνει το φθινοπωρινό μείγμα στην ευρωπαϊκή οικονομία εκρηκτικό. Με αυτά τα δεδομένα οι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας γίνονται ακόμα πιο δύσκολες, καθώς μια ακόμα αύξηση των επιτοκίων που σχεδόν έχει προεξοφληθεί για τον Σεπτέμβριο μπορεί να επιταχύνει τη συρρίκνωση.

Αν όμως επιλέξει να μην παρέμβει, τότε οι πληθωριστικές τάσεις μπορεί να αναζωπυρωθούν και η ζημιά να είναι μεγαλύτερη. Τα ανησυχητικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν αφορούσαν τον δείκτη μεταποίησης. Έδειξε ότι και οι υπηρεσίες ακολουθούν τη βιομηχανική παραγωγή στην ύφεση. Πρόκειται για την πρώτη συρρίκνωση της δραστηριότητας των υπηρεσιών από τα τέλη του 2022. Αυτά που προκάλεσαν τρόμο ήταν τα στοιχεία της Γερμανίας.

Η συνολική δραστηριότητα στη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης μειώθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό από αυτόν που είχε καταγραφεί στο πρώτο κύμα της πανδημίας και είχε οδηγήσει την οικονομία σε αδιέξοδο τον Μάιο του 2020. Συνολικά, οι οικονομολόγοι βλέπουν πλέον ύφεση στη ζώνη του ευρώ της τάξεως του 0,2% για το τρίτο τρίμηνο του έτους, από ανάπτυξη 0,3% στο β’ τρίμηνο.

Το υφεσιακό σκηνικό συνοδεύεται ωστόσο και από ακρίβεια, καθώς τα στοιχεία έδειξαν νέες ανατιμητικές πιέσεις στις τιμές. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι η αγορά εργασίας, η οποία μέχρι στιγμής παρέμεινε ανθεκτική έναντι της επιδείνωσης των οικονομικών προοπτικών, αρχίζει να αισθάνεται την πίεση. Οι προσλήψεις σχεδόν σταμάτησαν, καθώς οι εταιρείες βλέπουν την ύφεση να χτυπά τους ισολογισμούς τους και βέβαια οι μισθολογικές αυξήσεις αναβάλλονται.

Όλα αυτά τα δεδομένα καλό είναι να τα έχουμε στο κεφάλι μας όσο μπαίνουμε στο κλίμα που μας περιμένει μετά τις διακοπές. Η ελληνική οικονομία, όταν οι άλλοι μπαίνουν σε ύφεση, συνεχίζει να αγωνιά… αν θα κινηθεί και στο β’ τρίμηνο με ρυθμό ανάπτυξης πάνω από 2%. Η ανεργία συνεχίζει να μειώνεται, ενώ ο πληθωρισμός δείχνει να σταθεροποιείται στα χαμηλά του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Κατανάλωση και επενδύσεις αυξάνονται, όχι με την ίδια ορμή προηγούμενων μηνών, αλλά ακόμα κινούνται ανοδικά.  Δεν σημαίνει ωστόσο ότι όλα αυτά δεν μπορεί να αλλάξουν ή να πιστεύει κάποιος ότι δεν θα επηρεαστούμε.

Άλλωστε οι οικονομίες που συρρικνώνονται είναι οι βασικοί αγοραστές των προϊόντων μας, οι βασικοί πελάτες του τουρισμού μας. Πέφτουν αυτοί, επηρεαζόμαστε έντονα και εμείς. Για αυτό και χρειάζεται προσοχή με αποφάσεις που σε αυτή τη φάση μπορεί να κάνουν μεγάλη ζημιά, όπως απότομες και γενικευμένες μεγάλες μισθολογικές αυξήσεις.

Ήδη στην αγορά καταγράφηκαν οι πρώτες… αναδουλειές την περίοδο των εκπτώσεων, ενώ μαθαίνω ότι και στις κατασκευές η αγορά φοβάται «φούσκα» ζητώντας προπληρωμή των υλικών σε όλα τα στάδια της κατασκευής μιας οικοδομής.