Το delivery καταποντίζεται

Από το Σαν Φρανσίσκο μέχρι την Κωνσταντινούπολη, οι ιδρυτές εταιρειών διαδικτυακής παράδοσης που εκτοξεύτηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας βλέπουν τις περιουσίες τους να εξαφανίζονται.

Η έκρηξη δημιούργησε έξι γνωστούς δισεκατομμυριούχους, τέσσερις από τους οποίους έχουν ήδη εκπέσει από αυτό τον τίτλο, σύμφωνα με το Bloomberg Billionaires Index. Το γκρουπ που περιλαμβάνει τους ιδρυτές των τουρκικών Getir, Just Eat Takeaway.com του Άμστερνταμ και Instacart και DoorDash της Silicon Valley, έχει χάσει συνολικά περισσότερα από 15 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.

Οι επενδυτές συσσώρευσαν χρήματα σε εταιρείες διανομής τροφίμων και ειδών παντοπωλείου κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν οι καταναλωτές ήταν κολλημένοι στο σπίτι. Τώρα που ο κόσμος άνοιξε ξανά και η ζήτηση έχει αμβλυνθεί, οι κάποτε γενναιόδωρες αποτιμήσεις για αυτές τις επιχειρήσεις έχουν περικοπεί καθώς οι εταιρείες αναγνωρίζουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν.

«Το γεγονός ότι οι υψηλοί ετήσιοι έκτακτοι ρυθμοί ανάπτυξης ήταν ένα εξαιρετικό φαινόμενο και δεν μπορούν να διατηρηθούν στο ίδιο επίπεδο με την πάροδο των ετών θα έπρεπε να ήταν ξεκάθαρο μόνο από την κοινή λογική», είπε ο Ματίας Σου, λέκτορας στο Lucerne School of Business.

Εν όψει της αρχικής δημόσιας προσφοράς του τον Σεπτέμβριο, το Instacart κατέταξε την πανδημία στους παράγοντες κινδύνου. Τον Ιούλιο, ο Τζίτσε Γκρόεν της Just Eat Takeaway είπε ότι η επιχείρηση εξακολουθεί να είναι ευαίσθητη στις τάσεις του Covid ως παράγοντα πρόβλεψης της ζήτησης, με τις παραγγελίες να αυξάνονται κατά ένα τέταρτο «λόγω της αναζωπύρωσης των κρουσμάτων Covid». Τον Αύγουστο, ο Τόνι Ζου του DoorDash είχε πει ότι υπάρχουν «πολλά προβλήματα προς επίλυση» στο περιβάλλον του ηλεκτρονικού εμπορίου μετά την πανδημία.

Ο Ναζίμ Σαλούρ της Getir, ο οποίος έχτισε περιουσία 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων κατά τη διάρκεια της πανδημίας, είναι ο τελευταίος που έχασε την ιδιότητα του δισεκατομμυριούχου, σύμφωνα με ανάλυση του Bloomberg και βασισμένη σε ρεπορτάζ των Financial Times που ανέφερε ότι ο τελευταίος γύρος χρηματοδότησης της Getir μειώνει την αποτίμηση της εταιρείας σχεδόν κατά 80%.

Ακόμη και όταν τα lockdown εξαιτίας της πανδημίας μειώθηκαν τα τελευταία χρόνια και η ζήτηση επιβραδύνθηκε, η Getir φαινόταν να επεκτείνεται. Αφού ανέφερε ζημία 529 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ το 2021, η εταιρεία –η οποία δελεάζει πελάτες με χρόνο παράδοσης 10 λεπτών– ξόδεψε 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2022 για να αγοράσει τον γερμανικό ανταγωνιστή Gorillas Technologies.

Η Getir επεκτάθηκε επίσης στις ΗΠΑ και τη Δυτική Ευρώπη, για να υποχωρήσει νωρίτερα φέτος από πολλές χώρες της Ευρώπης. Ο Σαλούρ είπε σε συνάντηση του προσωπικού του Ιουλίου ότι η τουρκική αγορά είναι η μόνη κερδοφόρα μονάδα της. Τον Αύγουστο, η εταιρεία δήλωσε ότι θα περικόψει περισσότερο από το 10% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού της, περίπου 2.500 υπαλλήλους.

Πτώση μετοχών

Η Instacart, η οποία αποτιμήθηκε από τους επενδυτές επιχειρηματικών συμμετοχών σε 39 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ τον Μάρτιο του 2021, άρχισε να διαπραγματεύεται δημόσια στις 19 Σεπτεμβρίου σε περίπου το ένα τέταρτο αυτής της αποτίμησης. Οι μετοχές σημείωσαν άνοδο 12% την πρώτη ημέρα της διαπραγμάτευσης, δίνοντας στον συνιδρυτή Αούρβα Μέτα μερίδιο 1,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων..

Εν τω μεταξύ, ο Άντι Φανγκ του DoorDash έχασε τον τίτλο του δισεκατομμυριούχου ενώ οι άλλοι συνιδρυτές, Σου και Στάνλεϊ Τανγκ, μετά βίας διατηρούν το τίτλο του δισεκατομμυριούχου, σύμφωνα με το Bloomberg. Οι μετοχές της εταιρείας διανομής τροφίμων έχουν υποχωρήσει περισσότερο από 60% από τότε που κορυφώθηκαν τον Νοέμβριο του 2021.

Ένας άλλος ιδρυτής, ο Γκρόεν της Just Eat Takeaway, είχε αξία σχεδόν 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων τον Οκτώβριο του 2020, αλλά το 85% της περιουσίας του έχει εξατμιστεί καθώς η τιμή της μετοχής της εταιρείας έχει πέσει κατακόρυφα.

Η ίδια τάση εμφανίζεται στις αναδυόμενες αγορές, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας και της Κίνας, παρά τους χαλαρότερους κανονισμούς και το φθηνότερο λειτουργικό κόστος. Η αποτίμηση της ινδικής startup Swiggy μειώθηκε στο μισό τον Μάιο, ενώ ο τοπικός ανταγωνιστής Dunzo δυσκολεύεται να πληρώσει το προσωπικό και να συγκεντρώσει νέα κεφάλαια. Στην Κίνα, η κεφαλαιοποίηση του εισηγμένου στις ΗΠΑ εταιρεία Missfresh έπεσε κάτω από την ελάχιστη απαίτηση των 5 εκατομμυρίων δολαρίων του Nasdaq τον Ιούλιο και η εταιρεία προσπαθεί να μην διαγραφεί.