Τράπεζες: Στη Moody’s η σκυτάλη αναβαθμίσεων των τραπεζών 

Τις μακροπρόθεσμες αξιολογήσεις των καταθέσεων έξι ελληνικών τραπεζών αναβάθμισε σήμερα και η Moody’s, ήτοι τις Alpha Bank, Attica Bank, Eurobank, Εθνική Τράπεζα, Παγκρήτια Τράπεζα και Τράπεζα Πειραιώς, κατά μία ή δύο βαθμίδες, καθώς και την Βασική Πιστοληπτική Αξιολόγηση (BCA) των τραπεζών αυτών. Οι προοπτικές για τις μακροπρόθεσμες αξιολογήσεις καταθέσεων και για τις έξι τράπεζες είναι θετικές μετά τις αναβαθμίσεις των αξιολογήσεών τους.

Η αναβάθμιση της αξιολόγησης της Moody’s οφείλεται στις διαρθρωτικές βελτιώσεις της ελληνικής οικονομίας, καθώς και στις σημαντικές βελτιώσεις των θεμελιωδών χρηματοοικονομικών μεγεθών των τραπεζών. Αποτυπώνει επίσης την άποψη του οίκου αξιολόγησης για τις καλές προοπτικές των ελληνικών τραπεζών να διατηρήσουν τις σχετικά ισχυρές οικονομικές επιδόσεις τους κατά τα επόμενα δύο χρόνια, οι οποίες θα ενισχύσουν επίσης την ενσώματη κεφαλαιακή τους βάση και την ικανότητα απορρόφησης ζημιών.

Αναπάντεχες… αναβαθμίσεις της Εθνικής, της Eurobank και της Πειραιώς από τον οίκο Fitch

Moody’s: Αναβάθμιση τραπεζών λόγω Ελλάδας

Ο κύριος παράγοντας που οδηγεί στην αξιολόγηση είναι οι καλύτερες λειτουργικές και πιστωτικές συνθήκες στην Ελλάδα, οι οποίες παρέχουν ένα πιο υποστηρικτικό περιβάλλον λειτουργίας για τις τράπεζες της χώρας. Οι διαρθρωτικές βελτιώσεις και οι μεταρρυθμίσεις έχουν βελτιώσει την ανθεκτικότητα της οικονομίας, γεγονός που προκάλεσε την πρόσφατη αναβάθμιση της αξιολόγησης της Ελλάδας σε Ba1 (σταθερή) από Ba3 (θετική). Ως αποτέλεσμα, η Moody’s αύξησε το μακροοικονομικό προφίλ που αποδίδει στην Ελλάδα, το οποίο με τη σειρά του ασκεί ανοδικές πιέσεις στα μεμονωμένα πιστωτικά προφίλ και των έξι αξιολογούμενων τραπεζών.

Η Moody’s προβλέπει μέση ετήσια αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 2,2% για το 2023-27, με τις επενδύσεις και την κατανάλωση να αποτελούν τους κύριους μοχλούς ανάπτυξης, ξεπερνώντας τη μέση ανάπτυξη της Ευρωζώνης. Τα επόμενα τρία έως τέσσερα χρόνια οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις θα υποστηριχθούν έντονα από τα κεφάλαια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), ενώ ο οίκος αξιολόγησης αναμένει επίσης ότι η θετική τάση στις εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων θα συνεχιστεί λόγω των καλύτερων οικονομικών προοπτικών, των συνεχιζόμενων ιδιωτικοποιήσεων και των περαιτέρω διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Οι τάσεις αυτές θα στηρίξουν την υλοποίηση νέων έργων, δημιουργώντας ένα πιο ευνοϊκό περιβάλλον για τις τράπεζες ώστε να διατηρήσουν την αύξηση των χορηγήσεών τους τα επόμενα χρόνια. Κάπως αντισταθμιστικά σε αυτές τις δυναμικές θα λειτουργήσουν οι υψηλές τιμές της ενέργειας που θα τροφοδοτήσουν τις ευρύτερες πιέσεις στις τιμές και θα αποδυναμώσουν την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, καθώς και τα αυξανόμενα επιτόκια που θα μπορούσαν να επιβαρύνουν τις επενδύσεις και την οικονομική δυνατότητα των δανειοληπτών, αν και στηρίζουν έντονα τα καθαρά έσοδα από τόκους των τραπεζών.

Ταυτόχρονα, οι πιστωτικές συνθήκες στη χώρα έχουν βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, με σημαντική μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων του συστήματος (NPEs) στην Ελλάδα σε περίπου 12,8 δισεκ. ευρώ (ή 8,6% των ακαθάριστων δανείων) τον Ιούνιο του 2023 από 47,2 δισεκ. ευρώ (ή 30% των ακαθάριστων δανείων) τον Δεκέμβριο του 2020. Αυτό έχει επίσης βελτιώσει τη δανειοδοτική ικανότητα των τραπεζών προς την πραγματική οικονομία. Η σημαντική μείωση των προβληματικών δανείων στο τραπεζικό σύστημα οφείλεται κυρίως στις σημαντικές τιτλοποιήσεις μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων που πραγματοποίησαν οι τράπεζες τα τελευταία χρόνια μέσω του κρατικά χρηματοδοτούμενου προγράμματος προστασίας περιουσιακών στοιχείων με την ονομασία “Ηρακλής”.

Κατά συνέπεια, η Moody’s πιστεύει ότι οι ελληνικές τράπεζες είναι πλέον καλύτερα προετοιμασμένες να αντιμετωπίσουν νέους αντίθετους ανέμους και προκλήσεις, που απορρέουν από τις πληθωριστικές πιέσεις και την αύξηση των επιτοκίων, οι οποίες πιθανότατα θα επηρεάσουν τους πιο ευάλωτους δανειολήπτες.

Alpha Bank

Η BCA της Alpha Bank αναβαθμίστηκε σε ba3 από b1, η μακροπρόθεσμη αξιολόγηση των καταθέσεων αναβαθμίστηκε σε Ba1 από Ba2 και η αξιολόγηση του ανώτερου μη εξασφαλισμένου χρέους της αναβαθμίστηκε σε Ba2 από Ba3. Η αναβάθμιση της αξιολόγησης λαμβάνει υπόψη τη σημαντική πρόοδο της Alpha Bank στη μείωση των προβληματικών δανείων της τα τελευταία χρόνια, επιτυγχάνοντας μονοψήφιο δείκτη μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων ( NPEs) 7,6% τον Ιούνιο του 2023 (pro-forma 7,4% ενσωματώνοντας μια πρόσφατη πώληση χαρτοφυλακίου μη εξασφαλισμένων NPEs), αν και οριακά υψηλότερο από ορισμένες τοπικές τράπεζες.

Η Moody’s σημειώνει ότι περίπου το ήμισυ του αποθέματος των παλαιών NPEs της Alpha Bank είναι στεγαστικά δάνεια, με υψηλότερο ποσοστό πελατών που πληρώνουν. Η τράπεζα σχεδιάζει να βελτιώσει περαιτέρω την ποιότητα του ενεργητικού της μειώνοντας τον δείκτη NPEs σε περίπου 6,5% έως το τέλος του 2023 και σε περίπου 4% έως το τέλος του 2025, αν και αυτό θα μπορούσε να αποδειχθεί πρόκληση στον τρέχοντα κύκλο επιτοκίων.

Ταυτόχρονα, η αναβάθμιση της αξιολόγησης της τράπεζας αποτυπώνει επίσης το ισχυρότερο προφίλ επαναλαμβανόμενων κερδών της και τις προσπάθειές της να περιορίσει τη βάση κόστους της. Ο σημαντικός καταλύτης των υψηλότερων επιτοκίων αύξησε τα καθαρά έσοδα από τόκους κατά το πρώτο εξάμηνο (H1) του 2023 κατά 49% σε ετήσια βάση, ενώ τα βασικά έσοδα προ προβλέψεων ήταν υψηλότερα κατά 79% σε ετήσια βάση. Οι επιδόσεις αυτές βελτίωσαν τις μετρήσεις κερδοφορίας και φερεγγυότητας της τράπεζας, με τον δείκτη κοινών μετοχών της κατηγορίας 1 (CET1) να διαμορφώνεται στο 13,6% τον Ιούνιο του 2023, ο οποίος πιθανότατα θα καταλήξει στο 14% περίπου μέχρι το τέλος του 2023, εν αναμονή κάποιων πρόσθετων κεφαλαιακών ενισχύσεων.

Eurobank

Η BCA της Eurobank αναβαθμίστηκε σε ba2 από b1, η μακροπρόθεσμη αξιολόγηση των καταθέσεών της αναβαθμίστηκε σε Baa3 από Ba2 και η αξιολόγηση του ανώτερου μη εξασφαλισμένου χρέους της αναβαθμίστηκε σε Ba1 από Ba3. Η αναβάθμιση των αξιολογήσεων της Eurobank κατά δύο βαθμίδες ενσωματώνει την αποδεδειγμένη ικανότητά της να δημιουργεί οργανικά κεφάλαια τα τελευταία τρίμηνα και να ενισχύει σημαντικά την ικανότητα απορρόφησης ζημιών.

Η τράπεζα διαθέτει δείκτη CET1 pro-forma 16,3% τον Ιούνιο του 2023 (ενσωματώνοντας μια πιθανή επαναγορά των μετοχών της που κατέχει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας), προσθέτοντας περίπου 230 μονάδες βάσης κεφαλαίου τους τελευταίους 12 μήνες. Η αναβάθμιση της αξιολόγησης της τράπεζας λαμβάνει επίσης υπόψη τον περιορισμένο δείκτη NPEs στο 5,2% τον Ιούνιο του 2023 και τις ισχυρές οικονομικές επιδόσεις της στο πρώτο εξάμηνο του 2023, με τα βασικά έσοδα προ προβλέψεων να αυξάνονται κατά 76% σε ετήσια βάση.

Η Eurobank έχει την πιο διαφοροποιημένη παραγωγή κερδών μεταξύ των ελληνικών τραπεζών, τόσο γεωγραφικά όσο και ανά κλάδο δραστηριότητας, υποστηρίζοντας το πιστωτικό της προφίλ. Η πρόσφατη συμφωνία της για την απόκτηση πρόσθετου μεριδίου στην Ελληνική Τράπεζα με έδρα την Κύπρο (Ba1/Ba3 θετικό, ba3), αυξάνοντας το ποσοστό συμμετοχής της στην πλειοψηφία του 55,3%, ενισχύει περαιτέρω τη γεωγραφική διαφοροποίηση του ομίλου, μειώνοντας το ενεργητικό της με έδρα την Ελλάδα σε λίγο κάτω από το 60% του συνολικού ενοποιημένου ενεργητικού.

Η Moody’s θεωρεί ότι το ισχυρό franchise λιανικής της Ελληνικής Τράπεζας θα παρέχει ένα συμπληρωματικό επιχειρηματικό μοντέλο στην υφιστάμενη θυγατρική της Eurobank στην Κύπρο, η οποία είναι προσανατολισμένη προς τον εταιρικό δανεισμό και την ιδιωτική τραπεζική. Ο οίκος αξιολόγησης αναμένει ότι η συναλλαγή αυτή θα έχει ελάχιστη επίπτωση στα κεφάλαια της Eurobank, ενώ οι σχετικές κανονιστικές εγκρίσεις θα χορηγηθούν πιθανότατα μέσα στους επόμενους 12 μήνες.

Εθνική Τράπεζα

Η BCA της Εθνικής αναβαθμίστηκε σε ba2 από b1, προκαλώντας την αναβάθμιση της μακροπρόθεσμης αξιολόγησης των καταθέσεων σε Baa3 από Ba2 και την αναβάθμιση της αξιολόγησης του ανώτερου μη εξασφαλισμένου χρέους της σε Ba1 από Ba3. Η αναβάθμιση των αξιολογήσεων της Εθνικής λαμβάνει υπόψη τις ισχυρότερες κεφαλαιακές μετρήσεις της στην αγορά με δείκτη CET1 17,3% τον Ιούνιο του 2023, ο οποίος προσδίδει στην τράπεζα την υψηλότερη ικανότητα απορρόφησης ζημιών μεταξύ των τοπικών ομολόγων της.

Αυτό επιβεβαιώθηκε πρόσφατα με τα αποτελέσματα του stress-test της EBA, στο οποίο η Εθνική πέτυχε τον υψηλότερο δείκτη CET1 21,6% στο βασικό σενάριο και 14,5% στο δυσμενές σενάριο μέχρι το τέλος του 2025. Τα υψηλά κεφαλαιακά αποθέματα ασφαλείας παρέχουν στην Εθνική τη δυνατότητα να αναπτύσσει το χαρτοφυλάκιο δανείων της ισχυρά στηρίζοντας τα κέρδη της, αλλά και να επενδύει όπου χρειάζεται με βάση το σχέδιο ψηφιοποίησης και μετασχηματισμού της.

Ταυτόχρονα, η Εθνική έχει καλή ποιότητα ενεργητικού μεταξύ των τοπικών ομολόγων της με δείκτη NPE 5,3% (με στόχο τη μείωσή του σε περίπου 3% έως το 2025) σε συνδυασμό με την υψηλότερη κάλυψη από προβλέψεις 82% τον Ιούνιο του 2023. Η βελτίωση της κερδοφορίας αποτελεί επίσης παράγοντα αναβάθμισης των αξιολογήσεων της τράπεζας, με την αύξηση κατά 116% σε ετήσια βάση των βασικών προ προβλέψεων κερδών το πρώτο εξάμηνο του 2023 να στηρίζει το πιστωτικό της προφίλ. Ο δείκτης BCA της τράπεζας αποτυπώνει επίσης τις προκλήσεις για τη διαφοροποίηση του προφίλ των εσόδων της και των εσόδων από αμοιβές, με τις δραστηριότητες και τα περιουσιακά της στοιχεία να περιορίζονται αποκλειστικά εντός της Ελλάδας.

Τράπεζα Πειραιώς

Η BCA της Τράπεζας Πειραιώς αναβαθμίστηκε σε ba3 από b2, η μακροπρόθεσμη αξιολόγηση των καταθέσεων αναβαθμίστηκε σε Ba1 από Ba3 και η αξιολόγηση του ανώτερου μη εξασφαλισμένου χρέους της αναβαθμίστηκε σε Ba2 από B1. Η υψηλότερη BCA της τράπεζας λαμβάνει υπόψη την αποδέσμευση του ισολογισμού της από NPEs σε συνδυασμό με την ισχυρή λειτουργική κερδοφορία του πυρήνα της το 2023.

Η τράπεζα έχει μειώσει τον δείκτη NPE στο 5,5% τον Ιούνιο του 2023 από 9,3% τον Ιούνιο του 2022, μετά την εφαρμογή και την εμπροσθοβαρή εφαρμογή μιας σειράς δράσεων στο πλαίσιο του σχεδίου εξυγίανσης. Σύμφωνα με τη Moody’s, η αναβάθμιση της αξιολόγησης αναγνωρίζει επίσης την επιτυχημένη πορεία της τράπεζας μέχρι στιγμής στην εκτέλεση του σχεδίου μετασχηματισμού της και στην επίτευξη μιας ποιότητας ενεργητικού που είναι ανάλογη με τις τοπικές τράπεζες, σε αντίθεση με την θέση της τα προηγούμενα χρόνια.

Ένας άλλος παράγοντας που οδηγεί στην αναβάθμιση της αξιολόγησης της Τράπεζας Πειραιώς είναι η ισχυρή υποκείμενη κερδοφορία της, με τα βασικά έσοδα προ προβλέψεων το πρώτο εξάμηνο του 2023 να αυξάνονται κατά 81% σε ετήσια βάση, γεγονός που σε συνδυασμό με τη σφιχτή διαχείριση των λειτουργικών εξόδων οδηγεί σε δείκτη κόστους προς βασικά έσοδα 34% τον Ιούνιο του 2023. Η τράπεζα έχει επίσης καταφέρει να ενισχύσει τα κεφαλαιακά της μεγέθη με έναν pro-forma δείκτη CET1 12,3% τον Ιούνιο του 2023 σε σύγκριση με 10,2% τον Ιούνιο του 2022, φέρνοντάς την πιο κοντά στους αντίστοιχους δείκτες των τοπικών ομολόγων της.

Pancreta Bank

Η BCA της Pancreta Bank αναβαθμίστηκε σε caa1 από caa2, και η μακροπρόθεσμη αξιολόγηση των καταθέσεων της αναβαθμίστηκε σε B2 από B3. Η αναβάθμιση των αξιολογήσεων της Pancreta Bank αντανακλά τη σταδιακή εφαρμογή του στρατηγικού της σχεδίου, μετά την αύξηση κεφαλαίου ύψους 98,7 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο του 2022, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης εξαγοράς των δραστηριοτήτων της HSBC Continental Europe (A1/A1 stable, ba1) στην Ελλάδα.

Attica Bank

Η BCA της Attica Bank αναβαθμίστηκε σε caa2 από caa3 και η μακροπρόθεσμη αξιολόγηση των καταθέσεων της σε B3 από Caa1. Η αναβάθμιση των αξιολογήσεων της Attica Bank λαμβάνει υπόψη την αύξηση κεφαλαίου της τον Απρίλιο του 2023 με την άντληση 473 εκατ. ευρώ, αλλά και τις προσπάθειες του νέου Διευθύνοντος Συμβούλου για την αναδιάρθρωση της τράπεζας και την εφαρμογή του νέου επιχειρηματικού σχεδίου για την εξυγίανση του ισολογισμού και τη λειτουργία με ένα πιο σύγχρονο, ευέλικτο και αποτελεσματικό μοντέλο διαχείρισης.

Θετικό το outlook

Οι θετικές προοπτικές για τις μακροπρόθεσμες αξιολογήσεις καταθέσεων, εκδόσεων και ανώτερων μη εξασφαλισμένων τίτλων των έξι ελληνικών τραπεζών, σηματοδοτούν την προσδοκία του οίκου αξιολόγησης για πιθανή περαιτέρω βελτίωση του λειτουργικού περιβάλλοντος της χώρας, καθώς και του μεμονωμένου πιστωτικού προφίλ των τραπεζών κατά τους επόμενους 12-18 μήνες, παρά τις προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά μας.

Ο Moody’s αναμένει ότι όλες οι τράπεζες θα είναι σε θέση να ενισχύσουν περαιτέρω την κεφαλαιακή τους βάση μέσω ισχυρών κερδών και ότι τυχόν καθοδικοί πιστωτικοί κίνδυνοι που απορρέουν από τις πληθωριστικές πιέσεις και τα υψηλά επιτόκια θα παραμείνουν διαχειρίσιμοι χωρίς άμεσο ουσιαστικό κίνδυνο για την ποιότητα του ενεργητικού τους.