ΕΤΕπ: Η «μάχη» για την ηγεσία της ευρωπαϊκής τράπεζας

Πρόκειται για την πολιτική «μάχη» της χρονιάς. Η μάχη για την ανάδειξη του επόμενου επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων κορυφώνεται, δημιουργώντας μια σύγκρουση ανάμεσα σε δύο από τους πιο γνωστούς πολιτικούς της Ευρώπης με παρελθόν στα χρηματοοικονομικά, σύμφωνα με το Politico.

Η Μαργκρέτε Βεστάγκερ, η απερχόμενη επικεφαλής ανταγωνισμού της ΕΕ, και η Νάντια Καλβίνο, υπουργός Οικονομικών της Ισπανίας, διεκδικούν την κορυφαία θέση στον ολοένα και πιο σημαντικό πιστωτή με έδρα το Λουξεμβούργο, ο οποίος χορηγεί κάθε χρόνο δάνεια δισεκατομμυρίων ευρώ σε έργα υποδομής, συμπεριλαμβανομένων των έργων ανοικοδόμησης στην Ουκρανία.

Όπως όλες οι μάχες εντός της ΕΕ, το πολιτικό παζάρι δεν γίνεται σε κενό αέρος. Στο παρασκήνιο, οι υπουργοί Οικονομικών κάνουν ήδη υπολογισμούς σχετικά με το πώς ο διαξιφισμός της ΕΤΕπ θα ενσωματωθεί στο μεγάλο μοίρασμα της πίτας της ΕΕ για την αγορά απασχόλησης το επόμενο έτος, όταν θα διοριστούν νέοι επίτροποι μετά τις ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου.

Στήριξη του βιομηχανικού σχεδίου της Πράσινης Συμφωνίας από την ΕΤΕπ

Η θέση της Γαλλίας είναι πιθανό να αποδειχθεί ιδιαίτερα σημαντική. Το Παρίσι είναι εδώ και καιρό απογοητευμένο από την Βεστάγκερ, η οποία πήρε θέση κατά των “ευρωπαίων πρωταθλητών” εμποδίζοντας τη σχεδιαζόμενη σιδηροδρομική γιγαντιαία συγχώνευση μεταξύ της Alstom και της Siemens. Στην κούρσα για την ΕΤΕπ, η Γαλλία τονίζει επίσης ότι το επόµενο αφεντικό της ΕΤΕπ θα πρέπει να κατευθύνει τους πόρους των δανειστών σε πυρηνικά έργα -κάτι που θεωρείται πιθανό να παίξει υπέρ του Καλβίνο.

Οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών θα συνεδριάσουν τον επόμενο μήνα στη βόρεια ισπανική πόλη Σαντιάγο ντε Κομποστέλα για να επιλέξουν τον υποψήφιο – σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΤΕπ, η απόφαση ανήκει στο διοικητικό συμβούλιο της τράπεζας, δηλαδή στους Ευρωπαίους υπουργούς Οικονομικών.

Το στοίχημα της Βεστάγκερ

Πριν από δύο μήνες, οι προοπτικές φαίνονταν καλύτερες για τη Μαργκρέτε Βεστάγκερ. Η επικεφαλής της Επιτροπής Ανταγωνισμού, που πλησίαζε στο τέλος της δεύτερης θητείας της ως Επίτροπος, ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά ότι θα διεκδικούσε τη θέση της επικεφαλής της ΕΤΕπ.

Η 55χρονη Βεστάγκερ υπήρξε μια από τις πιο αναγνωρίσιμες προσωπικότητες στην ΕΕ για το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας, υπερασπιζόμενη μια σκληρή στάση απέναντι στην Υψηλή Τεχνολογία και τις φορολογικές ρυθμίσεις των πολυεθνικών εταιρειών, η οποία της χάρισε την αμφιλεγόμενη διάκριση να την κατονομάζει ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ως “κυρία των φόρων”. Ωστόσο, το άστρο της εξασθένησε σημαντικά κατά τη δεύτερη θητεία της, καθώς οι επικριτές παραπονέθηκαν ότι οι πολυδιαφημισμένες υποθέσεις της κατά της Google δεν έκαναν πολλά για να περιορίσουν την κυριαρχία του γίγαντα της αναζήτησης, και υπέστη μια σημαντική ήττα το 2020 σχετικά με την υπόθεση ύψους 13 δισεκατομμυρίων ευρώ κατά των φορολογικών υποθέσεων της Apple στην Ιρλανδία.

Παρόλα αυτά, ανεξάρτητα από αυτές τις αναποδιές, η ΕΤΕπ έμοιαζε με την ιδανική ζώνη προσγείωσης για την πρώην αντιπρόεδρο της κυβέρνησης της Δανίας προκειμένου να ανακάμψει.

Ωστόσο, η υποψηφιότητα της Νάντια Καλβίνο, κατά την τελευταία στιγμή, άλλαξε τη δυναμική. Η Ισπανίδα είναι πρώην αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία είναι υπουργός Οικονομικών της Ισπανίας από το 2018. Έχει γνωστοποιήσει και στο παρελθόν τις φιλοδοξίες της για την κορυφαία θέση, βάζοντας ανεπιτυχώς μια υποψηφιότητα για την προεδρία του Eurogroup – του οργάνου που εκπροσωπεί τους υπουργούς Οικονομικών του ευρώ – το 2020.

Φημολογείται επίσης ότι φιλοδοξεί να εξασφαλίσει μια κορυφαία παγκόσμια θέση, στο ΔΝΤ ή την Παγκόσμια Τράπεζα, εικασίες που τροφοδοτήθηκαν από τον διορισμό της ως προέδρου της Διεθνούς Νομισματικής και Χρηματοπιστωτικής Επιτροπής, ενός συμβουλευτικού οργάνου στο πλαίσιο του ΔΝΤ.

Συνθέτοντας το παζλ

Οι Βεστάγκερ και Καλβίνο δεν είναι οι μόνες πιθανές υποψήφιες. Άλλοι υποψήφιοι είναι η Πολωνή οικονομολόγος και νυν αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ Τερέζα Τσέρβινσκα, ο Σουηδός Τόμας Όστρος και ο πρώην Ιταλός υπουργός και υποδιοικητής της Τράπεζας της Ιταλίας Ντανιέλε Φράνκο.

Αξιωματούχοι που μίλησαν στο POLITICO πιστεύουν ότι η θέση προορίζεται για την Καλβίνο, σημειώνοντας ότι έχει ήδη ένα πλεονέκτημα επειδή κάθεται γύρω από το τραπέζι του Ecofin.

“Αυτή είναι σε μεγάλο βαθμό μια απόφαση για τους υπουργούς Οικονομικών. Αν είσαι εν ενεργεία υπουργός Οικονομικών έχεις το πλεονέκτημα”, δήλωσε ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος.

Αλλά ο ρόλος των τεσσάρων μεγαλύτερων χωρών της ΕΕ είναι επίσης καθοριστικός. Οι επαφές βρίσκονται σε εξέλιξη εδώ και εβδομάδες μεταξύ αξιωματούχων ορισμένων από τις κορυφαίες οικονομίες της Ευρώπης. Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρούνο Λε Μερ μίλησε με τη Βεστάγκερ τον περασμένο μήνα μετά τον σάλο που προκλήθηκε από τον διορισμό της Αμερικανίδας οικονομολόγου Φιόνα Σκοτ Μόρτον σε κορυφαία θέση στον τομέα του ανταγωνισμού, μια κίνηση στην οποία αντιτάχθηκε σθεναρά (και τελικά απορρίφθηκε) το Παρίσι.

Η Γαλλία έχει μιλήσει ευθέως για αυτό που θεωρεί ως βασική προτεραιότητα για την ΕΤΕπ – να επιτρέψει στον δανειστή να επενδύσει σε πυρηνικά έργα, μια πολιτική που απαγορεύεται επί του παρόντος από την τράπεζα. Ο Λε Μερ δήλωσε στην Εθνοσυνέλευση στις 12 Ιουλίου ότι ο επόμενος επικεφαλής της ΕΤΕπ θα πρέπει να υποστηρίξει την πυρηνική ενέργεια.

Οι αξιωματούχοι αρνήθηκαν να σχολιάσουν αν ο Λε Μερ και η Βεστάγκερ συζήτησαν τη συμπερίληψη της πυρηνικής ενέργειας κατά την τηλεφωνική τους επικοινωνία στις 25 Ιουλίου. Ωστόσο, ανώτερος Γάλλος αξιωματούχος παραδέχθηκε ότι η προηγούμενη αντίθεση της Βεστάγκερ στην πυρηνική ενέργεια έχει σημειωθεί.

“Έκανε [η Βεστάγκερ] ό,τι μπορούσε για να αφαιρέσει την πυρηνική ενέργεια από το Repower EU [την πρόσφατη ενεργειακή πρόταση της ΕΕ], οπότε δεν κέρδισε ακριβώς την εμπιστοσύνη μας εκεί. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι έχουμε κάποιες διαφορές στο όραμά μας σχετικά με τη βιομηχανική πολιτική”, δήλωσε ο αξιωματούχος στο POLITICO.

Ερωτηθείς σχετικά με τις απόψεις του Μακρόν για το δίλημμα μεταξύ Καλβίνο και Βεστάγκερ, δύο πηγές δήλωσαν ότι ο Γάλλος πρόεδρος δεν έχει αποφασίσει ακόμη.

Δύο είναι πάρα πολλοί

Αλλά και η Καλβίνο έχει μια μάχη μπροστά της. Μια άλλη Ισπανίδα, η υποδιοικητής της Τράπεζας της Ισπανίας Μαργαρίτα Ντελγάδο, είναι υποψήφια για την προεδρία του εποπτικού συμβουλίου της ΕΚΤ. Η θέση του προέδρου του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) – μια μεγάλη υπόθεση στον κόσμο της ευρωπαϊκής οικονομίας – μένει κενή στο τέλος του έτους. Όμως οι χώρες μέλη είναι απίθανο να συμφωνήσουν με την εξασφάλιση κορυφαίων θέσεων εργασίας στον χρηματοπιστωτικό τομέα από δύο Ισπανούς. Στον κατάλογο των υποψηφίων για τον SSM περιλαμβάνεται επίσης η Γερμανίδα οικονομολόγος και αντιπρόεδρος της Bundesbank Κλαούντια Μπουχ, με το Βερολίνο να κάνει μεγάλες παρασκηνιακές προσπάθειες για την υποψηφιότητά της.

Η υποψηφιότητα της Μπουχ περιπλέκεται από το γεγονός ότι η οικονομική επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στήριξε την Ντελγάδο κατά την ακρόαση των υποψηφίων νωρίτερα φέτος και είναι πιθανό να αντιδράσει στην ιδέα οποιασδήποτε παρασκηνιακής προσπάθειας για την τοποθέτηση της Γερμανίδας. (Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς και το Συμβούλιο, θα πρέπει να εγκρίνουν τον διορισμό).

Η Ιταλία έχει επίσης συμμετοχή στο παιχνίδι. Αν και πρότεινε τον Ντανιέλε Φράνκο, στενό σύμμαχο του σεβαστού πρώην πρωθυπουργού και επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, για τη θέση της ΕΤΕπ, πηγές ανέφεραν ότι η Ρώμη ετοιμάζεται στην πραγματικότητα αντί να προτείνει τον πρώην υπουργό Οικονομίας ως αντικαταστάτη του Φάμπιο Πανέτα, ο οποίος θα αποχωρήσει σύντομα από το εκτελεστικό συμβούλιο της ΕΚΤ. Εκπρόσωπος του ιταλικού υπουργείου Οικονομίας αρνήθηκε να σχολιάσει.

Με τις διαπραγματεύσεις να επιταχύνονται εν όψει της συνόδου του επόμενου μήνα στο Σαντιάγο ντε Κομποστέλα, η επερχόμενη διαμάχη για το ποιος θα ηγηθεί της ΕΤΕπ είναι μια πρόγευση του τι πρόκειται να ακολουθήσει το επόμενο έτος, όταν θα ξεδιπλωθεί η πραγματική μάχη για το ποιος θα διοικήσει την ΕΕ μετά τις ευρωεκλογές.