Προϋπολογισμός: Στις Βρυξέλλες το προσχέδιο

Φωτιές, πλημμύρες, πόλεμοι είναι, μεταξύ άλλων, όσα έχει να αντιμετωπίσει η ελληνική οικονομία και συνεπώς το οικονομικό επιτελείο έως την κατάθεση του τελικού σχεδίου για τον προϋπολογισμό του 2024.

Το πρώτο σχέδιο βρίσκεται στα χέρια των Βρυξελλών, καθώς εστάλη την Κυριακή, βάσει του οποίου τηρούνται οι δημοσιονομικοί στόχοι, δίχως αποκλίσεις.

Η θετική πορεία των εσόδων για το 9μηνο του 2023, θεωρητικά, ανοίγει δρόμο προκειμένου να υλοποιηθεί η εξαγγελία για κάποιες επιπλέον στοχευμένες παροχές στα τέλη του έτους. Ωστόσο, το πολεμικό κλίμα και η αβεβαιότητα πατά φρένο σε υπεραισιόδοξα σενάρια. Για το 2023, πάντως, το πρωτογενές πλεόνασμα αναμένεται μεγαλύτερο από τις αρχικές προβλέψεις, δηλαδή να φτάσει το 1,1% (από 0,7%).

Προϋπολογισμός: Υπεραπόδοση φορολογικών εσόδων κατά 7,5% στο εννιάμηνο

Τα στοιχεία από την εκτέλεση του προϋπολογισμού έως και τον Σεπτέμβριο είναι θετικά. Το πρωτογενές πλεόνασμα ανέρχεται σε 5.984 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 2.436 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 52 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022 καταγράφεται στα πρώτα στοιχεία εννεαμήνου. Την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2023, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 48.277 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μικρή αύξηση κατά 4 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου

Η λίστα με τους κινδύνους

Οι κίνδυνοι- που πηγάζουν από το διεθνές μέτωπο, για παράδειγμα οι γεωπολιτικές εξελίξεις, η ακρίβεια στα τρόφιμα, η ενέργεια-αλλά και οι εγχώριες ζημιές, από τις φυσικές καταστροφές- μπορεί να προσαρμόσουν κάποια νούμερα έως την τελική ψήφιση του προϋπολογισμού.

Βασικό ζήτημα για την κυβέρνηση είναι οι τιμές στην ενέργεια, καθώς και το πώς θα επηρεαστούν ανάλογο τόσο με τη διάρκεια του πολέμου στο Ισραήλ, όσο και με το εύρος των χωρών που θα περιλαμβάνει (εάν υπάρξει και εξωτερική εμπλοκή). Σε κάθε περίπτωση, η ελπίδα για συγκράτηση των τιμών στα τρόφιμα κατά τους πρώτους μήνες του 2024 μαλλον δεν θα επιβεβαιωθεί, πόσο μάλλον αν αυξηθούν οι ενεργειακές τιμές.

Παραδοχή για πετρέλαιο στα 82 δολάρια

Οι επιτελείς του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών δείχνουν προς ώρας καθησυχαστικοί, αν και σε επιφυλακή.

Το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2024 περιλαμβάνει την εκτίμηση πως η τιμή του Brent από τα 100,7 δολάρια το βαρέλι το 2022 θα «πέσει» στα 81,8 φέτος και ακολούθως στα 81,2 το 2024.

Η διεθνής τιμή του πετρελαίου είναι τα 90 δολάρια και είναι άγνωστη η πορεία τους. Σύμφωνα με τα σενάρια, βάσει της εξέλιξης του πολέμου, μπορεί να φτάσει από τα 94 δολάρια, ακόμα και στα 150 δολάρια το βαρέλι.

Η μηνιαία μέση τιμή του brent, έχοντας ήδη κινηθεί προς τα κάτω από τα 120 δολάρια το βαρέλι τον Ιούνιο του 2022, κυμαινόταν από 75 έως 86 δολάρια το βαρέλι, από τον Ιούνιο του 2023 έως τον Αύγουστο του 2023.

Νέα μέτρα από το Ταμείο Μετάβασης

Το οικονομικό επιτελείο παρατηρεί πως το δεύτερο εξάμηνο του 2023 παρατηρείται σταδιακά ανοδική τάση, λόγω της μείωσης της προσφοράς από χώρες παραγωγής πετρελαίου.

Πάντως, από την κυβέρνηση έχει σταλεί το μήνυμα ότι αν κι εφόσον απαιτηθούν ξανά στοχευμένα ενεργειακά μέτρα, θα καλυφθούν από τα έσοδα του Ταμείου Πράσινης Μετάβασης.

Από τα βασικά προβλήματα για την Ελλάδα είναι και οι δευτερεύουσες συνέπειες που έχουν να κάνουν και με τις τιμές των τροφίμων, οι οποίες παραμένουν στα ύψη, ενώ ο πληθωρισμός της συγκεκριμένης ομάδα «έτρεξε» με 9,4% τον περασμένο Σεπτέμβριο, ενώ επί 1,5 χρόνο ανέβαινε με διψήφια ποσοστά.

Το καμπανάκι για τον αντίκτυπο της αιματηρής σύγκρουσης στο Ισραήλ «χτύπησε» μιλώντας στο Reuters ο διοικητής της τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας. «Οι πόλεμοι τείνουν να είναι “στασιμοπληθωριστικοί”, ένα τοξικό μείγμα υψηλού πληθωρισμού και στάσιμης οικονομίας που μερικές φορές προκύπτει από ακριβότερες εισαγωγές πρώτων υλών, αλλά θα ήταν πολύ νωρίς για να το πούμε» τόνισε ο Διοικητής της ΤτΕ, προσθέτοντας όμως ότι είναι νωρίς ακόμα.

Εξαγωγές – τουρισμός

Προβληματισμός υπάρχει στις τάξεις των εξαγωγέων, οι οποίοι έχουν διεισδύσει αρκετά στην ισραηλινή αγορά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2022, κατεγράφη αύξηση των εξαγωγών της Ελλάδας προς το Ισραήλ κατά 54,9% σε σχέση με το 2021. Οι ελληνικές εξαγωγές έφθασαν τα 850 εκατ. ευρώ έναντι 548,78 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας ιστορικό ρεκόρ.

Σοβαρές απώλειες αναμένεται να έχει και η «βαριά μας βιομηχανία», ο τουρισμός. Για το αμέσως επόμενο διάστημα σίγουρες πρέπει να θεωρούνται οι απώλειες των Ισραηλινών τουριστών, ενώ σοβαρό πλήγμα θα δεχθούν και τα τουριστικά μας πρακτορεία που διοργανώνουν ταξίδια στα Ιεροσόλυμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι συνολικά την Ελλάδα επισκέφτηκαν φέτος το οκτάμηνο 612.000 ισραηλινοί, ήτοι 60% περισσότεροι σε σχέση με πέρυσι που ήταν 455.000, σύμφωνα με δηλώσεις στο ΑΠΕ της Tali Laufer, Γενικής Διευθύντριας της Ένωσης Ταξιδιωτικών Γραφείων & Συμβούλων του Ισραήλ

Παραμένει το πλεόνασμα στο 1,1% του ΑΕΠ

Το Draft Budgetary Plan κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Κυριακή, ο οποίο επιβεβαιώνει τους στόχους. Επιβεβαιώνονται, δηλαδή, τα δημοσιονομικά μεγέθη των ετών 2023 και 2024, όπως αποτυπώθηκαν στο Προσχέδιο Προϋπολογισμού 2024 που κατατέθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2023 στην Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής. Oι δημοσιονομικές προβλέψεις για το 2024 περιλαμβάνουν μέτρα που είτε έχουν ανακοινωθεί είτε έχουν ήδη ψηφιστεί και εφαρμοστεί από τη κυβέρνηση.

Ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα είναι στο 1,1% του ΑΕΠ το 2023 και 2,1% του ΑΕΠ το 2024 είναι εφικτός, ενώ το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να αποκλιμακωθεί από 171,4% του ΑΕΠ το 2022 σε 159,3% το 2023 και σε 152,2% το 2024.πληθωρισμό υπολογίζεται σε 4% το 2023, χαμηλότερα από την ετήσια εκτίμηση του 4,5% που περιλήφθηκε στο Πρόγραμμα Σταθερότητας του 2023 ενώ περαιτέρω αποκλιμάκωση προβλέπεται για το 2024, στο 2,4%.

Το αβέβαιο περιβάλλον δεν αναιρεί την πρόβλεψη για την ελληνική ανάπτυξη με 3% το 2024, με απαραίτητες προϋποθέσεις την ταχεία αποκατάσταση της παραγωγικής δραστηριότητας, κυρίως αγροτικής παραγωγής και υποδομών, στις περιοχές που επλήγησαν από τις πλημμύρες. Για το σκοπό αυτό, επισημαίνεται στο σχέδιο της κυβέρνησης πως έχουν προβλεφθεί οι απαραίτητοι δημοσιονομική πόροι, ενώ η ΕΕ προσφέρει την απαραίτητη ευελιξία για τη χρήση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών πηγών χρηματοδότησης.