Χωρίς ξένες τράπεζες

Πιθανότατα μας διαφεύγει, αλλά η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη στην οποία δεν υπάρχει παρουσία ξένης τράπεζας. Ούτε μια. Οχι τουλάχιστον με τη μορφή που βλέπουμε στο εξωτερικό. Δηλαδή με καταστήματα και παρουσία στη λιανική. Υπάρχουν κάποιες λίγες που δραστηριοποιούνται στην επενδυτική τραπεζική μέσω γραφείων που έχουν δημιουργήσει και κάποιες μεγάλες που επέστρεψαν μετά τη χρεοκοπία, για να κάνουν δουλειές στην ελληνική αγορά ομολόγων. Δηλαδή κυρίως με το κράτος. Πέραν τούτου ουδέν. Το συγκεκριμένο γεγονός, δεν μπορεί, κάτι λέει για τη δομή της οικονομίας μας. Για κάποιον λόγο μάς αποφεύγουν, ακόμα και μετά το τέλος των μνημονίων και τη σταθεροποίηση της οικονομίας. Λέμε ότι προσελκύουμε – και πράγματι έτσι συμβαίνει – σημαντικού ύψους επενδύσεις, κι όμως στις νέες ευκαιρίες που δημιουργούνται τα τελευταία χρόνια, δεν υπάρχει κανένα ενδιαφέρον από ξένη τράπεζα να τις εκμεταλλευτεί στη χώρα μας.

Για να φρεσκάρουμε τη μνήμη μας, πριν από μερικά χρόνια, πριν την κρίση λειτουργούσαν στην Ελλάδα τράπεζες όπως οι γαλλικές Societe General και BNP Paribas, η πορτογαλική Millennium, οι αμερικανικές Citibank, American Express και Bank of America, η ολλανδική ABN Amro, αλλά και άλλες, όπως η Arab Hellenic Bank, η Barclays Bank, η Standard Chartered Bank, η Chase Manhattan, η Credit Lyonnais, η National Westminster (Natwest), η Scotiabank και άλλες με μικρότερη παρέμβαση. Και μετά την κρίση ωστόσο συνέχισαν να αποχωρούν, με τελευταία την HSBC, και κανένας δεν αναρωτιέται γιατί συμβαίνει. Και αν αναρωτιέται κάποιος, δεν προκύπτει ότι έχει καταρτιστεί κάποιο σχέδιο για να έρθουν ξένες τράπεζες στην Ελλάδα, δίνοντας έναν αέρα διεθνούς επιχειρηματικότητας, και μάλιστα της πιο προβεβλημένης μορφής.

Το γεγονός ότι δεν υπάρχει σχέδιο προσέλκυσης ξένων τραπεζών ακόμα και τώρα που επιστρέψαμε στην επενδυτική βαθμίδα φαίνεται από τον τρόπο που έχει επιλεγεί (οι ανακοινώσεις θα γίνουν από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας μάλλον την Τρίτη) να γίνει η αποεπένδυση του Δημοσίου από τις τράπεζες. Αντί να επιλεγεί η λύση της πώλησης «πακέτου μετοχών» σε έναν επενδυτή, που θα έλθει ως στρατηγική του επιλογή στη χώρα μας, επελέγη η λύση της διάθεσης μετοχών μέσω Χρηματιστηρίου.

Κι όμως χθες σε συνέντευξή του στο Reuters ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας έδειξε ότι υπάρχει και άλλος δρόμος. Η διαφοροποίησή του από την κεντρική γραμμή του εκπροσώπου του Δημοσίου, ΤΧΣ, ήταν εμφανής. Ελπίζω, είπε ο κ. Στουρνάρας, το ΤΧΣ να αγωνιστεί για να βρει καλούς στρατηγικούς επενδυτές, ιδανικά μία ή δύο μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες, μακροχρόνιους επενδυτές για να πουλήσει τις μετοχές που έχει.

Τόσο απλό και τόσο προφανές αυτό που είπε ο κεντρικός τραπεζίτης. Ισως όχι τόσο εύκολο, καθώς από τις τράπεζες που έφυγαν από την Ελλάδα τις προηγούμενες δεκαετίες, οι περισσότερες κατέγραψαν σημαντικές ζημιές και η μνήμη αυτών των απωλειών συνεχίζει να υφίσταται. Ωστόσο, είναι ξεκάθαρο ότι αν θέλουμε να λέμε πως αλλάζουμε σελίδα ως χώρα, ως οικονομία, πρέπει να δούμε και τέτοιου είδους θέματα, όχι μόνο ουσίας αλλά και πολλαπλού συμβολισμού.