Τουρκία: Μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς στο βωμό του «παρά» των τουριστών

Η κατασκευή τουριστικών εγκαταστάσεων σε δύο παραλίες, Alacasu και Bostanlık, που αποτελούσαν μέρος της αρχαίας πόλης Φασηλίδος –υποψήφια για το καθεστώς παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco – έχει προκαλέσει οργή καθώς είναι η πιο πρόσφατη «θυσία» του τουρκικού υπουργείου Πολιτισμού στον τουρισμό.

Οι παραλίες, στην επαρχία της Αττάλειας, ήταν μέρος του ελληνικού και ρωμαϊκού οικισμού που πιστεύεται ότι ήταν η γενέτειρα του μαθητή του Πλάτωνα, και δραματουργού Θεοδέκτη. Παρά τα ερείπια που χρονολογούνται από τον δεύτερο αιώνα π.Χ., οι παραλίες δεν έχουν υποστεί ποτέ αρχαιολογική ανασκαφή.

Αμμοθίνες: Η έρημος της Ελλάδας βρίσκεται στο Βόρειο Αιγαίο

Τον Ιανουάριο, ωστόσο, κρατικοί τοπογράφοι δήλωσαν ότι οι παραλίες δεν είχαν ουσιαστική αξία, σύμφωνα με τον Guardian. Στη συνέχεια, το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού ενέκρινε την κατασκευή υποδομών για τους επισκέπτες, αξίας άνω του 1 εκατομμυρίου λιρών, όπως τουαλέτες, καφετέριες και αποδυτήρια, με σκοπό να μετατραπεί η περιοχή σε τουριστικό προορισμό.

Στην παρούσα οικονομική συγκυρία, η Τουρκία βλέπει τον τουρισμό ως σωσίβιο. Ο κλάδος αποτελούσε περίπου το 10% του ΑΕΠ πριν από την πανδημία. Τώρα έχουν ξεκινήσει διαφημιστικές καμπάνιες με στόχο την προσέλκυση 90 εκατομμυρίων επισκεπτών έως το 2028.

Οι επικριτές σημειώνουν ότι η υποδομή που απαιτείται για τη φιλοξενία τόσων πολλών ανθρώπων αποβαίνει σε βάρος της πολιτιστικής κληρονομιάς

Στο Alacasu και το Bostanlık, μια έκθεση που συντάχθηκε από το παράρτημα της Αττάλειας της Ένωσης Τούρκων Αρχαιολόγων εντόπισε «τη δυνατότητα προσφοράς σημαντικών αρχαιολογικών πληροφοριών». Οι επιφανειακές μελέτες έχουν ήδη αποκαλύψει υπολείμματα αμφορέων και επιγραφές, καθώς και αρχιτεκτονικές κατασκευές στο Bostanlık. Ένας αρχαίος δρόμος στο Alacasu δείχνει στοιχεία ότι χρησιμοποιήθηκε από δυνάμεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Το υπουργείο Πολιτισμού της Τουρκίας δαπάνησε μόλις 60.000 τουρκικές λίρες (2300 ευρώ) για την αρχαιολογική έρευνα στην περιοχή το 2022, σε σύγκριση με περισσότερα από 50 εκατομμύρια λίρες για τις τουριστικές υποδομές.

Σύμφωνα με τοπική ομάδα ακτιβιστών, το σκυρόδεμα και τα βαριά μηχανήματα έχουν ήδη βλάψει και έχουν διαταράξει τα χρονολογικά στρώματα κάτω από το έδαφος. Η εκστρατεία Don’t Touch Phaselis (Phaselis’e Dokunma Hareketi), που δημιουργήθηκε από ντόπιους και υποστηρίζεται από οργανώσεις όπως την ένωση αρχαιολόγων και το World Wildlife Fund Turkey, κινήθηκε νομικά και τον Ιούνιο πέτυχε την προσωρινή διακοπή της κατασκευής.

Τούρκοι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την αλόγιστη ανάπτυξη εις βάρος όλων των πολιτιστικών αγαθών που η Μικρά Ασία, σαν κοιτίδα τόσων πολιτισμών εμπεριέχει.

Αλλά, δεν κινδυνεύει μόνο η πολιτιστική κληρονομιά. Ο όρμος Bostanlık είναι τόπος αναπαραγωγής θαλάσσιων χελωνών και χαρακτηρίζεται ως προστατευόμενη περιοχή κατά την περίοδο ωοτοκίας τους.

Η Τουρκία έχει υπογράψει τη Σύμβαση της Βαρκελώνης, μια διεθνή συμφωνία για την προστασία των περιβαλλοντικών και πολιτιστικών αγαθών της Μεσογείου.