Δυτική Όχθη -Λωρίδα της Γάζας:Τι είδε το ΔΝΤ τον Αύγουστο – Η παραίνεση προς το Ισραήλ

Την ζοφερή εικόνα της παλαιστινιακής οικονομίας και την επίδραση των περιορισμών που έχει επιβάλει το Ισραήλ πριν από τη σύγκρουση με τη Χαμάς είχε διαπιστώσει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τον Αύγουστο, στην επίσκεψη που έκανε κλιμάκιο του στην περιοχή της Δυτικής΄Οχθης και της Γάζας. Οι εκτιμήσεις και οι προβλέψεις του περάσαν τότε στα ψιλά της διεθνούς ειδησιογραφίας. Σήμερα όμως μετά την ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή τα βλέμματα στρέφονται κυρίως στην οικονομία του Ισραήλ και στις επιπτώσεις που θα έχει από τον πόλεμο και όχι στην Παλαιστίνη, η οποία παλεύει να ορθοποδήσει οικονομικά, αντιμέτωπη με τη φτώχεια, την ανεργία, το υψηλό και μη βιώσιμο χρέος αλλά και τους περιορισμούς που της επιβάλει το Ισραήλ.

Σταδιακή μείωση του κατά κεφαλήν εισοδήματος

Το κλιμάκιο του ΔΝΤ πραγματοποίησε συζητήσεις από τις 8 έως τις 18 Αυγούστου 2023 για να αξιολογήσει τις πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα. Η ομάδα συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Mohammad Shtayyeh, τον υπουργό Οικονομικών Shukry Bishara, τον διοικητή της Παλαιστινιακής Νομισματικής Αρχής (PMA) Feras Milhem, τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Κεντρικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ola Awad και άλλα μέλη της παλαιστινιακής οικονομικής ομάδας, καθώς και με ισραηλινούς αξιωματούχους και εκπροσώπους του παλαιστινιακού ιδιωτικού τομέα, δωρητές και διεθνείς οργανισμούς.

ΔΝΤ: Πολύ νωρίς να πούμε για τις οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου στο Ισραήλ

Τα στελέχη του Ταμείου τόνισαν ότι οι καθοδικοί κίνδυνοι παραμένουν εν μέσω μιας ασταθούς πολιτικής κατάστασης και κατάστασης ασφαλείας που σε συνδυασμό με τη χαμηλότερη περιφερειακή ανάπτυξη επιβαρύνει την  οικονομία. Η παλαιστινιακή οικονομία είχε ανακάμψει  μετά την πανδημία αλλά η ανάπτυξη υποχώρησε στο 3,9 % το 2022. Οι προβλέψεις τους για την τρέχουσα χρονιά έκαναν λόγο για ανάπτυξη 3% που θεωρείται ότι θα αναθεωρηθούν καθώς κλιμακώνεται η σύγκρουση του Ισραήλ με τη Χαμάς.

«Οι προβλέψεις δείχνουν σταδιακή μείωση του κατά κεφαλήν εισοδήματος μεσοπρόθεσμα, εν μέσω συνεχούς διεύρυνσης του ήδη μεγάλου χάσματος στο βιοτικό επίπεδο μεταξύ της Δυτικής Όχθης και της Γάζας. Η αποδυνάμωση της δραστηριότητας και οι χαμηλότερες διεθνείς τιμές των βασικών εμπορευμάτων συμβάλλουν στην αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, ο οποίος προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 3,2% το 2023 και 2% μεσοπρόθεσμα. Η επίμονα υψηλή ανεργία και η φτώχεια επιτείνουν τις αστάθειες και τις κοινωνικές εντάσεις» είπε χαρακτηριστικά η επικεφαλής του κλιμακίου Κέρστιν Γκέρλινγκ μετά την ολοκλήρωση της επίσκεψης.

Η δημοσιονομική κρίση και οι αυξημένες ισραηλινές παρακρατήσεις

Η δημοσιονομική κρίση συνεχίζεται με τις πολιτικές που παραμένουν σε γενικές γραμμές αμετάβλητες, υπονομεύοντας την παροχή βασικών κυβερνητικών υπηρεσιών. Σύμφωνα με τα στελέχη του ΔΝΤ, η Παλαιστινιακή Αρχή (ΠΑ) έχει υποφέρει από τις αυξημένες ισραηλινές παρακρατήσεις από τα έσοδα εκκαθάρισης κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, παρά τις συνεχιζόμενες ισχυρές επιδόσεις του υπουργείου Οικονομικών στα έσοδα σε ένα πολύ δύσκολο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον, καθώς και από την επίμονα υποτονική υποστήριξη από τη διεθνή κοινότητα. Μια διαρκώς δεσμευτική έλλειψη ρευστότητας οδήγησε σε εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2023 με βάση τα μετρητά και περιόρισε την πλήρη καταβολή των μισθών και των συντάξεων του δημόσιου τομέα που εξακολουθεί να υφίσταται από τα τέλη του 2021 και των μεταβιβάσεων μετρητών στους πιο ευάλωτους. Η κυβέρνηση έχει επίσης περιορίσει τον τραπεζικό δανεισμό. Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές συνεχίζουν να συσσωρεύονται και, χωρίς ουσιαστικές πολιτικές προσαρμογής, το δημόσιο χρέος παραμένει μη βιώσιμο.

Η τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης

Η επίτευξη υψηλότερης οικονομικής ανάπτυξης απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες από την Παλαιστινιακή Αρχή, το Ισραήλ και τη διεθνή κοινότητα τονίζει το ΔΝΤ. Η τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης και η βελτίωση της απασχόλησης και των πραγματικών εισοδημάτων των Παλαιστινίων εξαρτάται σε κρίσιμο βαθμό από τη χαλάρωση των περιορισμών που επιβάλλει το Ισραήλ στην κυκλοφορία, την πρόσβαση και τις επενδύσεις -συμπεριλαμβανομένης της περιοχής Γ- και το άνοιγμα της Γάζας.

Η τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης και η εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών είναι αλληλένδετοι στόχοι. Θα απαιτήσουν χαλάρωση των περιορισμών από το Ισραήλ, φιλόδοξες διαρθρωτικές και δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις, μεταξύ άλλων στο μισθολόγιο του δημοσίου, καθώς και τη συγκέντρωση μεγαλύτερης στήριξης από τους δωρητές. «Μια θεμελιώδης αλλαγή στις προοπτικές εξαρτάται τελικά από την πολιτική ειρηνευτική διευθέτηση» ήταν η τραγική διαπίστωση του Ταμείου.