«Ο Επισκέπτης»: Ο εγκέφαλος πίσω από την εισβολή στο Ισραήλ

«Υπό το πρίσμα των συνεχιζόμενων εγκλημάτων κατά του λαού μας, υπό το πρίσμα του οργίου της κατοχής και της άρνησης των διεθνών νόμων και ψηφισμάτων, και υπό το φως της αμερικανικής και δυτικής υποστήριξης, αποφασίσαμε να βάλουμε ένα τέλος σε όλα αυτά, ώστε ο εχθρός να καταλάβει ότι δεν μπορεί πλέον να γλεντάει χωρίς να λογοδοτεί». Με αυτά τα λόγια μια μορφή, κρυμμένη πίσω από τις σκιές, αναλαμβάνει με μαγνητοσκοπημένο μήνυμα, την ευθύνη για την επίθεση του Σαββάτου κατά του Ισραήλ

Η φωνή που ακούγεται στο βίντεο, που κυκλοφόρησε λίγες ώρες μετά την επίθεση, υποτίθεται ότι ανήκει στον Μοχάμεντ Ντέιφ, τον διοικητή της στρατιωτικής πτέρυγας της παλαιστινιακής μαχητικής οργάνωσης Χαμάς και εγκέφαλο της εισβολής στο Ισραήλ.

Όπως γράφουν οι Financial Times, ακόμη και τη στιγμή που μεταδιδόταν το μήνυμα του Ντέιφ, εκατοντάδες μαχητές της Χαμάς παραβίαζαν τον φράχτη των συνόρων μεταξύ της αποκλεισμένης Λωρίδας της Γάζας και του ισραηλινού εδάφους υπό την κάλυψη χιλιάδων ρουκετών.

Μέσα σε λίγες ώρες, η Χαμάς είχε σημειώσει ένα άνευ προηγουμένου πρώτο χτύπημα εναντίον του Ισραήλ, ενώ είχε επίσης πάρει δεκάδες ομήρους —που υπολογίζεται ότι την Κυριακή ήταν περίπου 100.

Τα κανάλια κοινωνικής δικτύωσης της Χαμάς κυκλοφόρησαν ταυτόχρονα βίντεο με γλαφυρή παραγωγή που δείχνουν τους μαχητές της να κάνουν αλεξίπτωτο πλαγιάς πάνω από τα σύνορα και φρικιαστικές εικόνες νεκρών στρατιωτών και τρομοκρατημένων Ισραηλινών πολιτών.

Για τον Ντέιφ, του οποίου το όνομα de guerre σημαίνει «Ο Επισκέπτης» και αναφέρεται στην συνήθη πρακτική των Παλαιστίνιων μαχητών να περνούν κάθε βράδυ και σε άλλο σπίτι για να αποφύγουν τις ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών, η επίθεση ήταν η πιο τολμηρή και θανατηφόρα.

Παραλίγο να σκοτωθεί σε αεροπορική επιδρομή πριν από 20 χρόνια, που φέρεται να τον άφησε σε αναπηρικό καροτσάκι αφού έχασε ένα χέρι και ένα πόδι. Παρόλα αυτά, οι ισραηλινές αρχές τον αναζητούν εδώ και χρόνια και η ικανότητά του να ξεγελά τον ισραηλινό στρατό ενώ σκοτώνει στρατιώτες και πολίτες, έχει κερδίσει τον σεβασμό των Παλαιστινίων μαχητών.

Σύμφωνα με τους FT, ο  Ντέιφ έχει εκτοξευθεί στα υψηλότερα κλιμάκια της παλαιστινιακής ηγεσίας, επισκιάζοντας τους αντιπάλους του στη Φατάχ, την πιο μετριοπαθή φατρία που προτιμά η Δύση, και τους ομολόγους του στη Χαμάς, που θεωρούνται τρομοκρατική ομάδα από τις ΗΠΑ, την ΕΕ και το Ισραήλ.

«Ακόμη και πριν από αυτό, ο Ντέιφ ήταν σαν μια ιερή προσωπικότητα και ήταν πολύ σεβαστός τόσο στη Χαμάς όσο και από τους Παλαιστίνιους», σχολίασε ο Μκχάιμαρ Αμπουσάντα, καθηγητής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Αλ-Αζχάρ στη Γάζα. Η μεγαλύτερη επιχείρησή του εναντίον του Ισραήλ θα τον έχει μετατρέψει τώρα σε μια φιγούρα «σαν θεός για τους νέους», πρόσθεσε.

Ο πιο σημαντικός παράγοντας για τη Χαμάς είναι ο τεράστιος αριθμός των ομήρων που μεταφέρθηκαν πίσω στη Γάζα. Το Ισραήλ παρέδωσε 1.000 Παλαιστίνιους κρατούμενους για να απελευθερώσει έναν μόνο στρατιώτη, τον Γκιλάντ Σαλίτ, μετά από πέντε χρόνια αιχμαλωσίας από τη Χαμάς το 2011.

«Η Χαμάς κατανοεί πολύ καλά ότι, όταν πρόκειται για την κράτηση Ισραηλινών αιχμαλώτων, η υπομονή είναι το μόνο που χρειάζεται», είπε ένας περιφερειακός διπλωμάτης που βοήθησε στη διαπραγμάτευση για την απελευθέρωση του Σαλίτ.

Σε συνεντεύξεις, Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι αναλυτές, συμπεριλαμβανομένων ανθρώπων που γνώριζαν τον Ντέιφ προτού εξαφανιστεί στις σκιές της παλαιστινιακής μαχητικότητας, περιγράφουν έναν ήσυχο, έντονο άνθρωπο που δεν ενδιαφέρεται για τις εσωτερικές αντιπαλότητες των παλαιστινιακών φατριών. Αντίθετα, υποστηρίζουν, εμφανίζεται αμετάπειστος σε ό,τι αφορά τη φύση της ισραηλινο-αραβικής σύγκρουσης θεωρώντας τη χρήση της βίας ως το μέσο για την επίλυσή της.

Περιγράφουν επίσης έναν άνθρωπο του οποίου η ικανότητα να εξελίσσεται συνεχώς παράλληλα με τα τεχνολογικά επιτεύγματα του ισραηλινού στρατού απεικονίστηκε κατά τη διάρκεια του άγριου πολέμου 11 ημερών μεταξύ της παλαιστινιακής μαχητικής ομάδας και του Ισραήλ το 2021.

Όπως άλλοι στη Χαμάς, ο Ντέιφ θεωρεί τις Συμφωνίες του Όσλο, οι οποίες στα τέλη της δεκαετίας του 1990 υποσχέθηκαν εν συντομία μια ειρηνευτική διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων, ως προδοσία της αντίστασής της και του αρχικού στόχου να αντικαταστήσει το Ισραήλ με ένα παλαιστινιακό κράτος.

«Ο Ντέιφ προσπάθησε να ξεκινήσει τον δεύτερο πόλεμο της ισραηλινής ανεξαρτησίας», αναφέρει ο Eyal Rosen, συνταγματάρχης των εφεδρειών του ισραηλινού στρατού, ο οποίος σε προηγούμενο ρόλο επικεντρωνόταν στη Λωρίδα της Γάζας. «Ο κύριος στόχος είναι η σταδιακή καταστροφή του Ισραήλ. Αυτό είναι ένα από τα πρώτα βήματα — αυτή είναι μόνο η αρχή».

Ο Ντέιφ, κάποτε κατασκευαστής βομβών και ο αρχιτέκτονας ενός δεκαετούς προγράμματος για τη διάνοιξη ενός δικτύου σηράγγων κάτω από τη Γάζα, γεννήθηκε στον προσφυγικό καταυλισμό Khan Younis κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, σύμφωνα με έναν Ισραηλινό αξιωματούχο.

Η Γάζα βρισκόταν τότε υπό αιγυπτιακό έλεγχο και ο Ισραηλινός αξιωματούχος που γνώριζε το φάκελό του στην υπηρεσία πληροφοριών Shin Bet είπε ότι είτε ο θείος του είτε ο πατέρας του είχαν λάβει μέρος στις σποραδικές επιδρομές της δεκαετίας του 1950 από ένοπλους Παλαιστίνιους στην ίδια έκταση γης που διείσδυσαν οι μαχητές του το Σάββατο .

Τόσο λίγα είναι γνωστά για αυτόν που ακόμη και το όνομά του είναι ένα μυστήριο. Οι άνθρωποι που τον γνώριζαν τη δεκαετία του 1980 λένε ότι ακόμη και τότε ονομαζόταν Ντέιφ, ενώ άλλοι είπαν ότι τον γνώριζαν με το όνομα γέννησής του, δηλαδή Mohammed Diab Ibrahim al-Masri.  Μόνο μια κοκκώδης φωτογραφία υπάρχει δημόσια.

Η αγάπη του για το θέατρο εκδηλώθηκε σε έναν θίασο υποκριτικής στον οποίο εντάχθηκε στο Ισλαμικό Πανεπιστήμιο της Γάζας, μια εστία του αιγυπτιακού κλάδου της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Όταν γεννήθηκε η Χαμάς στα τέλη της δεκαετίας του 1980, που σφυρηλατήθηκε στη φωτιά της πρώτης ιντιφάντα , ή εξέγερσης, ενάντια στην κατοχή του Ισραήλ, ο Ντέιφ ήταν στα 20 του.

Εκείνη την εποχή, ο Γκαζί Χαμάντ, μέλος πλέον του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, μοιραζόταν ένα κελί φυλακής με τον Ντέιφ, μετά τη φυλάκισή τους από τους Ισραηλινούς.

«Από την αρχή της ζωής του στη Χαμάς, ήταν επικεντρωμένος στη στρατιωτική πίστα», είπε ο Χαμάντ. «Ήταν πολύ ευγενικός», θυμάται, «ένας πατριώτης που έφτιαχνε μικρά καρτούν για να μας κάνει να γελάμε».

Οποιαδήποτε ένδειξη καλοσύνης θα εξαφανιζόταν σύντομα, καθώς η Χαμάς διεξήγαγε βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας για να καταδικάσει τις Συμφωνίες του Όσλο. Το Ισραήλ θεωρεί τον Ντέιφ υπεύθυνο για το θάνατο δεκάδων ανθρώπων σε βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας, συμπεριλαμβανομένου ενός κύματος το 1996 που σκότωσε περισσότερους από 50 αμάχους.

Λέγεται ότι σπούδασε κοντά στον Yahya Ayyash, έναν κατασκευαστή βομβών με το ψευδώνυμο «Μηχανικός» που δολοφονήθηκε από το Ισραήλ το 1996 με ένα κινητό τηλέφωνο γεμάτο εκρηκτικά.

Η τελευταία επίθεση της Χαμάς είναι μια κομβική στιγμή για το Ισραήλ.

Ισραηλινός αξιωματούχος είπε ότι ο Ντέιφ αναζήτησε στόχους υψηλού αντίκτυπου, όπως εποίκους και στρατιώτες στα κατεχόμενα εδάφη, λεωφορεία στην Ιερουσαλήμ και στο Τελ Αβίβ. Επίσης, επέβλεπε τους πυραύλους που στέλνουν τους Ισραηλινούς σε καταφύγια βομβών σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Μέσα στη Χαμάς, είπε ο αξιωματούχος, ο Ντέιφ ήταν αντίπαλος ενός αντιπάλου στρατοπέδου, σύμφωνα με το οποίο η Χαμάς θα συμφωνούσε να σταματήσει τις μάχες που ξέσπασαν σποραδικά με αντάλλαγμα το Ισραήλ να επιτρέψει πρόσθετα εδάφη στην αποκλεισμένη λωρίδα ή περισσότερες άδειες εργασίας για τους κατοίκους της Γάζας.

Αν και αυτή η συμφωνία βοήθησε στη διαχείριση κύκλων βίας, οδήγησε επίσης σε τέσσερις πολέμους το 2009, το 2011, το 2014, το 2021 και στη συνέχεια σε αυτόν, τους οποίους όλοι οι μαχητές παρουσίασαν ως νίκη.

«Αυτή η τρομοκρατική ενέργεια τελείωσε αυτή την πρακτική για πάντα», είπε ο Ισραηλινός αξιωματούχος. «Τώρα δεν θα υπάρξει εκεχειρία, μόνο αντίποινα».

Κι αυτό ακριβώς, όπως φαίνεται, ήταν αυτό που ο Ντέιφ πάντα ήθελε.