Βελτίωση με ρυθμούς «χελώνας»

Οι πυρκαγιές και οι αλλεπάλληλες πλημμύρες (οι οποίες βέβαια πλήττουν και πολλά άλλα μέρη του κόσμου) έθεσαν σημαντικό θέμα κυβερνητικής αποτελεσματικότητας στη χώρα μας. Μπορεί όμως να αξιολογηθεί αντικειμενικά η κυβερνητική αποτελεσματικότητα στην Ελλάδα;

Την απάντηση δίνουν οι νέοι, για το 2022, συγκριτικοί δείκτες της World Bank. Μεταξύ 214 κρατών η Ελλάδα «μειώνει», για το 2022, ελαφρώς την επίδοσή της στον δείκτη «κυβερνητικής αποτελεσματικότητας». Ο δείκτης καταγράφει την ποιότητα των παρεχόμενων δημόσιων υπηρεσιών και τον βαθμό ανεξαρτησίας του κρατικού μηχανισμού από πολιτικές πιέσεις. Η Ελλάδα «γλιστράει στην 72η θέση σε σχέση με την 70ή θέση τόσο το 2021 όσο και το 2020 (στην πρώτη θέση της κατάταξης βρίσκεται η Σιγκαπούρη).

Στον δείκτη «αντιμετώπισης της διαφθοράς» η Ελλάδα δυστυχώς κατεβαίνει, το 2022, στην 93η θέση σε σχέση με την 87η θέση το 2021 (και την 92η θέση το 2020). Στον δείκτη «ποιότητας των θεσμών και κανονισμών», ο οποίος καταγράφει την ικανότητα του κράτους να εφαρμόζει πολιτικές οι οποίες παροτρύνουν την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα, η Ελλάδα ανεβαίνει, το 2022, στην 70ή θέση σε σχέση με την 72η θέση το 2021 («γλιστρώντας», όμως, εκεί από την 61η θέση το 2020).

Με ρυθμούς «χελώνας», λοιπόν, η όποια (αν την αποκαλέσουμε…) βελτίωση στους προαναφερθέντες δείκτες. Κάτι που θα προβληματίσει επενδυτές και οίκους αξιολόγησης. Οι δείκτες αυτοί, σύμφωνα με εργασία μου στο «Journal of International Money and Finance», αποτελούν κυρίαρχο παράγοντα πιστοληπτικής αναβάθμισης. Ενώ ο οίκος αξιολόγησης DBRS μόλις μας κατέταξε στην επενδυτική βαθμίδα, το «πανίσχυρο τρίο» (Moody’s, Standard & Poor’s και Fitch), στο οποίο προσβλέπουν οι διεθνείς επενδυτές, κατατάσσει την Ελλάδα ένα «σκαλί» κάτω από την επενδυτική βαθμίδα.

Το συγκεκριμένο «σκαλί», σύμφωνα με το ΔΝΤ, υποδηλώνει πιθανότητα χρεοκοπίας 5,7% εντός πενταετίας. Πιθανή απόφαση τουλάχιστον από έναν εκ των τριών οίκων για επαναφορά της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα δεν θα αποτελέσει πανάκεια. Και τούτο επειδή θα περιορίσει σε μικρό βαθμό μόνο τις απότομες αυξήσεις αλλά και τις έντονες διακυμάνσεις στο κόστος δανεισμού μας. Μελέτες συμπεραίνουν ότι όταν μια χώρα «αναρριχηθεί» στο τελευταίο «σκαλί» της επενδυτικής βαθμίδας, «αγκυροβολεί» (δυστυχώς) εκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εάν όμως η συγκεκριμένη χώρα «αναρριχηθεί» στο μεσαίο «σκαλί» της επενδυτικής βαθμίδας, η πιθανότητα χρεοκοπίας μειώνεται στο 0,5% εντός πενταετίας! Κάτι που επιτάσσει ταχύτατη βελτίωση της κυβερνητικής αποτελεσματικότητας έτσι ώστε να ανεβούμε παραπάνω «σκαλιά». Τότε, και μόνο τότε, η επενδυτική βαθμίδα θα λειτουργήσει ως αξιόπιστο «δίχτυ χρηματοοικονομικής ασφαλείας»!

Ο κ. Κώστας Μήλας είναι καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο University of Liverpool.