Κίνα: Κρεσέντο επενδύσεων σε λιμάνια της Ευρώπης [γραφήματα]

Ο Κινεζικός δράκος σε ένα κρεσέντο επενδύσεων σε ευρωπαϊκά λιμάνια έχει περικυκλώσει την Ευρωπαϊκή Ένωση, επενδύοντας σε περισσότερους από 30 τερματικούς λιμενικούς σταθμούς εμπορευματοκιβωτίων στην Ευρώπη.

Από το 2003 που η κρατική Cosco Shipping Ports ξεκίνησε επενδύσεις στο εξωτερικό ακολούθησε μία συνεχή επεκτατική δραστηριότητα στον Πειραιά, την Ιταλία, την Ισπανία, το Βέλγιο, την Ολλανδία και τη Γερμανία , κινεζικών επενδύσεων.

Aλμα στη διακίνηση κοντέινερ μέσω των κινεζικών λιμανιών

Οι κινεζικές εταιρείες και η αντίδραση της ΕΕ

Παράλληλα δυο ακόμη κινεζικές εταιρείες η επίσης κρατική η China Merchants Port Holdings  και η Hutchison Ports, μέλος της ιδιωτικής εταιρείας CK Hutchison Holdings με έδρα το Χονγκ Κονγκ (πρώην Hutchison Whampoa) επένδυσαν σε ευρωπαϊκά λιμάνια.

Αυτή η συνεχής επενδυτική κινεζική δραστηριότητα σε βασικές στρατηγικού χαρακτήρα υποδομές προκάλεσε ανησυχία στην Κομισιόν, αναφέρει σε σχετική της έρευνα η Alphaliner και την υποχρέωσε να θεσπίσει νέους κανόνες τον Δεκέμβριο αναφορικά με τις άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) στις ευρωπαϊκές υποδομές. Με στόχο τη διασφάλιση της «ανθεκτικότητας των κρίσιμων οντοτήτων», τα μέτρα απαιτούν την παρακολούθηση των πιθανών απειλών που δημιουργούν οι ΑΞΕ σε ευρωπαϊκά περιουσιακά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των λιμένων. Μεταξύ άλλων, οι επικριτές αυτής της επέκτασης ισχυρίζονται ότι οι κινεζικές επενδύσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μείωση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών λιμενικών εταιρειών, σε αλλαγή των εμπορικών ροών, σε πρόσβαση των Κινέζων στη λειτουργία των ευρωπαϊκών λιμένων και σε ανεπιθύμητη πίεση προς τους ευρωπαϊκούς φορείς για τη διατήρηση καλών σχέσεων με την Κίνα.

Να σημειωθεί ότι η Κίνα ήταν ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ το 2022 – εξάγοντας αγαθά αξίας 230 δισ. ευρώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση και επίσης ο τρίτος μεγαλύτερος εισαγωγέας αγαθών της ΕΕ.

=

Ο έλεγχος

Η ανησυχία δεν αφορά τόσο τον μετοχικό έλεγχο όσο τη γενικότερη παρουσία των κινέζων, σημειώνει η Alphaliner και προσθέτει ότι στα μέσα του 2023, οι κινεζικοί κρατικοί φορείς κατείχαν πλήρη ή μεγάλο πλειοψηφικό έλεγχο σε δύο μόνο ευρωπαϊκά λιμάνια: Η COSCO SP κατείχε το 90% του CSP Zeebrugge και το 100% των προβλητών  1 & 2 του Πειραιά καθώς και το 67% του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς. Το Zeebrugge παραμένει ένα περιθωριακό λιμάνι, το οποίο διαχειρίζεται δύο  γραμμές Ασίας – Ευρώπης και μια ιρλανδική υπηρεσία τροφοδοσίας της COSCO SHIPPING Lines/OOCL. Ο Πειραιάς αντιπροσωπεύει μια πιο σημαντική επένδυση, αλλά η COSCO SP όπως αναγνωρίζεται, έφερε επενδύσεις στο λιμάνι και οι όγκοι φορτίων  ξεπέρασαν τα 5 εκατ. teu για πρώτη φορά το 2022.

Η Κίνα έχει προωθήσει τις επενδύσεις στα λιμάνια ως στο πλαίσιο του μακροπρόθεσμου σχεδίου «Belt & Road».

Οι τερματικοι σταθμοί

Μέχρι στο τέλος του προηγούμενου Αυγούστου οι κινεζικές εταιρείες κατείχαν επενδύσεις σε περίπου 31 λιμενικούς τερματικούς σταθμούς εμπορευματοκιβωτίων στην Βόρεια Ευρώπη και τη Μεσόγειο (27 στην ΕΕ, ένα στο Ηνωμένο Βασίλειο και τρείς στην Τουρκία), γεγονός που αντικατοπτρίζει την αυξημένη δραστηριότητα των κρατικών παικτών της Κίνας στο ευρωπαϊκό λιμενικό δίκτυο από το 2016, αναφέρει η Alphaliner.

Η COSCO

Η συζήτηση σχετικά με την κινεζική επιρροή στις μεταφορικές υποδομές της Ευρώπης αναζωπυρώθηκε και πάλι φέτος μετά την πολυσυζητημένη προσφορά της COSCO Shipping Ports (COSCO SP) για την εξαγορά του 35% του μικρότερου τερματικού σταθμού εμπορευματοκιβωτίων του Αμβούργου, Tollerort Terminal (CTT), η οποία τελικά ολοκληρώθηκε με την απόκτηση μικρότερου ποσοστού (24,99%). Με την προσθήκη του Tollerort, η COSCO SP κατέχει πλέον μετοχές σε έντεκα τερματικούς σταθμούς σε επτά  χώρες της ΕΕ (Βέλγιο, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία, Ισπανία και Τουρκία). Η επιτάχυνση της δραστηριότητας στην Ευρώπη, αντικατοπτρίζεται στα αποτελέσματα της COSCO SP,. O κινεζικός όμιλος το 2016, έτος που απέκτησε τις μετοχές του ΟΛΠ, κατέγραψε έσοδα 176 εκατ. δολάρια, ή το 32% των συνολικών εσόδων, ενώ το 2022 το ποσό έχει αυξηθεί σε 682 εκατ. δολάρια  ή στο 47% των συνολικών εσόδων. Εκτός από τους έντεκα τερματικούς σταθμούς της COSCO SP, η επίσης κρατική εταιρεία China Merchants Port Holdings,  κατέχει επενδύσεις σε εννέα τερματικούς σταθμούς, με μεγαλύτερη έμφαση στα λιμάνια της νότιας Ευρώπης (Γαλλία, Ελλάδα, Μάλτα, Τουρκία, Ολλανδία). Από τα μέσα του 2023, η China Merchants συμμετέχει σε όλες τις ευρωπαϊκές επενδύσεις της – με εξαίρεση τον τερματικό σταθμό Kumport στην Τουρκία – μέσω της κοινοπραξίας της με την CMA CGM, Terminal Link, στην οποία απέκτησε μερίδιο 49% το 2013 (51% CMA CGM).

Ρότερνταμ

Η τρίτη εταιρεία η Hutchison Ports, μέρος της ιδιωτικής εταιρείας CK Hutchison Holdings με έδρα το Χονγκ Κονγκ (πρώην Hutchison Whampoa), συμμετέχει με επενδύσεις σε οκτώ ευρωπαϊκούς τερματικούς σταθμούς σε πέντε χώρες και είναι σήμερα ο μεγαλύτερος διαχειριστής τερματικού σταθμού εμπορευματοκιβωτίων στο Ρότερνταμ. Η ιδιωτική Hutchison Ports είναι ήδη ο μεγαλύτερος διαχειριστής τερματικού σταθμού στο Ρότερνταμ, μια θέση που θα εδραιωθεί περαιτέρω με την προγραμματισμένη για το 2027 έναρξη λειτουργίας ενός νέου συνδυασμένου mega τερματικού σταθμού σε συνεργασία με την Terminal Investment Limited (TIL) της MSC. Με την ολοκλήρωσή του, ο τερματικός σταθμός θα έχει αναμενόμενη χωρητικότητα 6-7 εκατ. teu και θα μπορεί να φιλοξενεί ταυτόχρονα έως και πέντε τεράστια containerships (ULCV).