Δανία: Πώς ένας καλλιτέχνης έκανε πράξη τον τίτλο του έργου του: «Πάρε τα λεφτά και τρέχα»

Άφωνοι έμειναν οι υπεύθυνοι του μουσείου σύγχρονης τέχνης Kunsten Museum of Modern Art στο Aalborg της Δανίας όταν το Φθινόπωρο του 2021 ανοίγοντας τα δύο μεγάλα κιβώτια στα οποία παρέλαβαν τα έργα τέχνης που είχαν παραγγελθεί στον καλλιτέχνη Jens Haaning, ήρθαν αντιμέτωποι με δύο άσπρους καμβάδες! Το… έργο τιτλοφορούνταν «Πάρε τα λεφτά και τρέχα» και κάτι τέτοιο έκανε και ο καλλιτέχνης.

Βρετανικό Μουσείο: Συνεχίζονται οι αποκαλύψεις για το σκάνδαλο κλοπών – «Πουλούσαν αρχαία στο eBay»

Να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: Το μουσείο Kunsten είχε δώσει στον Haaning δάνειο 532.549 ολλανδικών κορωνών, που ισοδυναμεί με περίπου 76.400 δολάρια με τη συμφωνία να ξαναφτιάξει δύο προηγούμενα έργα του, που απεικόνιζαν, με πραγματικά μετρητά επικολλημένα σε καμβά σε ένα πλαίσιο, το μέσο ετήσιο εισόδημα ενός Δανού και ενός Αυστριακού, και το μεγάλο χάσμα μεταξύ τους, αντανακλώντας τις μισθολογικές διαφορές εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τώρα, ο Haaning έχει διαταχθεί από δικαστήριο της Κοπεγχάγης να επιστρέψει το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων – περίπου 70.600 δολάρια – καθώς και 11.000 δολάρια ακόμη δικαστικά έξοδα.

«Είμαι σοκαρισμένος, αλλά ταυτόχρονα είναι ακριβώς αυτό που φανταζόμουν», είπε ο καλλιτέχνης στον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό σταθμό DR τη Δευτέρα.

Από την πλευρά του ο διευθυντής του μουσείου, Λάσε Αντερσον, δήλωσε στον Guardian το 2021: «Δεν είμαστε ένα πλούσιο μουσείο», εξηγώντας ότι τα χρήματα προήλθαν από αποθέματα που προορίζονταν για τη συντήρηση του κτηρίου. «Πρέπει να σκεφτούμε προσεκτικά πώς ξοδεύουμε τα χρήματά μας και δεν ξοδεύουμε περισσότερα από όσα μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά», σημείωσε.

Η απόφαση του δικαστηρίου αφαίρεσε περίπου 5.700 δολάρια από το αρχικό ποσό που είχε συμφωνηθεί ως αμοιβή για τον καλλιτέχνη, επειδή τελικά το μουσείο εξέθεσε τους… λευκούς καμβάδες στην έκθεσή του “Work It Out”.

«Δεν ήταν το αρχικό σχέδιο»

Οι επιμελητές του Μουσείου Kunsten φάνηκε να κατανοούν πλήρως το νόημα του Haaning.

«Δύο κορνίζες με κενά, λευκά φόντο εκτίθενται στο Kunsten Museum of Modern Art Aalborg. Ωστόσο, αυτό δεν ήταν το αρχικό σχέδιο». Αυτό αναφέρεται στην ανακοίνωση που έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του.

«Τον χειμώνα του 2020, ο δανός καλλιτέχνης Jens Haaning προσκλήθηκε να συμμετάσχει στην έκθεση Work it Out με δύο έργα από την προηγούμενη παραγωγή του Haaning: “Ένα μέσο ετήσιο δανικό εισόδημα από το 2010 και ένα μέσο αυστριακό ετήσιο εισόδημα από το 2007”. Τα δύο έργα συμπεριλήφθηκαν στο θέμα της έκθεσης καθώς τα έργα απεικονίζουν πώς είναι στην πραγματικότητα ένα ετήσιο εισόδημα όταν είναι εντελώς φυσικό. Τα έργα αναφέρονται στους μισθούς ως μέσο μέτρησης της αξίας της εργασίας και στις εθνικές διαφορές εντός της ΕΕ», πληροφορούνται οι επισκέτες.

Σημειώνεται ακόμη πως «το νέο έργο του Haaning Take the Money and Run είναι επίσης μια αναγνώριση ότι τα έργα τέχνης, παρά τις προθέσεις για το αντίθετο, αποτελούν μέρος ενός καπιταλιστικού συστήματος που εκτιμά ένα έργο με βάση κάποιες αυθαίρετες συνθήκες. Η αποτίμηση της τέχνης μπορεί να αφορά το όνομα ενός καλλιτέχνη, με ποια γκαλερί συνδέεται ο καλλιτέχνης και σε ποιες συλλογές τέχνης ανήκει το έργο. Ως εκ τούτου, το έργο μπορεί να θεωρηθεί και ως κριτική των μηχανισμών στον κόσμο της τέχνης, αλλά και ως υπογράμμιση μεγαλύτερων δομών στην κοινωνία μας. Όλα ως στοιχείο που μπορεί να αποτιμηθεί σε χρήμα. Ακόμη και η έλλειψη χρημάτων στο έργο έχει χρηματική αξία όταν χαρακτηρίζεται ως τέχνη και έτσι δείχνει πώς η αξία του χρήματος είναι μια αφηρημένη ποσότητα».