Δάνεια: Ανησυχία για επιπτώσεις στα επιτόκια από το sell off των ομολόγων [παράδειγμα]

Ασαφές παραμένει το χρονικό διάστημα κατά το οποίο τα επιτόκια δανεισμού θα διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα.

Και ακόμη πιο αβέβαιο γίνεται το μέλλον μετά το ράλι των αποδόσεων των ομολόγων. Κάτι που αποτυπώνεται στα αλλεπάλληλα sell off των επενδυτών.

Η τελευταία δήλωση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κυρίας Κριστίν Λαγκάρντ, σύμφωνα με την οποία τα επιτόκια της ΕΚΤ θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα για όσο απαιτείται προκαλεί νέες ανησυχίες στους δανειολήπτες. Και οι «φωνές» που έρχονται να διαβεβαιώσουν ότι ο κύκλος της αύξησης των επιτοκίων βαίνει προς το τέλος του, δεν αρκούν για να σβήσουν τη φωτιά που ανάβει η κούρσα αύξησης των αποδόσεων των ομολόγων.

Λαγκάρντ: Τα επιτόκια της ΕΚΤ θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα για όσο χρειαστεί

Ασφαλείς δανειολήπτες

Στην ελληνική αγορά για τους επόμενους επτά μήνες, ασφαλείς από την άνοδο των επιτοκίων θα συνεχίσουν να παραμένουν οι δανειολήπτες με ενήμερα δάνεια.

Βρίσκονται υπό καθεστώς προστασίας μετά την απόφαση των τραπεζών κατόπιν συνεννόησης με την κυβέρνηση να παγώσουν για ένα χρόνο τα επιτόκια στεγαστικών δανείων. Ήταν η εποχή κατά την οποία οι κεντρικές τράπεζες και η ΕΚΤ έθεταν σε εφαρμογή σφιχτή νομισματική πολιτική έναντι του υψηλού πληθωρισμού.

Πρόκειται για το μέτρο που έλαβαν οι τράπεζες στην Ελλάδα την περασμένη άνοιξη και προβλέπει “πάγωμα” της δόσης του δανείου στα επίπεδα του 2,7% (για δάνεια με επιτόκιο αναφοράς το Euribor 1) και στο 2,85% (για δάνεια με επιτόκιο αναφοράς το Euribor 3 μηνών). Στο έκτακτο μέτρο εντάχθηκαν αυτόματα δάνεια συνολικής αξίας 18-20 δισ. που έχουν συνάψει μισό εκατομμύριο δανειολήπτες.

Χωρίς προστασία

Ωστόσο, χωρίς προστασία είναι οι δανειολήπτες που έλαβαν στεγαστικό εντός της περιόδου καθώς δεν βρίσκονται κάτω από το ευνοϊκό καθεστώς του «παγώματος» του επιτοκίου. Αυτή η κατηγορία των οφειλετών βλέπουν κανονικά τις αυξήσεις στις δόσεις τους εκτός και εάν είχαν επιλέξει προϊόν σταθερού επιτοκίου.

Οι επιχειρήσεις

Μεγάλες αυξήσεις στις δόσεις τους αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις. Και κυρίως οι μικρές που έχουν καταφύγει στον τραπεζικό δανεισμό.

Ας πάρουμε ένα παράδειγμα έστω μια επιχείρηση έχει πάρει ένα δάνειο 150.0000 ευρώ για 10 χρόνια. Το συγκεκριμένο δάνειο μάλιστα έχει spread (περιθώριο κέρδους της τράπεζας) 3,5%. Στα τέλη του Ιουλίου του 2022, η επιχείρηση πλήρωνε μηνιαία δόση 1.483,29 ευρώ, μιας και το επιτόκιο της ΕΚΤ ήταν μηδενικό. Έτσι, η επιβάρυνση πρόκυπτε μόνο από το spread.

Δύο μήνες μετά το μηνιαίο κόστος για το ίδιο δάνειο είχε ανέβει στα 1.563,56ευρώ, μιας και το επιτόκιο αναφοράς «σκαρφάλωσε» στο 0,75%.

Στα τέλη Δεκεμβρίου η μηνιαία επιβάρυνση για τον δανειολήπτη ήταν στα 1.627,89 ευρώ

Τον Φεβρουάριο του 2023 το τελικό επιτόκιο για το συγκεκριμένο δάνειο διαμορφώνεται στο 6% με τη μηνιαία δόση του δανείου να φθάνει τα 1.665,31 ευρώ

Τον Μάρτιο και Μάιο του 2023 ακολουθούν δύο νέες αυξήσεις του επιτοκίου αναφοράς από την ΕΚΤ, που πλέον «αγγίζει» το 3,25%. Η μηνιαία δόση ανεβαίνει πλέον 1,722,36 ευρώ.

Τους μήνες του Ιουνίου, Αυγούστου, Σεπτεμβρίου ακολουθούν νέες αναπροσαρμογές των επιτοκίων από την ΕΚΤ, με το παρεμβατικό επιτόκιο πλέον να έχει φθάσει το 4%, που σημαίνει νέα δόση για τον δανειολήπτη 1.780,53 ευρώ ,δηλαδή 297 ευρώ μηνιαίως περισσότερα από τον Ιούλιο του 2022 και σε ετήσια βάση 3,564 ευρώ. Ο συγκεκριμένος δανειολήπτης λοιπόν καλείται να πληρώνει ,περίπου δηλαδή 2,5 επιπλέον δόσεις τον χρόνο.

Κάρτες και καταναλωτικά δάνεια

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΤτΕ που αφορούν το μήνα Αύγουστο πριν δηλαδή την νέα αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης, το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια (κατηγορία που περιλαμβάνει τα δάνεια μέσω πιστωτικών καρτών, τα ανοικτά δάνεια και υπεραναλήψεις από τρεχούμενους λογαριασμούς) ήταν στο 14,77%.

Το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων με συγκεκριμένη διάρκεια και κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 39 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 13,40%.

Το τέλος της προστασίας

Η αβεβαιότητα στις διεθνείς αγορές και η διατήρηση από την ΕΚΤ σε υψηλά επίπεδα τα επιτόκια φέρνει ακόμη μία ανησυχία.

Κι έχει να κάνει με τους προαναφερόμενους καταναλωτές με στεγαστικά δάνεια, τα οποία σήμερα είναι στο καθεστώς προστασίας από τις αυξήσεις των επιτοκίων.

Το ερώτημα είναι τι θα αντιμετωπίσουν μετά τον Μάιο οπότε και θα κλείσει η «ομπρέλα» προστασίας που έχουν ανοίξει οι τράπεζες.

Το επιτόκιο τους θα είναι τότε αυξημένο τουλάχιστον κατά μία μονάδα.

Οι αρχικές προβλέψεις και από την ΕΚΤ ήταν ότι ίσως από την άνοιξη θα άρχιζε ο αντίστροφος κύκλος δηλαδή αυτός της μείωσης των επιτοκίων έστω και με αργούς και βασανιστικούς ρυθμούς. Τα δεδομένα όμως έχουν αλλάξει καθώς τα «πληθωριστικά σύννεφα» πυκνώνουν λόγω των υψηλότερων τιμών στο πετρέλαιο και έτσι ο αντίστροφος κύκλος μετακινείται για αργότερα. Κι επίσης οι αποδόσεις των ομολόγων που επηρεάζουν και τις τράπεζες έρχονται να προσθέσουν νέες ανησυχίες.

Στην περίπτωση αυτή οι επιλογές από τις τράπεζες είναι δύο: Ή να επεκτείνουν το πρόγραμμα προστασίας του επιτοκίου (απορροφώντας τις αυξήσεις) ή να ξεπαγώνουν τα επιτόκια και τότε ο κίνδυνος θα είναι η επιστροφή των κόκκινων δανείων…