ΠΟΕ: Ρεκόρ προσφυγών εν μέσω της «πολυκρίσης» του εμπορίου

Τίποτα δεν απεικονίζει την κρίση στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου περισσότερο από τη συσσώρευση ανεπίλυτων διαφορών και την αυξανόμενη λίστα με αυτό που αποκαλεί «εμπορικές ανησυχίες» των μελών του.

Από τα τέλη του 2019, αφότου οι ΗΠΑ μπλόκαραν τον διορισμό νέων δικαστών στο Εφετείο του ΠΟΕ λόγω καταγγελιών για δικαστική υπερβολή, 29 υποθέσεις βρίσκονται σε αδιέξοδο, επιφέροντας βαρύ πλήγμα στο σύστημα επίλυσης διαφορών.

Όπως αναφέρει το Reuters, αυτές οι περιπτώσεις περιλαμβάνουν την Κίνα, τη Δομινικανή Δημοκρατία, την Ινδία, την Ινδονησία, το Μαρόκο, το Πακιστάν, τη Νότια Κορέα και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Σε διελκυστίνδα το παγκόσμιο εμπόριο – Οι νέες απειλές

Η «πολυκρίση»

Ο ΠΟΕ προειδοποιεί για μία «πολυκρίση», που περιλαμβάνει την πανδημία, τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον πληθωρισμό, η οποία έχει περιορίσει σημαντικά την πίστη στην παγκοσμιοποίηση.

Το αποτέλεσμα είναι μια αυξανόμενη περιφρόνηση των παγκόσμιων εμπορικών κανόνων μεταξύ των μελών του ΠΟΕ.

Τον περασμένο μήνα μάλιστα, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου ότι ένα κύμα μονομερών μέτρων, εάν δεν ελεγχθεί, θα κατακερματίσει την παγκόσμια οικονομία, αφαιρώντας το 5% του παγκόσμιου εισοδήματος.

Οι περιορισμοί στις εισαγωγές έχουν χαλαρώσει από το 2018, όταν ο τότε Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έβαζε δασμούς σε αγαθά από την Κίνα και αλλού, αλλά οι περιορισμοί των εξαγωγών είχαν αντισταθμίσει αυτή την πτώση.

Τέτοιοι περιορισμοί ήταν κατά μέσο όρο 21 ετησίως μεταξύ 2016 και 2019, αλλά αυξήθηκαν σε 139 πέρυσι.

Αυξημένες ανησυχίες

Αυτό έχει πυροδοτήσει μια αύξηση στον αριθμό των «ανησυχιών» που εγείρονται στον ΠΟΕ. Αυτές αφορούν σε περιορισμούς εξαγωγών, όπως για το ινδικό ρύζι, ή τις επιδοτήσεις για την ανάπτυξη της καθαρής τεχνολογίας.

Προσφυγές αναμένεται επίσης να προκύψουν εξαιτίας του νόμου Buy American Act, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία εξακολουθεί να κηρύττει την τήρηση των κανόνων του ΠΟΕ, έχει επιδοτήσεις και στόχους για την ενίσχυση της εγχώριας προσφοράς κρίσιμων ορυκτών και πράσινης παραγωγής.

Ο Κιθ Ρόκγουελ, ανώτερος συνεργάτης στο Ίδρυμα Hinrich, λέει ότι ο ΠΟΕ «παρασύρεται στην άβυσσο της ασχετοσύνης».

«Οι άνθρωποι δεν αισθάνονται με κανέναν τρόπο περιορισμένοι από τις υποχρεώσεις τους στον ΠΟΕ όσον αφορά την πολιτική και αυτό δεν συνέβαινε πριν από μια δεκαετία», είπε.

Οι χώρες επωφελήθηκαν από εξαιρέσεις στους κανόνες του ΠΟΕ, όπως για την εθνική ασφάλεια που χρησιμοποιούν οι Ηνωμένες Πολιτείες για να περιορίσουν τις εισαγωγές μετάλλων και ορισμένα κράτη του Κόλπου για να περιορίσουν το εμπόριο με το Κατάρ.

Το Πεκίνο έχει περιορίσει τις εξαγωγές κρίσιμων ορυκτών, ενώ η Ουάσιγκτον προσπάθησε να αποτρέψει την πρόσβαση της Κίνας στην αμερικανική τεχνολογία, με την εθνική ασφάλεια να υπερισχύει των παγκόσμιων εμπορικών κανόνων.

Ελλείψεις προσωπικού

Τα 164 μέλη συμφωνούν σε γενικές γραμμές ότι ο ΠΟΕ, με ένα προσωπικό που ανέρχεται σε 620 άτομα σε ένα κτίριο art-deco στις όχθες της λίμνης της Γενεύης, χρειάζεται μεταρρύθμιση, αν και απαιτεί πλήρη συναίνεση για να γίνει οποιαδήποτε αλλαγή.

Για ορισμένους, η μεταρρύθμιση επικεντρώνεται στην αποκατάσταση του Εφετείου, κάτι που οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα δεχτούν. Οι ΗΠΑ πιστεύουν ότι η μεταρρύθμιση πρέπει να αντιμετωπίσει, όπως λένε, δραστηριότητες που εισάγουν διακρίσεις κρατικών επιχειρήσεων, ιδίως της Κίνας, «που παραμορφώνουν τον ανταγωνισμό».

Οι μεταρρυθμίσεις θα μπορούσαν επίσης να αντιμετωπίσουν ζητήματα που δεν εξετάστηκαν κατά τη σύσταση του ΠΟΕ, όπως η κλιματική αλλαγή, οι ροές δεδομένων ή η τεχνητή νοημοσύνη.

Η μεταρρύθμιση πρόκειται να αποτελέσει βασικό θέμα στη 13η υπουργική διάσκεψη του ΠΟΕ τον Φεβρουάριο.

Ο ΠΟΕ υποστηρίζει ότι ο κόσμος χρειάζεται μια ανανεωμένη ώθηση προς την ενσωμάτωση, αυτό που αποκαλεί εκ νέου παγκοσμιοποίηση, για την αντιμετώπιση των προκλήσεων από την κλιματική αλλαγή έως τη μείωση της φτώχειας, ενώ σημειώνει ότι το 75% του εμπορίου αγαθών εξακολουθεί να βασίζεται στους δασμολογικούς όρους του ΠΟΕ που επεκτείνονται μεταξύ τους