«Δικαίωμα στη στέγαση» και στη Γερμανία

Σύμφωνα με το σχέδιο δράσης της ΕΕ, οι άστεγοι δεν θα πρέπει πλέον να ζουν στους δρόμους μέχρι το 2030.

Ο στόχος τέθηκε επί προεδρίας της -υπό σοσιαλιστική κυβέρνηση- Πορτογαλίας στους «27», με την υπογραφή της Διακήρυξης της Λισαβόνας για την Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα Καταπολέμησης του Φαινομένου της Αστεγίας το 2021.

Πριν δηλαδή ενσκήψουν ο πόλεμος στην Ουκρανία, η ενεργειακή και πληθωριστική κρίση, η αύξηση των επιτοκίων και η στεγαστική κρίση, με  βίαιη φτωχοποίηση μεγάλου μέρους των Ευρωπαίων πολιτών.

«Κανείς δεν κοιμάται χωρίς κατάλυμα λόγω έλλειψης προσβάσιμης, ασφαλούς και κατάλληλης προσωρινής στέγασης», είναι ένας από τους στόχους που αναφέρονται στη Διακήρυξη.

«Κανείς δεν ζει σε προσωρινή ή μεταβατική στέγαση για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από το αναγκαίο για την επιτυχή μετακίνηση σε μόνιμη λύση στέγασης», αναφέρει ένας άλλος.

«Κανείς δεν υφίσταται διακρίσεις λόγω της κατάστασης αστεγίας», προστίθεται στο κείμενο.

«Οι εξώσεις», αναφέρεται, «θα πρέπει να αποτρέπονται όποτε είναι δυνατόν και σε κανέναν δεν ασκείται έξωση χωρίς βοήθεια για την εξεύρεση κατάλληλης λύσης στέγασης, όπου απαιτείται»…

Δύο χρόνια μετά, ωστόσο, η κρίση αστεγίας επιτείνεται και οι διακηρύξεις έχουν μείνει στα λόγια.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Εθνικών Οργανώσεων που Εργάζονται με τους Αστέγους (FEANTSA), 895.000 άνθρωποι είναι άστεγοι κάθε βράδυ στην Ευρώπη.

Ένας «πληθυσμός συγκρίσιμος με αυτόν πόλεων όπως η Μασσαλία ή το Τορίνο», επισημαίνεται.

Αυτό δε, με βάσει τις «πιο ορατές μορφές αστεγίας», που αντικατοπτρίζουν «την αποτυχία των ευρωπαϊκών χωρών να καταστήσουν θεμελιώδες δικαίωμα τη στέγαση».

Τα «μαύρα» πρωτεία μάλιστα κατέχει η ισχυρότερη οικονομία της ευρωζώνης.Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν 262.645 αστέγους στη Γερμανία.

Μόνο τρία από τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν σημειώσει πρόοδο στην αντιμετώπιση της έλλειψης στέγης: η Φινλανδία, η Δανία και η Αυστρία.

Ο αριθμός των αστέγων κάθε βράδυ στην Ευρώπη είναι όσο ο πληθυσμός μιας μεγαλούπολης, όπως η Μασσαλία

«Πρώτα η στέγαση»

Και οι τρεις ευρωπαϊκές χώρες εφαρμόζουν το πρόγραμμα «Housing First».

«Πρώτα η στέγαση», δηλαδή.

Συνίσταται στην παροχή στέγης ως πρώτο βήμα μιας έμπρακτης στήριξης αστέγων, κυρίως των πιο ευάλωτων.

Η ιδέα προέρχεται από τις ΗΠΑ, όπου άρχισε να αναπτύσσεται κατά τη δεκαετία του 1990.

Στο επίκεντρό της είναι η παροχή χώρου διαμονής σε οικιστικούς ιστούς, ως εφαλτήριο για την κοινωνική επανένταξη των αστέγων.

Αλλά η μέρμινα δεν σταματά εκεί.

Κεντρικό σημείο του φιλόδοξου εγχειρήματος είναι η στήριξη των αστέγων -ψυχολογική και μη- από ειδικούς, καθώς και η διευκόλυνση στην εύρεση θέσης εργασίας, ώστε να αποκτήσουν εισόδημα και ασφάλιση για υγειονομική περίθαλψη.

Στόχος είναι η δημιουργία μιας νέας, στέρεης βάσης ως εφαλτήριο για ένα νέο ξεκίνημα στη ζωή.

Αλλού με περισσότερη και αλλού με λιγότερη προσήλωση και επιτυχία, το πρόγραμμα έχει εφαρμοστεί σε μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες.

Μεταξύ αυτών -εκτός από τις τρεις προαναφερθείσες- συγκαταλέγονται η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Ολλανδία, η Ιρλανδία.

Τώρα πλέον κερδίζει ολοένα και περισσότερο «έδαφος» και στη Γερμανία, ενόσω η «ατμομηχανή της Ευρώπης» βρίσκεται αντιμέτωπη με οικονομική, στεγαστική και τώρα, με την αύξηση των επιτοκίων, και κατασκευαστική κρίση.

Το «Housing First» εφαρμόζεται ήδη με επιτυχία στο Βερολίνο, το Αμβούργο, στη Βρέμη και στη Φρανκφούρτη.

Τελευταία προσθήκη σε αυτή τη λίστα έγινε η Στουτγάρδη.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι τουλάχιστον 5.350 άνθρωποι στην έκτη μεγαλύτερη γερμανική πόλη δεν έχουν μόνιμη κατοικία.

Περίπου οι 150 από αυτούς είναι μακροχρόνια άστεγοι.

Χωρίς μέρος να ζήσουν δεν μπορούν να βρουν δουλειά.

Χωρίς δουλειά δεν μπορούν να έχουν εισόδημα. Χωρίς χρήματα δεν μπορούν να βρουν ένα μέρος για να ζήσουν.

Για να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος, έχει τεθεί σε εφαρμογή ένα τριετές πιλοτικό πρόγραμμα παροχής στέγης και κοινωνικής στήριξης.

Η Γερμανία αναζητά επειγόντως λύσεις στην αστεγία, καταγράφοντας τα μεγαλύτερα ποσοστά του φαινομένου στην Ευρώπη

Βήμα-βήμα

Ύψους 880.000 ευρώ, το έργο χρηματοδοτείται από τις αρχές της Στουτγάρδης, σε σύμπραξη με τοπικές ΜΚΟ και ένα δίκτυο κοινωνικών ιδρυμάτων.

Η προσφορά απευθύνεται σε ενήλικες μακροχρόνια άστεγους με πολλαπλά προβλήματα όπως ψυχικής υγείας, εθισμό, χρόνιες παθήσεις ή αναπηρίες.

Το ένα τρίτο των θέσεων στο πιλοτικό έργο προορίζεται για γυναίκες

Με σημείο εκκίνησης τον Ιούλιο, έχει ήδη βρεθεί στέγη για 14 αστέγους.

Στόχος είναι να φτάσουν τους 50 έως το 2025.

Την ίδια χρονιά εν τω μεταξύ αναμένονται τα αποτελέσματα μελέτης για το αντίστοιχο, εν εξελίξει εγχείρημα στη δεύτερη μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη της Γερμανίας: το Αμβούργο.

Ζητούμενο είναι να εξακριβωθεί ο βαθμός επιτυχίας του εγχειρήματος, η μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητά του και εάν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως γνώμονας για τη στήριξη του συνόλου των αστέγων.

«Βεβαιωθείτε ότι η εθνική στρατηγική για τους αστέγους περιλαμβάνει τον στόχο να τερματιστεί η έλλειψη στέγης και να συνοδεύεται από επαρκείς δημοσιονομικούς πόρους», ήταν το μήνυμα της FEANTSA ειδικά προς τη γερμανική κυβέρνηση.

Συνολικά, σε επίπεδο ΕΕ, «όλα τα κράτη-μέλη πρέπει επειγόντως να σχεδιάσουν και να αναπτύξουν εθνικές στρατηγικές για τον τερματισμό της έλλειψης στέγης», επισημαίνει στην έκθεσή της.

Καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενισχύσει τις πολιτικές της για την προάσπιση του δικαιώματος στη στέγαση, εν μέσω έκρηξης των ανισοτήτων.

Προσώρας, η σχετική «Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα» έχει συγκροτήσει ομάδα εργασίας, με στόχο τη συγκέντρωση πόρων για την υποστήριξη προγραμμάτων κοινωνικής ένταξης.

Επιχειρείται επίσης η στήριξη επενδύσεων σε κοινωνικές υποδομές, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής στέγασης, μέσω του προγράμματος InvestEU.

Για το επόμενο έτος προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η εφαρμογή πιλοτικού προγράμματος για την καταμέτρηση των αστέγων στους «27» με βάση κοινή μεθοδολογία.

Αναλυτές, οργανώσεις και ακτιβιστές τονίζουν ωστόσο το αυτονόητο.

Ότι απαιτείται, δηλαδή, ενίσχυση της κοινωνικής πολιτικής εν μέσω φτωχοποίησης των πολιτών της Γηραιάς Ηπείρου, όπου η αστεγία αποτελούσε ήδη διογκούμενο πρόβλημα, προ του πολέμου στην Ουκρανία.

Πηγή: in.gr