Ισραήλ: Το οδυνηρό δίλημμα για τους ομήρους που απήγαγε η Χαμάς

Αντιμέτωπο με ένα δύσκολο δίλημμα βρίσκεται το Ισραήλ όσον αφορά τους ομήρους που απήγαγε η Χαμάς κατά τη διάρκεια της επιχείρησης στο νότιο Ισραήλ το Σάββατο, μεταξύ των οποίων είναι μικρά παιδιά, άμαχες γυναίκες και ηλικιωμένοι. Η τύχη τους , σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, θέτει την κυβέρνηση Νετανιάχου αντιμέτωπη με μια οδυνηρή απόφαση εν μέσω του χειρότερου πολέμου στο έδαφός της από την ίδρυση του Ισραήλ το 1948.

Άγνωστος ο αριθμός των ομήρων

Ο ακριβής αριθμός των ομήρων δεν έχει επιβεβαιωθεί μέχρι στιγμής. Ο  ταγματάρχης Ντινάρ, εκπρόσωπος των αμυντικών δυνάμεων του Ισραήλ, εκτιμά ότι οι αιχμάλωτοι ανέρχονται σε τουλάχιστον 50 αλλά  μπορεί να είναι και περισσότεροι, καθώς ήταν δύσκολο να εξακριβωθεί αν κάποια άτομα είχαν σκοτωθεί ή είχαν απαχθεί, ενώ  άλλες αναφορές ανεβάζουν τον αριθμό σε 150 άτομα.

Πόλεμος Ισραήλ – Χαμάς: Οι τρομακτικές σκηνές από την επίθεση στους χιλιάδες νέους του φεστιβάλ Supernova

Ορισμένοι αιχμάλωτοι έχουν διαβατήρια από άλλες χώρες. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στην χθεσινή του ομιλία είπε ότι είναι «πιθανό» να υπάρχουν Αμερικανοί υπήκοοι μεταξύ των κρατουμένων, ενώ η Γαλλία και η Ταϊλάνδη είναι μεταξύ των χωρών που ανακοίνωσαν ότι πιστεύουν ότι οι υπήκοοί τους έχουν συλληφθεί.

Oι απαγωγές φαίνεται ότι είναι κομβικό στοιχείο της στρατηγικής της Χαμάς. Οι μαχητές έχουν προειδοποιήσει ότι  θα μεταδίδουν την εκτέλεση ενός Ισραηλινού πολίτη αιχμάλωτου κάθε φορά που το Ισραήλ στοχοποιεί αμάχους στα σπίτια τους στη Γάζα χωρίς προειδοποίηση. Επιπρόσθετα ανακοίνωσαν ότι τέσσερις όμηροι σκοτώθηκαν σε ισραηλινούς βομβαρδισμούς, αλλά ο ισχυρισμός αυτός δεν έχει επιβεβαιωθεί από ανεξάρτητες πηγές.

Το Κατάρ έχει πραγματοποιήσει συνομιλίες με το Ισραήλ και τη Χαμάς με στόχο οι δυο πλευρές να έλθουν σε συμφωνία σύμφωνα με την οποία η μαχητική οργάνωση θα απελευθερώσει γυναίκες και παιδιά που κρατάει, σύμφωνα με ανώνυμη πηγή που μίλησε στους Financial Times. Η πηγή είπε ότι σε αντάλλαγμα το εβραϊκό κράτος θα μπορούσε να απελευθερώσει Παλαιστίνιες γυναίκες και παιδιά που κρατούνται στις φυλακές του, αν και οι συνομιλίες δεν φαίνεται να έχουν αποδώσει καρπούς μέχρι στιγμής.

Αντίστοιχες ανταλλαγές από το Ισραήλ είναι ιστορικά μονόπλευρες, καθώς το εβραϊκό κράτος απελευθέρωνε μεγάλο αριθμό Παλαιστινίων σε αντάλλαγμα για λίγους Ισραηλινούς.

Η σιωπή της κυβέρνησης

Οι στρατιωτικοί και πολιτικοί ηγέτες του Ισραήλ κρατούν σιγή ιχθύος. Δεν έχουν αποκαλύψει τι γνωρίζουν για την τοποθεσία των ομήρων ούτε έχουν δώσει στοιχεία για οποιοδήποτε σχέδιο που αφορά στην προσπάθεια να τους κρατήσουν ασφαλείς, πόσο μάλλον να τους απεγκλωβίσουν την ώρα που το Ισραήλ βομβαρδίζει τη Γάζα από αέρα, θάλασσα και πυροβολικό πριν από μια πιθανή χερσαία επίθεση.

Ο ταγματάρχης Ντινάρ είπε την Τρίτη ότι «όταν αντιμετωπίζεις αυτού του είδους την κατάσταση, υπάρχουν δύο επιλογές. Πρώτον, ασκείς αρκετή πίεση στις τρομοκρατικές οργανώσεις για να επιστρέψουν τους απαχθέντες ανθρώπους. Δεύτερον, τους φέρνεις πίσω με τη βία.»

«Τις περισσότερες φορές θα συνιστούσα την πρώτη επιλογή. Αλλά αφού είδα αυτό που είδα, στις ισραηλινές κοινότητες πολιτών στο νότιο Ισραήλ, τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίστηκαν τα πτώματα, δεν νομίζω ότι έχουμε κάποιον να μιλήσουμε». Από την πλευρά της η Χαμάς ανακοίνωσε ότι δεν θα διαπραγματευτεί την ανταλλαγή κρατουμένων ενώ βρίσκεται υπό πυρά.

Μετά τις επιθέσεις του Σαββάτου ο Νετανιάχου ξεκαθάρισε ότι θα καταστήσει τη Χαμάς «υπεύθυνη για την ευημερία τους.Το Ισραήλ θα ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς του με όποιον πειράξει έστω και μια τρίχα στο κεφάλι τους», είπε.

Ο ισραηλινός ηγέτης διόρισε τον Γκαλ Χιρς, έμπιστο πρόσωπο και πρώην στρατιωτικό διοικητή κατά τη διάρκεια του πολέμου του Λιβάνου το 2006, ως «συντονιστή για τους αιχμάλωτους και τους αγνοούμενους». Επίπρόσθετα ανακοίνωσε ότι «διαμορφώνει μια πλήρη αξιολόγηση της κατάστασης» και ότι «ενεργεί με όλη του τη δύναμη» για να βοηθήσει τις οικογένειες των ομήρων.

Σε ετοιμότητα οι αμερικανικές δυνάμεις;

Σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές που επικαλείται η Daily Mail, προς το παρόν δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι οι ειδικές δυνάμεις των ΗΠΑ θα σταλούν στο Ισραήλ, αλλά βρίσκονται μόνο λίγες ώρες μακριά με αεροπλάνο, αν χρειαστεί.

Οι στρατιωτικοί αξιωματούχοι δεν επιβεβαίωσαν ποιες μονάδες ετοιμάζονται, αλλά είπνα ότι υπάγονται στην Κοινή Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων.

Οι δύο κύριες αντιτρομοκρατικές μονάδες που υπάγονται στην Κοινή Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων είναι η Delta Force του στρατού και η SEAL Team Six του Ναυτικού.

Η SEAL Team Six είναι επίλεκτη ομάδα του Αμερικανικού Ναυτικού, η οποία περιβάλλεται από άκρα μυστικότητα.

Η αγωνία των συγγενών και η τρομοκρατημένη κοινή γνώμη

Τα βίντεο από τις απαγωγές έχουν δημιουργήσει φόβο, ενώ οι οικογένειες ορισμένων από τους απαχθέντες εμφανίστηκαν σε τηλεοπτικές εκπομπές λέγοντας ότι λαμβάνουν ελάχιστες ή καθόλου πληροφορίες από τις αρχές. Οι Ισραηλινοί έχουν έντονη επίγνωση των πιθανών κινδύνων για τους απαχθέντες από τον σφοδρό βομβαρδισμό της Γάζας από τη χώρα και την αναμενόμενη χερσαία επίθεση.

«Ακόμη και στον χειρότερο εφιάλτη μας δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι αυτό ήταν δυνατό» λέει στους FT η Adva Adar, της οποίας η 85χρονη γιαγιά βιντεοσκοπήθηκε να οδηγείται με ένα αμαξάκι του γκολφ μέσα στη Γάζα, ενώ πλήθος κόσμου ζητωκραύγαζε. Είμαστε συντετριμμένοι και δεν έχουμε λόγια να φανταστούμε πώς είναι να σε απαγάγουν σε ηλικία άνω των 80 ετών.

Οι οικογένειες, ωστόσο, λένε ότι έχουν μείνει σε μεγάλο βαθμό στο σκοτάδι. Δεν έχουμε λάβει καμία πληροφορία – μηδέν – από τις ισραηλινές αρχές» τονίζει ο Yossi Schneider, συγγενής μιας άλλης οικογένειας από το Nir Oz, και οι έξι από τους οποίους κρατήθηκαν όμηροι: Η Margit και ο Yossi Silverman, στα 60 τους, η κόρη και ο γαμπρός τους Shiri και Yarden Bibas, και οι δύο στα 30 τους, και ο τετράχρονος γιος τους Ariel και το 9 μηνών μωρό Kfir.

Με ελάχιστες πληροφορίες, οι συγγενείς και οι φίλοι των αγνοουμένων ψάχνουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για οποιαδήποτε είδηση.

Η αλλαγή πολιτικής και το πρωτόκολλο Χάνιμπαλ

Το Ισραήλ επί δεκαετίες υπερηφανευόταν ότι δεν διαπραγματεύεται με μαχητικές ομάδες για την απελευθέρωση ομήρων προτιμώντας επί μακρόν τη χρήση βίας. Είχε μάλιστα περάσει και τα σύνορα της χώρας όταν πραγματοποίησε επιχείρηση κατά τη διάρκεια της αεροπειρατείας αεροπλάνου της Air France με προορισμό το Εντέμπε το 1976. Ο μεγαλύτερος αδελφός του Νετανιάχου, ο στρατιωτικός Γιονατάν Νετανιάχου, σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της κατά τα άλλα επιτυχημένης ισραηλινής επιδρομής για τη διάσωση αυτών των ομήρων. Η πολιτική του Ισραήλ άλλαξε δραματικά τη δεκαετία του 1980, καθώς η χώρα άρχισε να συμμετέχει σε ανταλλαγές κρατουμένων. Στρατιωτικοί αξιωματούχοι έθεσαν επίσης σε εφαρμογή το «πρωτόκολλο Χάνιμπαλ», μια οδηγία που επιτρέπει στις ισραηλινές δυνάμεις να λαμβάνουν ακραία μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της διακινδύνευσης της ζωής ενός στρατιώτη, για να αποτρέψουν τη σύλληψή του.

Το 1985 το Ισραήλ αντάλλαξε περισσότερους από 1.100 φυλακισμένους μαχητές με τρεις στρατιώτες που κρατούνταν αιχμάλωτοι από μια αριστερή παλαιστινιακή παράταξη στο Λίβανο. Το 2004 απελευθέρωσε περισσότερους από 400 κρατούμενους σε αντάλλαγμα για έναν αιχμάλωτο ισραηλινό συνταγματάρχη που είχε συλληφθεί από τη μαχητική οργάνωση Χεζμπολάχ στο Ντουμπάι.

Ο Αράντ, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, είπε στους FT ότι η τρέχουσα κρίση ομηρίας του θύμισε την επιδρομή στο Εντέμπε λόγω του μεγάλου αριθμού των ομήρων που εμπλέκονται και της απειλής για τη ζωή τους. Στην τρέχουσα κρίση, πρόσθεσε, η Χαμάς δεν είχε πάρει μόνο μαχητές, αλλά και πολίτες: «Πρόκειται για μια τελείως διαφορετική τάξη μεγέθους: πρόκειται για μια πράξη οργής και θηριωδίας».

Η ανταλλαγή του ισραηλινού στρατιώτη Σαλίτ

Ο ισραηλινός στρατιώτης Γκιλάντ Σαλίτ κρατήθηκε επί πέντε χρόνια από τη Χαμάς στη Γάζα, προτού απελευθερωθεί κατά την ανταλλαγή κρατουμένων το 2011. Το τίμημα ήταν περισσότεροι από 1.000 φυλακισμένοι Παλαιστίνιοι.

Ενώ η ανταλλαγή κρατουμένων για τον Σάλιτ ήταν δημοφιλής εκείνη την εποχή έκτοτε έχει προκαλέσει έντονες καταδίκες από δεξιούς πολιτικούς και υπερεθνικιστικές ομάδες. Ισραηλινοί αξιωματούχοι ασφαλείας λένε ότι πολλοί από τους Παλαιστίνιους που απελευθερώθηκαν το 2011 επέστρεψαν στη μαχητική δραστηριότητα: ένας από αυτούς, ο Yahya Sinwar, είναι σήμερα ο πολιτικός ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα.