Φορολογία: Τα σενάρια για τους ελεύθερους επαγγελματίες 

Ως επτασφράγιστο μυστικό κρατάει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας τις προτάσεις του ΙΟΒΕ για τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στη φορολογία των ελεύθερων επαγγελματιών προκειμένου και ποιο δίκαια να κατανέμονται οι φόροι αλλά το σημαντικότερο να καταγράφονται τα πραγματικά τους κέρδη όπως αυτά προκύπτουν από τα έσοδα και τα έξοδά τους που τις περισσότερες φορές βάσει και των στοιχείων των φορολογικών δηλώσεων είναι εκτός πλασματικά.

διαΝΕΟσις: Ταιριάζει ο Ενιαίος Φορολογικός Συντελεστής (Flat Tax) στην Ελλάδα;

Στην Καραγεώργη Σερβίας εξετάζουν μία προς μία τις προτάσεις με στόχο οι τελικές αποφάσεις που θα ληφθούν να είναι αφενός μεταρρυθμιστικές αφετέρου ουσιαστικές καθώς η υλοποίηση του σχεδίου αναδιάρθρωσης της φορολογίας των αυτοαπασχολούμενων – ελεύθερων επαγγελματιών που προωθεί το υπουργείο Οικονομικών, αποτελεί και υποχρέωση της Ελλάδας στο πλαίσιο υλοποίησης του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, δηλαδή της ετήσιας διαδικασίας συντονισμού των οικονομικών, δημοσιονομικών, κοινωνικών πολιτικών και απασχόλησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Παράλληλα, ψηλά στην κυβερνητική ατζέντα που θα κάνει και εκτενείς αναφορές ο πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης από το Βήμα της 87ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης βρίσκεται η καταπολέμηση της φοριαδιαφυγής, με στόχο αυτή τη φορά να μην μείνουν στα λόγια οι όποιες εξαγγελίες αλλά να γίνει κατανοητό από όλους τους εμπλεκόμενους (επιχειρήσεις, επαγγελματίες αλλά και καταναλωτές) ότι τα μέτρα που θα εφαρμοστούν στο πεδίο αυτό δεν θα αφήνουν περιθώρια παρερμηνειών. Πλέον η φοροκλοπή θα εντοπίζεται με σύγχρονα ηλεκτρονικά μέσα και διαδικασίες που δύσκολα κάποιος θα μπορεί να ξεφύγει και όσοι εντοπίζονται πέραν των προστίμων που θα καλούνται να πληρώσουν θα αντιμετωπίζουν και αυστηρές ποινές φυλάκισης.

Σχέδιο αλλαγών στη φορολογία επαγγελματιών

Τα στοιχεία των φορολογικών δηλώσεων που περιλαμβάνονται σε έκθεση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων που δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα δείχνουν την τεράστια απόσταση μεταξύ τζίρου και καθαρών κερδών που δηλώνουν στην εφορία οι αυτοαπασχολούμενοι αλλά και το γεγονός ότι περίπου 7 στους 10 δηλώνουν ετήσια εισοδήματα έως 10.000 ευρώ. Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης να αναζητά τρόπους εντοπισμού και φορολόγησης των πραγματικών εισοδημάτων. Μεταξύ των σεναρίων που βρίσκονται στο τραπέζι είναι οι αλλαγές στους φορολογικούς συντελεστές για τη συγκεκριμένη κατηγορία φορολογουμένων, ιδιαίτερα για εκείνους που δηλώνουν πολύ χαμηλά εισοδήματα αλλά και την καθιέρωση ενός νέου τρόπου εντοπισμού της φορολογητέας ύλης μέσω διαφόρων κριτηρίων.

Εισοδήματα και φορολογικός συντελεστής

Υπενθυμίζεται ότι σήμερα εισοδήματα – κέρδη ελεύθερων επαγγελματιών και αγροτών έως 10.000 ευρώ φορολογούνται με συντελεστή 9%, ενώ για κλιμάκια εισοδήματος άνω των 10.000 ευρώ οι φορολογικοί συντελεστές διαμορφώνονται από 22% έως 44%. Υπάρχουν σκέψεις- προωθημένες είναι η αλήθεια –  ο εισαγωγικός χαμηλός συντελεστής να αυξηθεί αλλά μόνο για εκείνους που το ετήσιο δηλωθέν φορολογητέο εισόδημα (κέρδη) δεν ξεπερνά για παράδειγμα τις 5.000 ή τις 10.000 ευρώ. Ουσιαστικά δηλαδή να παραμένει ο εισαγωγικός συντελεστής 9% για το πρώτο κλιμάκιο εισοδήματος για εκείνους που δηλώνουν συνολικά εισοδήματα άνω των 5.000 ή 10.000 ευρώ. Πάντως, το μόνο σίγουρο είναι ότι αν τελικά ληφθεί μία τέτοια απόφαση, θα υπάρξουν αντιδράσεις από το σύνολο σχεδόν των αυτοαπασχολούμενων που δηλώνουν προκλητικά πολύ χαμηλά εισοδήματα καθώς θα κληθούν να πληρώσουν παραπάνω φόρο.

Δαπάνες

Όμως, ανεξάρτητα αν αλλάξουν τελικά ή όχι οι φορολογικοί συντελεστές, το μόνο σίγουρο είναι ότι εξετάζονται παρεμβάσεις αναφορικά με τις δαπάνες που εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά των επαγγελματιών. Φαίνεται να προκρίνεται η πρόταση σταδιακά να αναγνωρίζονται από την εφορία μόνο εκείνες που περνούν μέσα από τα ηλεκτρονικά βιβλία MyDATA. Με αυτόν τον τρόπο θα περιοριστεί η δυνατότητα έκπτωσης αλόγιστων δαπανών από τα ακαθάριστα έσοδα. Επίσης, εξετάζεται να μειωθεί το όριο πάνω από το οποίο είναι υποχρεωτική η πληρωμή με ηλεκτρονικά μέσα και όχι με μετρητά. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα το όριο αυτό διαμορφώνεται στα 500 ευρώ. Μία μείωση στα 300 ευρώ θα βοηθούσε να περιοριστεί ή έκδοση τιμολογίων που υποκρύπτουν συναλλαγές που μπορεί και να μην ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Μέτρα καταπολέμησης φοροδιαφυγής

Ιδιαίτερη έμφαση αναμένεται να δώσει ο πρωθυπουργός από το βήμα της 87ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης στο ζήτημα αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής κυρίως στο θέμα του ΦΠΑ. Μεταξύ των μέτρων που αναμένεται να υλοποιηθούν το επόμενο διάστημα είναι η διεύρυνση των ηλεκτρονικών συναλλαγών με υποχρεωτική επέκταση των POS σε περισσότερες οικονομικές δραστηριότητες – επαγγέλματα. Σήμερα δεν είναι υποχρεωτικό να διαθέτουν POS δεκάδες επαγγελματικοί χώροι όπως για παράδειγμα γυμναστήρια, φροντιστήρια, χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων, κινηματογράφοι.

Επίσης, σημαντικό ρόλο στην περιστολή της φοροδιαφυγής θα παίξει η διασύνδεση ταμειακών μηχανών με POS. H ολοκλήρωση της διασύνδεσης 400.000 ταμειακών μηχανών και 140.000 ειδικών φορολογικών μηχανισμών με τα POS των επιχειρήσεων αποτελεί κεντρικό στόχο του οικονομικού επιτελείου και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.

Επίσης, επανεξετάζονται από μηδενική βάση τα κίνητρα για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές και αναμένεται μα δημιουργηθεί ένα νέο πλαίσιο κινήτρων για τις αποδείξεις, το οποίο θα είναι πιο ελκυστικό για τους φορολογούμενους ώστε να μην επιλέγουν να πληρώνουν με μετρητά.

Μαύρο χρήμα

Άλλωστε στο πλαίσιο εντοπισμού «μαύρου» χρήματος στις τσέπες των επαγγελματιών η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων προχωράει ένα προωθημένο σχέδιο είναι η αλήθεια όπου θα πραγματοποιηθούν ενδελεχείς διασταυρώσεις σε κατηγορίες επαγγελματιών που βρίσκονται ψηλά στις λίστες της φοροδιαφυγής. Είναι επαγγέλματα που σχετίζονται κυρίως με την οικοδομή και δηλώνονται ετησίως προκλητικά χαμηλά εισοδήματα. Ωστόσο, στο στόχαστρο της ΑΑΔΕ θα μπουν και οικογενειακά εισοδήματα που δεν ξεπερνούν σε ετήσια βάση τις 10.000 ευρώ και συνολικά ξεπερνούν τα 3,8 εκατ. φορολογούμενους. Βασικός μοχλός του φορολογικού ελέγχου είναι οι κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών.

Μόλις χθες, πάντως, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κ. Κωστής Χατζηδάκης, κατά τη διάρκεια ομιλίας του στη Βουλή για το νομοσχέδιο αναφορικά με τις ψηφιακές πλατφόρμες ανέφερε συγκεκριμένα ότι «θα προχωρήσουμε στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής με συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, μέτρα και ψηφιακά εργαλεία, τα οποία θα ακούσετε το Σάββατο στην ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, και όχι με ευχολόγια. Αποτελεί και δική μου προσωπική πρόκληση και αυτήν την τετραετία θα είναι η βασική προτεραιότητα του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Θέλω να το ακούσουν πρωτίστως όσοι φοροδιαφεύγουν ότι εννοούμε απολύτως όλα όσα λέμε: Τα ψηφιακά εργαλεία δεν είναι δεξιά, αριστερά ή κεντρώα, θα μας επιτρέψουν να κάνουμε πολύ σημαντικά βήματα και σε λίγους μήνες, όχι σε πέντε τέρμινα, θα έχουμε να δείξουμε πολύ συγκεκριμένα δείγματα γραφής. Σε συνεργασία με την ΑΑΔΕ, η οποία ήδη το καλοκαίρι κινήθηκε με συγκεκριμένους ελέγχους και περισσότερους ελέγχους σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια».

Οι τρεις στόχοι

Αναφερόμενος στο νομοσχέδιο ο κ. Χατζηδάκης τόνισε ότι είναι ένα πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής, καθώς επιδιώκει τρία πράγματα:

– Ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών – μελών για τον ΦΠΑ και το φόρο εισοδήματος. «Υπενθυμίζω ότι λόγω των προσπαθειών που έγιναν από το 2019 είχαμε περιορισμό του λεγόμενου κενού ΦΠΑ περίπου στο μισό. Δεν το λες και λίγο, αλλά η προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί», τόνισε.

– Συλλογή πληροφοριών για συναλλαγές που γίνονται μέσω ψηφιακών πλατφορμών. «Η κυβέρνηση, ανεξάρτητα από την ευρωπαϊκή Οδηγία, είχε προχωρήσει σε αυτήν την κατεύθυνση τα προηγούμενα χρόνια και για αυτό ήδη μπορούμε να εισπράττουμε ετησίως περί τα 600 εκατ. Ευρώ από αυτές τις πλατφόρμες ενώ προηγουμένως εισπράτταμε 60. Γεγονός που δείχνει και το μέγεθος της φοροδιαφυγής», ανέφερε ο υπουργός, επισημαίνοντας τις ποινές που προβλέπει το νομοσχέδιο για όσους δεν συνεργάζονται: πρόστιμα έως 500.000 ευρώ και διακοπή παρουσίας τους στην αγορά για τις πλατφόρμες, κλείσιμο του λογαριασμού, παρακράτηση πληρωμών και πρόστιμα για τους χρήστες. Υπογράμμισε δε ότι η κυβέρνηση θα αναλάβει πρόσθετη πρωτοβουλία για τον τρόπο φορολόγησης των εσόδων από τη συγκεκριμένη αγορά, επιδιώκοντας αφενός να μην υπάρχει αθέμιτος ανταγωνισμός και αφετέρου να μην υπονομευθεί με υπερβολικά μέτρα ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων η οποία καλύπτει σημαντικές τουριστικές ανάγκες της χώρας.

– Επιτάχυνση της διασύνδεσης των POS με τις ταμειακές μηχανές η οποία σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη είναι η «ναυαρχίδα» των ρυθμίσεων για τη φοροδιαφυγή ενώ αποτελεί και αυτοδέσμευση της κυβέρνησης στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης. «Το λέω προς όλους τους ενδιαφερόμενους. για να γνωρίζουν ότι δεν έχουμε κανένα περιθώριο ελαστικότητας. Θα κάνουμε ό,τι περνάει και δεν περνάει από το χέρι μας ώστε η διασύνδεση να ολοκληρωθεί τους πρώτους μήνες του 2024 διότι εκτός των άλλων η χώρα θα χάσει χρήματα αν δεν συνδεθούν», είπε. Υπογράμμισε επίσης τις ποινές που προβλέπονται για τους παραβάτες: πρόστιμα έως 200.000 ευρώ για τους παρόχους POS και έως 10.000 ευρώ για τις επιχειρήσεις που έχουν ακατάλληλα POS.