ΕΕ: Προ των πυλών η «μάχη» με Γερμανία και Γαλλία για τις επιδοτήσεις στην ενέργεια

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρίσκεται σε τροχιά σύγκρουσης με το Παρίσι και το Βερολίνο σχετικά με το αν η ευρωπαϊκή επιδοματική πολιτική για την ενέργεια θα συνεχιστεί και μετά το τέλος του έτους.

Το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ επανεξετάζει τα μέτρα κρίσης που επιβλήθηκαν μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πέρυσι και τα οποία επέτρεπαν στις εθνικές πρωτεύουσες να επιδοτούν τον ενεργειακό τομέα για να απαλύνουν τη βιομηχανία από τις αιχμές των τιμών. Σε μια έρευνα που στάλθηκε στις εθνικές κυβερνήσεις στα τέλη του περασμένου μήνα και την οποία εξασφάλισε το POLITICO, η Επιτροπή πιέζει τις πρωτεύουσες να επιβεβαιώσουν ότι αυτοί οι χαλαροί κανόνες για τις κρατικές παροχές θα πρέπει να καταργηθούν σταδιακά έως τις 31 Δεκεμβρίου, όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί.

Ούτε η Γαλλία ούτε η Γερμανία είναι πρόθυμες να καταργήσουν εντελώς τις επιδοτήσεις, φοβούμενες ότι θα χάσουν τη βιομηχανική τους ανταγωνιστικότητα και ότι κορυφαίες βιομηχανίες θα μετακινηθούν προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα.

Η προθεσμία της 31ης Δεκεμβρίου θα σηματοδοτούσε το οριστικό τέλος των τεράστιων ενισχύσεων από το κράτος, οι οποίες διατήρησαν τη σταθερή παροχή των πάντων, από τη βενζίνη και το φυσικό αέριο μέχρι την ηλεκτρική ενέργεια, ενώ παράλληλα θα ανακούφιζαν την πίεση στους Ευρωπαίους που αγωνίζονταν να πληρώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας που κατέγραψαν ρεκόρ κατά το περασμένο έτος.

ΕΚΤ: Να τερματιστούν οι ενεργειακές επιδοτήσεις «αμέσως και συντονισμένα»

Η έρευνα

Η έρευνα της Επιτροπής κατέστησε ωστόσο σαφές ότι η εν λόγω κρατική επιχορήγηση δεν είναι πλέον απαραίτητη. Το συμπέρασμα είναι ότι η συνέχιση της στήριξης έως το 2024 θα μπορούσε να θεωρηθεί παράνομη κρατική ενίσχυση που θα στρεβλώσει την ενιαία αγορά, επειδή οι μεγάλες χώρες μπορούν να στηρίζουν τους εταιρικούς πρωταθλητές τους σε επίπεδο που οι μικρότερες δεν μπορούν.

“Οι οικονομικές προβλέψεις παρέχουν ενδείξεις ότι η σοβαρή διαταραχή της οικονομίας υποχωρεί – και μαζί της η ανάγκη για την υφιστάμενη έκτακτη αντίδραση στην κρίση στον τομέα του ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων”, ανέφερε η Επιτροπή στην έρευνά της.

Οι Βρυξέλλες πρόσθεσαν ότι η έρευνα θα χρησιμοποιηθεί για να “ζητηθεί επιβεβαίωση ότι τα ειδικά ενεργειακά μέτρα των τμημάτων 2.4 και 2.7 [του προσωρινού πλαισίου για την αντιμετώπιση της κρίσης και τη μετάβαση] δεν είναι πλέον αναγκαία με την τρέχουσα μορφή τους μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2023”. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τον μηδενισμό των εταιρειών που λαμβάνουν κρατική βοήθεια για τις τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας.

Οι οικονομικές προβλέψεις του μπλοκ για την άνοιξη του 2023 έδειξαν ότι οι τιμές της ενέργειας βελτιώνονται και μια κρίση όπως αυτή του 2022 θα “θεωρηθεί απίθανη”, πρόσθεσε η Arianna Podestà, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, απαντώντας σε ερωτήσεις του POLITICO σχετικά με την έρευνα.

Τι «σκέφτονται» Γερμανία και Γαλλία

Φυσικά, όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στη Γαλλία και τη Γερμανία ως τις πιο γενναιόδωρες χώρες παροχής κρατικών επιδοτήσεων. Αποκομίζοντας τους καρπούς του πλαισίου κρίσης της ΕΕ για το 2022, η Γερμανία αντιπροσώπευε το τεράστιο 53% των 672 δισ. ευρώ που δαπάνησε η ΕΕ για κρατικές επιδοτήσεις, ενώ η Γαλλία αντιπροσώπευε περίπου το 24%. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς η Γαλλία και η Γερμανία βρίσκονται σε άμεσο ανταγωνισμό με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού προσφέρει γενναιόδωρες πράσινες επιδοτήσεις και φοροελαφρύνσεις. Η Γερμανία επίσης βλέπει βασικές επενδύσεις να πηγαίνουν στην Κίνα – γεγονός που ενισχύει τον φόβο ότι η Ευρώπη χάνει τη βιομηχανική της βάση.

Στη Γερμανία, το ζήτημα της παράτασης των επιδοτήσεων για τη βιομηχανία εξακολουθεί να συζητείται στον κυβερνητικό συνασπισμό και το Βερολίνο αναμένεται να επιδιώξει να διαπραγματευτεί με τις Βρυξέλλες την παράταση των πληρωμών για την ενέργεια. Το πρόγραμμα έκτακτης επιδότησης ύψους 200 δισεκατομμυρίων ευρώ που θεσπίστηκε πέρυσι στη Γερμανία θα διαρκέσει μέχρι τον Απρίλιο του επόμενου έτους, αλλά το νέο καυτό θέμα εντός του συνασπισμού αφορά την εγγυημένη τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας για τη βιομηχανία, που πρότεινε ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ και υποστήριξε το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του καγκελάριου Όλαφ Σολτς.

Η Γερμανία γνωρίζει πολύ καλά ότι οι Βρυξέλλες θα έχουν έντονες αντιρρήσεις για αυτό το επίπεδο κρατικής στήριξης προς τους βιομηχάνους. “Φυσικά υπάρχουν συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή”, δήλωσε ο Χάμπεκ την Τετάρτη. “Η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας για τη βιομηχανία έχει επίσης συζητηθεί ξανά και ξανά, όπως και ένα πρόβλημα που είναι προφανές, δηλαδή ότι η βιομηχανία στην Ευρώπη πρέπει να παράγει ανταγωνιστικά. Έτσι, φυσικά, υπάρχει ένας συνεχής δίαυλος συνομιλιών εκεί”.

Το υπουργείο Οικονομίας στο Βερολίνο δεν είχε κανένα άμεσο πρόσθετο σχόλιο όταν ρωτήθηκε σχετικά με την έρευνα και αν η 31η Δεκεμβρίου αντιπροσωπεύει ένα οδυνηρό φινάλε στις ενεργειακές επιδοτήσεις.

Η πυρηνική ενέργεια

Η Γαλλία – λειτουργώντας εδώ και χρόνια ως λομπίστας για χαλαρότερη επιβολή του ανταγωνισμού από τις Βρυξέλλες – αναμένεται επίσης ότι θα αντιδράσει στις προσπάθειες των Βρυξελλών να περιορίσουν τις πληρωμές ενεργειακών επιδοτήσεων. Το Παρίσι έχει χρησιμοποιήσει το προσωρινό πλαίσιο της ΕΕ για να προσφέρει δισεκατομμύρια ευρώ στήριξης σε ενεργοβόρες βιομηχανίες, αλλά έχει επίσης ξεκινήσει σταυροφορία για να μετατρέψει τις επιδοτήσεις σε βασικό εργαλείο για την προσέλκυση επενδύσεων.

Η Γαλλία θέλει να κατοχυρώσει το δικαίωμα να επιδοτεί πυρηνικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, δήλωσαν τρεις ανώτεροι αξιωματούχοι που συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις στο Playbook του POLITICO αυτή την εβδομάδα. Η ιδέα θα ήταν να επιτραπεί στις χώρες να πληρώνουν επιδοτήσεις “για νέους πυρηνικούς σταθμούς και αναβαθμίσεις των υφιστάμενων που αυξάνουν τη δυναμικότητά τους”, δήλωσε ένας από τους ανώτερους αξιωματούχους.

Όταν ρωτήθηκε σχετικά με το ενδεχόμενο χρονικής μετακύλιση των επιδοτήσεων, το γαλλικό υπουργείο Ενέργειας δήλωσε: “Αυτό το καθεστώς χαλάρωσης των κρατικών ενισχύσεων ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο και χρησιμοποιήθηκε καθ’ όλη τη διάρκειά του, στο πλαίσιο της ενεργειακής κρίσης. Η διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την πιθανή παράταση του καθεστώτος κρατικών ενισχύσεων είναι ανοικτή μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου και η απάντησή μας προετοιμάζεται από τις γαλλικές αρχές”.

Οι επικριτές έχουν προειδοποιήσει ότι τα μαζικά προγράμματα που τέθηκαν σε εφαρμογή για την αντιμετώπιση της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία δημιούργησαν μια κούρσα επιδοτήσεων μεταξύ των εθνικών κυβερνήσεων που πλήττει την ενιαία αγορά της Ευρώπης και το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του μπλοκ.

Η Επιτροπή ζήτησε από τις χώρες μέλη να απαντήσουν στην έρευνά της σχετικά με τις ενεργειακές επιδοτήσεις έως τις 15 Σεπτεμβρίου.