Ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή: Νέος, αιφνίδιος γεωπολιτικός κίνδυνος

Οι παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές που ήδη ταλαιπωρούνται από τα αυξημένα επιτόκια αντιμετωπίζουν τώρα μια νέα δόση γεωπολιτικής αβεβαιότητας μετά την αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ.

Χαρακτηριστική της νέας αβεβαιότητας για την παγκόσμια οικονομία και τις αγορές είναι η δήλωση του διοικητή της ΤτΕ, Γ. Στουρνάρα, στους Financial Times: «Προχωράμε στο σκοτάδι».

Στουρνάρας στους FT: Η κρίση στη Μέση Ανατολή σκιάζει τη συνεδρίαση της ΕΚΤ

Η σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς συνέβαλε σε μία μέτρια (προς το παρόν) άνοδο των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Αυτό οδήγησε σε ανησυχία για νέο κύμα πληθωρισμού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για την πορεία των επιτοκίων.

Κίνδυνος ατυχήματος

Το διεθνές σκηνικό παραμένει εύθραυστο, με την Deutsche Bank να σημειώνει ότι αυξάνεται ο κίνδυνος ενός «ατυχήματος» καθώς η παγκόσμια οικονομία πλήττεται από πολλούς αντίθετους ανέμους , με τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων να βρίσκονται σε υψηλά πολλών ετών σε όλο τον κόσμο και τα γεωπολιτικά ζητήματα να παραμένουν στο επίκεντρο.

Από την έναρξη του πολέμου, οι χρηματιστηριακές αγορές, δείχνουν σχετικά ψύχραιμες, με την ελληνική να παρουσιάζει σημαντικές «άμυνες». Ο Γενικός Δείκτης Τιμών από την αρχή της πολεμικής σύγκρουσης καταγράφει κέρδη 3,66%, (με βάση το κλείσιμο της Πέμπτης). Την ίδια στιγμή ο παγκόσμιος δείκτης αναφοράς ο S&P- 500 υποχωρεί κατά 0,70%, ο Nasdaq υποχωρεί 1,83%, ενώ ο Dow Jones σημειώνει μικρή 0,20%. O πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 υποχωρεί 1,17%, ο γερμανικός DAX-30 υποχωρεί 1,21%, ο γαλλικός Cac-40 σημειώνει πτώση 1,97%, ενώ ο βρετανικός FTSE-100 ενισχύεται οριακά 0,07%.

Οι αγορές

Ενώ η αντίδραση των αγορών παραμένει συγκρατημένη, αναλυτές, προειδοποιούν ότι αρκετοί κίνδυνοι που απορρέουν από τη σύγκρουση Χαμάς- Ισραήλ δεν έχουν ακόμη αποτιμηθεί πλήρως. Εάν επιβεβαιωθεί, ότι εμπλέκεται και το Ιράν, η κλιμάκωση του πολέμου θα ήταν επικείμενη, πιστεύουν οι περισσότεροι αναλυτές – γεγονός που θα μπορούσε να ωθήσει τις αγορές σε κλίμα risk-off .

Αν και η αντίδραση των Διεθνών Αγορών μετοχών ήταν ψύχραιμη, αναφορικά με την σύγκρουση στο Ισραήλ, το γεωπολιτικό πλαίσιο έχει δυσκολέψει αρκετά στην ευρύτερη Περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με τις συνέπειες πλέον να είναι ορατές από άλμα τιμών σε Φυσικό Αέριο, αλλά και στις τιμές χονδρικής της Ηλεκτρικής Ενέργειας. Αν και επί του παρόντος δεν έχουν σημειωθεί γεγονότα στις Αγορές που να απειλούν ευθέως την οικονομική σταθερότητα, οι φόβοι κλιμάκωσης μιας γενικευμένης σύρραξης στην Μ. Ανατολή έχουν επικρατήσει στις λογικές διαχείρισης, το οποίο μεταφράζεται σε εκροές από τις μετοχές και εισροές σε ομόλογα και Χρυσό.

Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, τα μετρητά και το δολάριο έχουν αποδειχθεί αξιόπιστα κερδοφόρα από την αρχή της κρίσης στη Μέση Ανατολή.

A member of Israel’s security walks past a police station which was the site of a battle following a mass infiltration by Hamas gunmen from the Gaza Strip, in Sderot, southern Israel October 8, 2023. REUTERS/Ronen Zvulun

Τι μπορεί να συμβεί

Βεβαίως δεν έχουμε ένα, ακόμα, πετρελαϊκό σοκ, αλλά εάν η τιμή του «μαύρου χρυσού» φθάσει τα 100 δολάρια το βαρέλι και παραμείνει εκεί, τότε θα αρχίσει και πάλι να δημιουργείται το αφήγημα αύξησης του πληθωρισμού.

Με την απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου να αγγίζει το 5% και το sell off στις αγορές χρέους να συνεχίζεται και την εκτίμηση πως ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς ενδέχεται να είναι μακρύς το επενδυτικό κλίμα θα επηρεάζεται αρνητικά. Οι διαχειριστές αυξάνουν τις θέσεις σε ομόλογα και χρυσό και διατηρούν «εκτός κάδρου» τις μετοχές. Το νέο moto που φαίνεται να κυριαρχεί στην πολιτική της Fed και της ΕΚΤ είναι: «υψηλότερα επιτόκια για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα» έχοντας εκτινάξει σε πολυετή υψηλά τις αποδόσεις των αμερικανικών και των γερμανικών ομολόγων. Μέσα στο πλαίσιο αυτό, παρατηρείται σημαντική αύξηση στο κόστος δανεισμού με τον 10ετή αμερικανικό τίτλο να καταγράφει την υψηλότερη απόδοση εδώ και 16 ετών, προσεγγίζοντας το 5%. Η απόδοση των ομολόγων της Γερμανίας είναι τώρα σχεδόν στο 3%, η υψηλότερη των τελευταίων 12 ετών.

Σε αυτή τη φάση, οι διαχειριστές κεφαλαίων, όπως προκύπτει από έρευνα της της Bank of America (ΒοfA), ανησυχούν για την υπερβολική σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής. Η αυστηρή στάση των κεντρικών τραπεζών ως απάντηση στον υψηλό πληθωρισμό παραμένει ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τις αγορές και ακολουθεί ο γεωπολιτικός κίνδυνος.

Το 55% των επενδυτών βλέπει πτωτικές τάσεις για τις ευρωπαϊκές μετοχές κατά τους επόμενους μήνες ως απάντηση στη νομισματική σύσφιξη , αλλά το 52% προβλέπει ανοδική τάση κατά το επόμενο έτος .

Την αβεβαιότητα για την πορεία των επιτοκίων επέτειναν και οι “σιβυλλικές” δηλώσεις του επικεφαλής της FED, την Πέμπτη, που ναι μεν έδειξε ότι θα διατηρήσει σταθερά τα επιτόκια στην επόμενη συνεδρίασή της, άφησε ανοιχτό όμως το ενδεχόμενο μελλοντικής αύξησης εάν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δουν περαιτέρω σημάδια ανθεκτικής οικονομικής ανάπτυξης.

Ψηλά τα επιτόκια της EKT για ένα ακόμη χρόνο. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να διατηρήσει τα επιτόκιά της σε υψηλά επίπεδα τουλάχιστον για έναν χρόνο ακόμα, μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2024, σύμφωνα με νέα δημοσκόπηση οικονομολόγων στο Bloomberg, ξεκαθαρίζοντας το μήνυμα που έρχεται από αρκετούς τραπεζίτες της ζώνης του ευρώ, ότι οι μειώσεις στα επιτόκια δεν θα έρθουν σύντομα.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ