Σταθμός για τα συστήματα υγείας η μετάβαση στην Ψηφιακή Υγεία 2.0

Κάθε χώρα, οφείλει να παρέχει απρόσκοπτα και άμεσα ποιοτικές υπηρεσίες υγείας σε όλους. Από την άλλη, τα συστήματα υγείας δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στην κάλυψη των αναγκών, αντιμετωπίζοντας προκλήσεις όπως οι αυξανόμενες δημόσιες δαπάνες, οι ελλείψεις σε υγειονομικό προσωπικό, η γήρανση των πληθυσμών και η συχνότερη εμφάνιση χρόνιων παθήσεων. Προκλήσεις που όσο εμμένουμε στο παραδοσιακό μοντέλο παροχής υπηρεσιών, διαχρονικά εντείνονται, αυξάνοντας περαιτέρω τα κόστη.

Η λύση που επιτρέπει στα συστήματα υγείας να ανταποκριθούν στις συνθήκες αυτές, έρχεται μέσα από την ψηφιοποίηση. Ήδη πολλές χώρες, ορμώμενες και από το «μάθημα» της πανδημίας, και αξιοποιώντας την πρόοδο των ιατρικών τεχνολογιών (medtech) και τη σημαντική αύξηση του όγκου και εύρους των δεδομένων υγείας, μεταβαίνουν στην Ψηφιακή Υγεία 2.0. Η επόμενη δεκαετία είναι κρίσιμη, καθώς θα σηματοδοτήσει τη θεμελίωση των συστημάτων υγείας στην τεχνολογία, την απομακρυσμένη παροχή υπηρεσιών και την αξιοποίηση των δεδομένων.

Οι χώρες που πραγματοποιούν τη μετάβαση αυτή βελτιώνουν την ικανοποίηση των πολιτών και εξοικονομούν πόρους. Οι υπηρεσίες τηλεϊατρικής βελτιώνουν κατά 23% την αποτελεσματικότητα των θεραπειών στα επείγοντα περιστατικά, περιορίζουν κατά 70% το κόστος παροχής υπηρεσιών και μειώνουν 17,7% τις ημέρες νοσηλείας / ασθενή. Εργαλεία όπως εφαρμογές υγείας (health apps), «φορετές» συσκευές (wearables) και πακέτα «ψηφιακής θεραπευτικής» (digital therapeutics) παρέχουν αξιόπιστες μετρήσεις για την κατάσταση υγείας (π.χ. 40% μεγαλύτερη ακρίβεια στη μέτρηση ζαχάρου). Η αξιοποίηση δεδομένων υγείας συμβάλει στον περιορισμό και έλεγχο νοσογόνων καταστάσεων (33% μείωση θανάτων από καρδιακές παθήσεις και 50% από HIV). Τα έξυπνα νοσοκομεία, αξιοποιώντας σύγχρονο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό και δεδομένα από τους ατομικούς φακέλους υγείας, αναβαθμίζουν την εμπειρία ασθενούς με ποιοτικές υπηρεσίες, ενδεδειγμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις και κατ’ οίκον περίθαλψη, όταν ενδείκνυται.

Η Ελλάδα έχει πολλά περιθώρια αξιοποίησης της Υγείας 2.0. Δεδομένης μάλιστα και της ιδιαίτερης γεωγραφίας μας, οι λύσεις αυτές μπορούν να διασφαλίσουν την πρόσβαση των κατοίκων των νησιών και απομακρυσμένων ηπειρωτικών περιοχών στο σύστημα υγείας, και να αποτελέσουν χρήσιμα εργαλεία στην προσπάθειά μας να διαμορφώσουμε ένα πιο σύγχρονο, με μεγαλύτερο βαθμό ανταπόκρισης ΕΣΥ.

Όμως, προκειμένου να προωθήσουμε την Υγεία 2.0, πρέπει πρώτα να δημιουργήσουμε το κατάλληλο ρυθμιστικό / νομικό υπόβαθρο, λόγω των ασαφειών και κενών της υπάρχουσας νομοθεσίας. Πιο αναλυτικά, ο ΣΕΒ προτείνει τη δόμηση της Ψηφιακής Υγείας στην Ελλάδα σε τέσσερις άξονες. Πρώτον, ανάπτυξη ενός πληρέστερου θεσμικού πλαισίου για τις υπηρεσίες τηλεϊατρικής (νομική κατοχύρωση ιατρικών πράξεων από απόσταση, αναγνώριση σχετικών δαπανών από τον ΕΟΠΥΥ, προσδιορισμός ιατρικής ευθύνης σε περιπτώσεις λάθους, κ.λπ.). Δεύτερον, διάδοση της χρήσης εργαλείων όπως τα health apps και τα digital therapeutics μέσω εναρμόνισης του ρυθμιστικού πλαισίου με τον Ευρωπαϊκό

Κανονισμό περί Ιατροτεχνολογικών Προϊόντων και καθιέρωσης μηχανισμού αξιολόγησης και αποζημίωσης των εργαλείων αυτών. Τρίτον, ανάπτυξη στρατηγικής και ρυθμιστικού πλαισίου για τη δευτερογενή αξιοποίηση των δεδομένων υγείας. Μάλιστα, η δημιουργία αποθετηρίου δεδομένων θα μπορούσε να συνεισφέρει περίπου €1 εκ. στο ΑΕΠ. Τέταρτον, διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για τη μετατροπή των νοσοκομείων του ΕΣΥ σε έξυπνα.

Τέλος, για τον καλύτερο συντονισμό του εγχειρήματος, προτείνεται η ενεργοποίηση του Εθνικού Συμβουλίου Διακυβέρνησης Ηλεκτρονικής Υγείας (ΕΣΔΗΥ), οργάνου με συμβουλευτική / γνωμοδοτική αρμοδιότητα για θέματα ψηφιακής υγείας, το οποίο θα μπορούσε να παρακολουθεί την εξέλιξη ψηφιοποίησης του ΕΣΥ.

* O Αλέξης Νικολαΐδης, Associate Advisor του Τομέα Βιομηχανίας, Ανάπτυξης, Τεχνολογίας & Καινοτομίας ΣΕΒ