Βρετανία: «Στα χέρια» ενός πρώην τραπεζίτη ο εκσυγχρονισμός του ηλεκτρικού δικτύου

Στα χέρια ενός ανθρώπου που κατά τη διάρκεια της τριαντακονταετούς θητείας του στη Morgan Stanley απέκτησε τη φήμη ότι έδινε λύσεις σε δισεπίλυτα προβλήματα, έχει εμπιστευθεί η Βρετανία την αναδιαμόρφωση του απαρχαιωμένου δικτύου ηλεκτροδότησης. Και αυτό μπορεί να αποδειχθεί το πιο δύσκολο στοίχημα για τον Φρανκ Πέτιγκας.

Νωρίτερα φέτος, ο πρωθυπουργός Ρίσι Σουνάκ τον διόρισε ως επικεφαλής σύμβουλό του σε θέματα επιχειρήσεων και ο πρώην τραπεζίτης προσπαθεί να βγάλει από το αδιέξοδο τα έργα που παραμένουν στάσιμα, ένα ζήτημα που θεωρεί ως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα.

Ο Πέτιγκας, 62 ετών, συνταξιοδοτήθηκε από τη Morgan Stanley πέρυσι μετά από σχεδόν 30 χρόνια στην τράπεζα, όπου ήταν επικεφαλής του διεθνούς τμήματός της στο Λονδίνο. Τα ζητήματα σχετικά με τις συνδέσεις και τον προγραμματισμό έχουν επανειλημμένα επισημανθεί στον Πέτιγκας από επενδυτές και εμπορικές ομάδες σε μια σειρά συναντήσεων φέτος, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα.

Ωστόσο, δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις για την αντιμετώπιση της πολυετούς καθυστέρησης για την ένταξη των έργων στο δίκτυο ή της χρονοβόρας διαδικασίας σχεδιασμού για την κατασκευή καθαρής παραγωγής ενέργειας. Η ασθμαίνουσα πρόοδος στην επέκταση και τη βελτίωση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας ορθώνει εμπόδια στην κατασκευή νέων οικισμών και γραφείων, ενώ συγχρόνως επιβραδύνει τη μετάβαση προς την πράσινη ενέργεια.

Μια μετάβαση που την περασμένη εβδομάδα υπέστη ένα νέο πλήγμα, όταν ο Σουνάκ υποβάθμισε ορισμένες από τις κλιματικές φιλοδοξίες του Ηνωμένου Βασιλείου, επικαλούμενος εν μέρει το κόστος για τους καταναλωτές. Αναγνώρισε επίσης τα ζητήματα που περιβάλλουν το δίκτυο και υποσχέθηκε σχέδια που θα επιταχύνουν τη μετάβαση, σχέδια που αναμένεται να ανακοινωθούν τις επόμενες εβδομάδες.

Λίγο μετά τον διορισμό του, σε συνάντηση στη Ντάουνινγκ Στριτ ο Πέτιγκας διαβεβαίωσε τα στελέχη των επιχειρήσεων ότι η κυβέρνηση επεξεργάζεται λύσεις. Όμως οι επιχειρήσεις εμφανίζονται σκεπτικές σε αυτές τις διαβεβαιώσεις.

Το κόστος αποτελεί μείζον πρόβλημα για την επέκταση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας. Μόνο η βελτίωση του χερσαίου δικτύου θα μπορούσε να απαιτήσει επενδύσεις μεταξύ 100 και 240 δισεκατομμυρίων λιρών μέχρι το 2050, σύμφωνα με κυβερνητική ανάλυση του περασμένου έτους.

Με την επέκταση του δικτύου να χρηματοδοτείται μέσω των λογαριασμών ρεύματος, αυτό είναι ένα μεγάλο ζητούμενο, σε μια περίοδο που ο Σουνάκ υπολείπεται στις δημοσκοπήσεις ενόψει των εκλογών το 2024.

«Είναι πολύ δύσκολο για τους πολιτικούς να πουν ότι περισσότερα χρήματα πρέπει να χρεώνονται στους λογαριασμούς», δήλωσε η Έμμα Πίντσμπεκ, διευθύνουσα σύμβουλος της Energy UK, ενός εμπορικού οργανισμού. Έτσι φτάνουμε σε μια κατάσταση όπου κανείς δεν θέλει να πληρώσει για επενδύσεις σε υποδομές μέχρι να είναι πραγματικά αποδοτικές και αυτό είναι η κατάσταση που επικρατεί στο δίκτυο, συμπληρώνει η ίδια.

Εάν η Βρετανία μείνει πίσω στην ενεργειακή μετάβαση, οι ανταγωνιστικές και οικονομικές επιπτώσεις θα είναι τεράστιες. Με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν να διαθέτει περί των 370 δισ. δολαρίων για μέτρα για το κλίμα μέσω του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού και την Κίνα να είναι ήδη ηγέτιδα στα ηλεκτρικά οχήματα, η αδράνεια στο δίκτυο της Βρετανίας την καθυστερεί στην απεξάρτηση από τον άνθρακα, υποστηρίζει η Τζες Ράλστον, αναλυτής στη δεξαμενή σκέψης Energy and Climate Intelligence Unit. «Το Ηνωμένο Βασίλειο αμφιταλαντεύεται, καθυστερεί και δεν λαμβάνει στρατηγικές αποφάσεις. Μπορεί να δούμε τις εταιρείες να λένε απλώς πάω στις ΗΠΑ ή στην Κίνα».

Θέλει να επιταχύνει η κυβέρνηση

Με ανακοίνωσή της, η κυβέρνηση δήλωσε ότι αποτελεί «προτεραιότητα η επιτάχυνση του χρόνου που απαιτείται για τη σύνδεση νέων παραγωγών και καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας στο δίκτυο». Παράλληλα όπως επισημαίνει «λαμβάνει σημαντικά μέτρα για την επιτάχυνση των υποδομών του δικτύου».

Η κυβέρνηση αναμένει ότι η ζήτηση της ηλεκτρικής ενέργειας θα διπλασιαστεί έως το 2035 και αυτό σημαίνει ότι θα αυξηθεί η παραγωγή που πρέπει να συνδεθεί με το δίκτυο μέσω καλωδίων και πυλώνων. Τα τοπικά δίκτυα θα πρέπει επίσης να επεκταθούν με περισσότερα σημεία σύνδεσης για τα ηλεκτρικά οχήματα και τα σπίτια.

Σύμφωνα με το Bloomberg, μέχρι στιγμής η ραγδαία αύξηση των επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας δεν συνοδεύεται από αντίστοιχες δαπάνες για το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας.

«Ο ρυθμός και η κλίμακα αυτών που πρέπει τώρα να υλοποιήσουμε διαφέρουν σημαντικά από τις τελευταίες δεκαετίες», δήλωσε ο Καρλ Τρόουελ, πρόεδρος της στρατηγικής υποδομής του Ηνωμένου Βασιλείου στην National Grid. «Πρόκειται για μια εθνική προσπάθεια».

Τον Ιούνιο, ο Επίτροπος για τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας Νικ Γουίνσερ απέστειλε στην κυβέρνηση συστάσεις για το πώς θα επιταχυνθεί η κατασκευή για περισσότερες υποδομές. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι προσπάθειες για την απεξάρτηση από τον άνθρακα στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας θα πάνε «χαμένες αν δεν μπορούμε να μεταφέρουμε την ενέργεια στα σπίτια και τις επιχειρήσεις».

«Χρειαζόμαστε μια σοβαρά ισχυρότερη αίσθηση του επείγοντος, δήλωσε ο Κέβιν Ο’ Ντόνοβαν, επικεφαλής για τη Βρετανία στη Statkraft UK, η οποία αναβάλλει τις επενδύσεις σε τέσσερα αιολικά πάρκα και δύο ηλιακά έργα λόγω καθυστερήσεων στη σύνδεση με το δίκτυο.

Εκτός από το κόστος, το άλλο μεγάλο εμπόδιο είναι ο σχεδιασμός. Οι πολιτικοί του κυβερνώντος Συντηρητικού Κόμματος εμφανίζονται επιφυλακτικοί με τις νέες υποδομές σε αγροτικές περιοχές που συνήθως ψηφίζουν τους Συντηρητικούς. Σε όλη τη χώρα, οι ακτιβιστές του «Not In My Back Yard» συνιστούν μια σημαντική πρόκληση για τα έργα.

Δαπανηρό εγχείρημα κι ενώ πλησιάζουν ο εκλογές

Ωστόσο με τις γενικές εκλογές να πλησιάζουν, πολλοί είναι επιφυλακτικοί ότι ο Σούνακ μπορεί να βρει τις λύσεις που απαιτούνται.

Ένας στέλεχος επιχείρησης δήλωσε ότι η Ντάουνινγκ Στριτ θεωρεί το ζήτημα πολύ δύσκολο και δαπανηρό για να αντιμετωπιστεί βραχυπρόθεσμα. Άλλοι ανησυχούν ότι ενώ ο Πέτιγκας έχει ελεύθερο πεδίο από τον Σούνακ, δεν έχει επιρροή σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες για να αναδείξει τα δίκτυα στην κορυφή της ατζέντας.

Πολλά μέρη των σχεδίων του Ηνωμένου Βασιλείου για το κλίμα βρίσκονται υπό πίεση. Νωρίτερα αυτό το μήνα, μια δημοπρασία για συμβάσεις για την κατασκευή νέων αιολικών πάρκων δεν έλαβε καμία προσφορά, σηματοδοτώντας ένα ακόμη πισωγύρισμα.

Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει ήδη μείνει πίσω από τον στόχο του να έχει κατασκευάσει 50 γιγαβάτ υπεράκτιων αιολικών πάρκων μέχρι το 2030, από 14 γιγαβάτ σήμερα. Η πρόκληση είναι η επιτάχυνση της ανάπτυξης χωρίς να επιβαρυνθούν οι τοπικές κοινότητες.

Εντός του Συντηρητικού Κόμματος, ορισμένοι βουλευτές αντιδρούν στην κατασκευή νέων υποδομών στις περιοχές που εκλέγονται. Μια ομάδα, στην οποία συμμετέχουν η υπουργός Περιβάλλοντος Τερές Κόφεϊ και ο πρώην υπουργός Εσωτερικών Πρίτι Πατέλ, διεξάγει μια εκστρατεία κατά της κατασκευής νέων πυλώνων σε ένα τμήμα της ανατολικής Αγγλίας.

Σύμφωνα με τον Άνταμ Μπελ, διευθυντή πολιτικής της εταιρείας συμβούλων Stonehaven, η πίεση από τα πίσω έδρανα σημαίνει ότι ο Σουνάκ είναι απίθανο να αναλάβει σημαντική δράση για το δίκτυο στο εγγύς μέλλον. Ο ίδιος δεν βλέπει τον πρωθυπουργό να αποδέχεται τις συστάσεις του Γουίνσερ, και κυρίως να επιταχύνει τις αποφάσεις για τον σχεδιασμό.

«Κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους, ο Σούνακ προτίμησε τη διαχείριση του κόμματος έναντι πραγμάτων που θα ωφελήσουν τη χώρα», δήλωσε ο Μπελ.