Σίγουρα αύριο

“Η φωτιά καίει στην άλλη πλευρά του βουνού. Δύσκολο να έλθει από εδώ. Είμαστε ασφαλείς…” ήταν η απάντηση ορισμένων “τυχερών”(;) στους φίλους που ρωτούσαν για την κατάσταση, όταν κάποια από τις πολλές πυρκαγιές βρισκόταν στην ευρύτερη περιοχή. Η συνέχεια σε αυτές τις περιπτώσεις δίδεται συνήθως στις οθόνες του κινητού, ίσως της τηλεόρασης, όπου με κουραστική επιμονή, προβάλλονται ξανά και ξανά οι ίδιες εικόνες της καταστροφής. Ώσπου στο τέλος εξοικειώνεσαι με αυτές, και μοιάζει να παρακολουθείς μια ταινία του Hollywood με ρεαλιστικά εφέ.

Όταν η “άλλη πλευρά του βουνού” γίνει η δική μας

Κάποιες φορές όμως -όχι τόσο σπάνια από ό,τι φάνηκε και αυτό το καλοκαίρι- η φωτιά “έρχεται από εδώ”. Περνά τα νοητά σύνορα που εμείς έχουμε θέσει, και μας απειλεί. Αλλά και πάλι, κάποιοι όμοροι μ’ εμάς, θα απαντήσουν στους ανησυχούντες: “δύσκολο να έλθει από εδώ”. Όμως, η καταστροφή θα είναι εδώ. Όσο και αν την εξορκίζουμε.

Εξάλλου, τι νόημα έχει όταν η μια μεριά του βουνού είναι καμένη; Είναι αυτή μια λύση που θα έπρεπε να μας καθησυχάζει; Η γειτονιά μας είναι και η πίσω μεριά. Η γειτονιά μας είναι όλη η χώρα όπου ζούμε. Όλος ο πλανήτης που μας εκχώρησε ο Θεός, το “Big Bang”, ή όποιος άλλος. Μιλάμε για την κλιματική αλλαγή ως να ήταν κάτι το φυσικό, κάτι το αναπόφευκτο, κάτι για το οποίο πρέπει να βρούμε λύσεις. Πολύπλοκες, δαπανηρές, άμεσες. Ίσως όμως, η πρώτη από αυτές θα ήταν να αισθανόμαστε ότι η φωτιά αφορά εμάς, έστω κι αν είναι στην άλλη μεριά του βουνού, ή στον Έβρο, ή στον Καναδά, την Καλιφόρνια, κι όπου αλλού.

Στη πράξη

Στα δικά μας: η ευθύνη του κράτους είναι δεδομένη. Και δυστυχώς διαχρονική. Ελλείψεις, παραλείψεις, άκαιρες προσλήψεις, υποσχέσεις για καλύψεις. Φαύλος κύκλος που επαναλαμβάνεται, και με σύμμαχο την κλιματική αλλαγή γίνεται σπιράλ. Που απειλεί να μας καταπιεί.

Η δική μας ευθύνη, ως πολίτες, ως υπεύθυνα πρόσωπα για την πρόληψη ποια είναι;

● Τι είδους φυτά αναπτύσσουμε στο χώρο μας;

● Πότε ήταν η τελευταία φορά που καθαρίσαμε τον χώρο αυτό;

● Ποιους αντιπυρικούς μηχανισμούς έχουμε προβλέψει για την περιουσία μας;

● Τι είδους σχέδιο έκτακτης ανάγκης έχουμε καταστρώσει για εκκένωση τη δύσκολη ώρα, για πιθανή στήριξη ανθρώπων σε ανάγκη στη γειτονιά μας, για διάθεση των πόρων μας στις δυνάμεις πυρόσβεσης;

Οι αφανείς ήρωες

Περιοχή της Αττικής, δίπλα στο δάσος, με πληθυσμό πάνω από χίλιους κατοίκους. Αυτό το καλοκαίρι, ο οικιστικός σύλλογος που δραστηριοποιείται εκεί, είχε μεγάλη δυσκολία να οργανώσει τις βάρδιες πυροφύλαξης. Από όλους τους κατοίκους, περίπου ενεννήντα έδωσαν το “παρών”. Οι υπόλοιποι εκχώρησαν την ηθική τους υποχρέωση σε αυτό το 9%.

Οι εθελοντές σε κάθε περίπτωση είναι οι αφανείς ήρωες. Και είναι μια σημαντική δύναμη καταπολέμησης της καταστροφής. Εμείς πρέπει να αναλογισθούμε: θέλουμε να είμαστε αφανείς ήρωες, ή απλώς αφανείς;

Εδώ έρχεται και μια άλλη σημαντική συνιστώσα: η αξία της διαπαιδαγώγησης της νέας γενιάς. Των παιδιών και των νέων, για τη σημασία του εθελοντισμού, της κοινωνικής προσφοράς, της αγάπης για τη φύση και της συνεισφοράς στην προστασία του περιβάλλοντος.

Το δεδομένο επομένως είναι ότι η καταστροφή θα συμβεί. Ίσως όχι σήμερα. Σίγουρα αύριο. Εκτός αν αντιληφθούμε ότι η άλλη μεριά του βουνού είναι δική μας.

Ο Σταμάτης Παππάς, MEng/MBA, είναι Σύμβουλος Επιχειρήσεων